❌Nieprawidłowości rozwojowe zębów Flashcards

1
Q

Jakie czynniki mogą powodować powstanie zaburzeń rozwojowych zębów?

A

genetyczne, środowiskowe i idiopatyczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czego mogą dotyczyć nieprawidłowości rozwojowe zębów?

A
  • liczby zębów
  • budowy anatomicznej (wielkości i kształtu)
  • położenia
  • struktury tkanek
  • barwy zębów
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nieprawidłowości dotyczące liczby zębów - czego są wynikiem?

A

genetycznie uwarunkowanych lub miejscowych zaburzeń związanych z indukcją i proliferacją listewki zębowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hiperdoncja:

A

zwiększona liczba zębów >32 lub gdy w danej grupie zębów występuje więcej niż powinno

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje hiperdoncji?

A
  • prawdziwa

* rzekoma / pozorna (przetrwanie zęba mlecznego)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Trzecie ząbkowanie:

A
  • niezwykle rzadkie
  • wyrzynanie się zębów po usunięciu zębów stałych
  • nie jest to wyrzynanie zębów zatrzymanych po usunięciu zębów utrudniających ich wyrzynanie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Zęby nadliczbowe:

A

dentes supernumerarii

  • zęby o nieprawidłowej budowie
  • wiele z nich nie wyrzyna się i utrudnia wyrzynanie zębów sąsiednich
  • najczęściej dotyczy trzonowców
  • na ogół zęby nadliczbowe (w liczbie kilku) występują symetrycznie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Zęby dodatkowe:

A

dentes supplementari

  • zęby o prawidłowej budowie
  • najczęściej dotyczy siekaczy i przedtrzonowców
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Skąd mogą pochodzić zęby nadliczbowe?

A
  • z dodatkowego zawiązka rozwijającego się wokół zawiązka prawidłowego
  • w wyniku rozszczepienia prawidłowego zawiązka
  • jako objaw obecności oddzielnego uzębienia występującego między uzębieniem mlecznym a stałym
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Ząb pośrodkowy:

A

mesiodens

  • ząb nadliczbowy położony w pobliżu linii pośrodkowej pomiędzy siekaczami szczęki lub żuchwy
  • często ma kształt stożkowy
  • wyrzyna się podniebiennie
  • jego obecność może powodować opóźnione wyrzynanie stałych zębów siecznych, ich przemieszczanie, diastemę lub stłoczenie
  • dziedziczony autosomalnie dominująco
  • w 20% przypadków stwierdza się dwa lub trzy zęby pośrodkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zębów nadliczbowych w okolicy trzonowców?

A

zatrzonowe i przytrzonowe

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Gdzie lokalizują się najczęściej zęby dodatkowe w okolicy przedtrzonowców?

A

pomiędzy przedtrzonowcamilub między drugim PT a pierwszym T

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Zęby zatrzonowe:

A
  • występują za trzecim trzonowcem lub po jego stroniejęzykowej
  • pozostałość filogenetyczna po czwartym trzonowcu
  • częściej w szczęce
  • na ogół w formie szczątkowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Zęby przytrzonowe:

A
  • po stronie policzkowej lub językowej między 1. a 2. lub między 2. a 3. trzonowcem
  • najczęściej kształt stożkowy, rzadziej korona z dwoma lub więcej guzkami
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

W jakich zespołach może wystepować hiperdoncja?

A
  • dysplazja obojczykowo-czaszkowa (liczne zz nadliczbowe, przetrwałe zz mleczne, zatrzymane zz stałe)
  • zespół Aperta
  • zespół Crouzona (wadliwe kostnienie czaszkowo-twarzowe)
  • zespół Curtiusa
  • zespół Downa
  • zespół Ehlersa-Danlosa
  • zespół Gardnera
  • zespół Leoparda
  • rozszczep wargi, wyrostka i podniebienia
  • zespół włosowo-nosowo-paliczkowy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hiperdoncja - leczenie:

A
  • uzębienie mleczne → nie stwarza problemów ze względu na fizjologiczne występowanie trem
  • uzębienie stałe →ekstrakcja (ze względu na zmiany esteryczne, funkcjonalne i predyspozycję do zapaleń przyzębia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie zmiany mogą powodować zmniejszenie liczby zębów?

A
  • defekty genetyczne
  • ektodermalne zaburzenia rozwojowe
  • miejscowe czynniki uszkadzające (zapalenie kości, guzy i napromienianie)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Anodoncja:

A
  • całkowity brak zębów
  • bardzo rzadko
  • spowodowane uogólnionymi zmianami w tk pochodzenia ektodermalnego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje anodoncji?

A
  • prawdziwa - brak zawiązków wszystkich zębów

* pozorna - całkowicie zatrzymane wszystkie zęby

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Co pozwala odróżnić anodoncję prawdziwą od pozronej?

A

zdjęcie RTG

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Hipodoncja:

A
  • brak jednego lub kilku zębów
  • może występować symetrycznie lub asymetrycznie
  • rodzinny brak zębów siecznych bocznych szczęki jest dziedziczony autosomalnie dominująco
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Oligodoncja:

A

brak >6 zębów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Hipodoncja - który ząb najczęściej?

A
  1. trzeci trzonowiec
  2. drugi przedtrzonowiec (0,8-6,4%) / siekacz boczny (szczęki) (2%)
  3. kieł (0,15%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Jakie czynniki powodują wzrost ryzyka hipodoncji?

A
  • dzieci z ciąż mnogich
  • dzieci z niską masą urodzeniową
  • dzieci starszych matek
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

W jakich zespołach może występować hipodoncja?

A
  • niepotliwa dysplazja ektodermalna
  • dysplazja uszno-zębowa
  • zespół Ellisa-van Crevelda
  • zespół Halleramma-Streiffa
  • zespół Riegera
  • zespół Turnera
  • zespół ustno-twarzowo-palcowy
  • zespół czaszkowo-oczno-zębowy
  • niewydolność barwnikowa
  • często towarzyszy rozszczepowi wargi, wysrostka i podniebienia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

W jakich schorzeniach ogólnym może pojawić się brak zęba siecznego bocznego szczęki?

A

endokrynopatie i zespół Downa

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Hipodoncja - leczenie:

A
  • zęby mleczne - brak pojedynczego nie wymaga leczenia / brak kilku → leczenie protetyczne i orto
  • zęby stałe → rozpatrywane indywidualnie, najczęściej orto i/lub prot, w tym leczenie oparte na implantach
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Nieprawidłowości dotyczące budowy anatomicznej zębów - gdzie się lokalizują i ile zębów obejmują?

A
  • częściej w szczęce

* częściej ograniczone do jednego lub kilku zębów

29
Q

Przyczyna nieprawidłowości dotyczących wielkości zębów:

A

zaburzenia rozwojowe w stadium morfologicznego różnicowania tk zęba

30
Q

Makrodoncja:

A
  • zmniejszenie rozmiarów zęba o niezmienionym kształcie w porównaniu z prawidłowym
  • zwykle siekacz przyśrodkowy szczęki, rzadziej drugi PT dolny
  • może być symetryczna
  • może dotyczyć tylko zwiększenia szerokości korony (szersza niż dłuższa) + wydłużenia korzeni
31
Q

Makrodoncja uogólniona:

A
  • rzadko

* może być objawem gigantyzmu

32
Q

Ząb olbrzymi:

A
  • ma jedną komorę i jeden kanał

* ze względu na wielkość może być przyczyną stłoczeń i zaburzeń zgryzowych oraz niekorzystnego wyglądu

33
Q

Makrodoncja - leczenie:

A
  • stripping
  • nadbudowa zęba homologicznego
  • ekstrakcja i leczenie protetyczne (implant, most)
34
Q

Mikrodoncja:

A
  • zmniejszenie wymiarów zębów, często związane ze zmianą kształtu
  • najczęściej dotyczy siekaczy bocznych szczęki - kształt stożkowy (co jest uważane za formę przejściową hipodoncji)
35
Q

Uogólniona mikrodoncja:

A
  • rzadko

* może być objawem dysplazji ektodermalnej, zespołu Downa lub niewydolności przysadki mózgowej

36
Q

Rhizomegalia:

A
  • wydłużenie długości korzeni

* najczęściej siekacze przyśrodkowe i kły, także PT i T w szczęce

37
Q

Rhizomicria:

A
  • skrócenie długości korzeni = długość korzenia równa lub mniejsza długości korony
  • może występować dziedzicznie lub w następstwie osteoporozy lub dysplazji zębiny typu 1
38
Q

Zmiany wielkości korzeni - przyczyny:

A

zmiany dotyczące jednego lub kilku zębów → czynnik miejscowy działający w okresie rozwoju korzenia (uraz mechaniczny, napromieniowanie)

39
Q

Jakie wyróżniamy nieprawidłowości dotyczące kształtu korony zębów?

A
  • zęby podwójne
  • dodatkowe guzki
  • ząb wynicowany / ząb guzkowy
  • perły szkliwne / krople szkliwne
  • zęby łopatkowe
  • zęby stożkowe
  • ząb wgłobiony
40
Q

Zęby podwójne - przyczyna:

A

zaburzenia w stadium proliferacji spowodowane zmianami genetycznymi, chorobami zakaźnymi, awitaminozą i urazami mechanicznymi

41
Q

Jakie wyróżniamy rodzaje zębów podwójnych?

A
  • zęby bliźniacze (dentes geminati)
  • zęby zlane (dentes confusi)
  • zęby zrośnięte (dentes concreti)
42
Q

Zęby bliźniacze:

A
  • wynik częściowego podziału zawiązka w stadium proliferacji
  • ząb o szerokiej koronie podzielonej bruzdą na powierzchni wargowej lub z nacięciem brzegu siecznego
  • RTG: wspólna komora i jeden kanał
  • częściej w zębach mlecznych
  • głównie zęby sieczne i kły
43
Q

Zęby zlane:

A
  • wynik połączenia dwóch (lub więcej) zawiązków zębów w obrębie szkliwa i zębiny
  • bruzda na koronie przebiegająca wzdłuż osi długiej
  • jeśli zlaniu ulegają zawiązki zębów prawidłowych → brak jednego zęba; gdy zlaniu ulega ząb prawidłowy i dodatkowy → liczba zębów nie zmienia się
44
Q

Zęby zlane - podział:

A
  • całkowicie - wspólna komora

* częściowo - oddzielne komory

45
Q

Globodoncja - co to?

A

zlanie zębów PT i T w zespole uszno-twarzowym

46
Q

Zęby zlane - leczenie:

A
  • zęby mleczne → nie wymaga leczenia; mogą wymagać ekstrakcji jeśli opóźniają fizjo resorpcję korzeni
  • zęby stałe z oddzielną komorą → rozdzielenie korony wiertłem lub dyskiem diamentowym, a następnie zmodyfikowanie kształtu korony materiałem złożonym
  • zęby stałe ze wspólną komorą → zaakcentowanie pionowej bruzdy, co naśladuje dwa oddzielne zęby
47
Q

Zęby zrośnięte:

A
  • wynik braku przegrody kostnej oddzielającej dwa zawiązki → przemieszczenie i stłoczenie sąsiadujących ze sobą zawiązków i połączenie ich powstającym cementem
  • zęby połączone korzeniami na różnie dużej powierzchni, niekiedy tylko w obrębie wierzchołków
  • najczęściej w obrębie trzonowców, rzadziej PT
  • sprawia trudność podczas ekstrakcji
48
Q

Jakie nieprawidłowości dotyczące kształtu zębów są najczęstsze?

A

nadmiernie rozwinięte lub dodatkowe guzki

49
Q

Guzek szponowaty:

A
  • silnie rozwinięty guzek podniebienny na zębach siecznych
  • w jego wnętrzu często znajduje się miazga
  • czasem przybiera formę wałka szkliwnego, nadając zębowi siecznemu kształt litery T
50
Q

Nadmiernie rozwinięty guzek podniebienny kła upodabnia go do:

A

przedtrzonowca

51
Q

Obecność dodatkowego guzka na zębie przedtrzonowym upodabnia go do:

A

zęba trzonowego (występuje najczęściej na drugim PT)

52
Q

Guzek Carabellego:

A
  • dodatkowy guzek na szóstce górnej na podniebiennej pow guzka podniebiennego bliższego, oddzielony od niego bruzdą w kształcie łuku (pozostałość filogenetyczna po piątym guzku)
  • bardziej prawidłowe określenie: cecha Carabellego (bo nie zawsze występuje faktyczny guzek)
  • duża różnorodność morfologiczna
  • najczęściej obustronnie
  • może występować na 2 trzonowcach mlecznych, bardzo rzadko na siódemkach i ósemkach stałych
53
Q

Guzek Bolka:

A

dodatkowy guzek paramolarny na policzkowej powierzchni guzka policzkowego mezjalnego zębów trzonowych mlecznych i stałych

54
Q

Guzek Carabellego - leczenie:

A
  • jeśli bruzda jest płytka - nie wymaga leczenia

* głęboka bruzda - lakowanie w celu zapobiegania próchnicy

55
Q

Guzek szponowaty - leczenie:

A

wymaga interwencji jeśli zaburza płaszczyznę zgryzową:
• rozłożone w czasie selektywne zeszlifowanie → pozwala na odłożenie trzeciorzędowej zębiny reakcyjnej
• aseptyczne wycięcie guzka połączone niekiedy z częściową pulpotomią i przywrócenie prawidłowego kształtu zęba

56
Q

Ząb wynicowany (dens evaginatus):

A
  • dodatkowy stożkowy guzek w bruździe centralnej lub na językowej krawędzi policzkowego guzka
  • najczęściej PT dolne i trzonowce stałe
  • guzek zbudowany jest z zębiny, szkliwa i miazgi
57
Q

Ząb wynicowany - przyczyna:

A

zagięcie nabł wewnętrznego narządu szkliwnego lub miejscwa hiperplazja brodawki zębowej → wzrost guzka w miejscu wynicowania

58
Q

Ząb wynicowany - leczenie:

A

wymaga interwencji jeśli zaburza płaszczyznę zgryzową:
• rozłożone w czasie selektywne zeszlifowanie → pozwala na odłożenie trzeciorzędowej zębiny reakcyjnej
• aseptyczne wycięcie guzka połączone niekiedy z częściową pulpotomią i przywrócenie prawidłowego kształtu zęba

59
Q

Perły szkliwne (enameloma):

A
  • najczęściej w zębach wielokorzeniowych w postaci guzków lub kropli w okolicy szyjki lub przy furkacji
  • zbudowane tylko ze szkliwa (perły szkliwne właściwe) lub ze szkliwa, zębiny i miazgi
  • nie mają większego znaczenia klinicznego
  • utrudniają tworzenie przyczepu łącznotkankowego po zabiegach perio
60
Q

Perły szkliwne - przyczyna:

A

zlokalizowana aktywność pozostałości komórek pochewki nabłonkowej Hertwiga

61
Q

Zęby łopatkowe:

A
  • zęby sieczne z wydatnymi bocznymi brzegami tworzącymi wklęsłą powierzchnię podniebienną
  • najczęściej siekacze szczęki, rzadziej siekacze żuchwy czy kły
62
Q

Zęby stożkowe - które zęby najczęściej?

A

najczęściej siekacze boczne i zęby nadliczbowe (mesiodens)

63
Q

Uzębienie krokodylowe:

A

uogólnione zęby stożkowe (wszystkie zęby)

64
Q

Zęby stożkowe - leczenie:

A

w przypadku siekaczy bocznych przy braku wad zgryzu → korekta kształtu za pomocą materiałów złożonych, licówek lub koron protetycznych

65
Q

Ząb wgłobiony (dens ivaginatus):

A

= ząb w zębie (dens in dente)
• wgłobienie tk do korony (częściej) lub korzenia
• częściej w stałych
• zwykle zęby przednie, zwłaszcza siekacze boczne szczęki
• korona zęba ma często kształt stożkowy

66
Q

Wgłobienie koronowe:

A
  • częściej w otworze ślepym niż w okolicy szyjki
  • klinicznie podejrzewa się ząb wgłobiony gdy występuje rozwinięty guzek podniebienny
  • duże różnice w zaawansowaniu: od niewielkiego zagłębienia w miejscu otworu ślepego do znacznego wgłobienia tk do komory zęba
  • w bardzo zaawansowanych zmianach w RTG widoczny w powiększonej komorze mniejszy, wewnętrzny ząb z odwrotnie ułożonymi tkankami (szkliwo pokryte przez zębinę), a wokół wierzchołka rozrzedzenie struktury kostnej
  • wejście do wgłobienia jest bardzo wąskie, na jego dnie widoczne defekty tk, a nawet kanalik łączący z miazgą → ryzyko rozwoju chorób miazgi i powikłań w postaci zapalenia tk okw
67
Q

Wgłobienie korzeniowe:

A
  • bardzo rzadko

* wynik proliferacji pochewki Hertwiga z tworzeniem pasma szkliwa przebiegającego wzdłuż powierzchni korzenia

68
Q

Ząb wgłobiony - leczenie:

A
  • małe wgłobienia → wypełnienie kompozytem
  • głębokie wgłobienia (jak próchnica głęboka) → po oczyszczeniu, zastosowanie WW przed wypełnieniem ostatecznym
  • w przypadku powikłań miazgowych → endo