Narzędzia stomatologiczne Flashcards
Co stanowi przeciwwskazanie do zastosowania koferdamu?
poważne zaburzenia oddychania (np. w przebiegu astmy) i padaczka
Czy możemy założyć koferdam gdy pacjent ma utrudnione oddychanie przez nos?
tak, należy wyciąć w gumie koferdamu otwór, by umożliwić oddychanie przez usta
Jakie są zalety stosowania koferdamu?
- antyseptyczna i bezkolizyjna praca oraz przejrzyste pole zabiegowe (odsunięcie języka i policzków, nieparowanie lusterka)
- ochrona błony śluzowej przed zranieniem (wiertłem, narzędziem kanałowym) oraz podrażnieniem przez środki płuczące
- ochrona przed przypadkowym połknięciem lub aspiracją ciała obcego
- ochrona pacjenta i lekarza przed zakażeniem
- idealnie suche pole zabiegowe
Kiedy należy założyć koferdam?
przed wkroczeniem do jamy zęba
WYJĄTEK: w przypadku zębów nieprawidłowo ustawionych, można założyć po wkroczeniu do jamy zęba ze względu na ryzyko perforacji
Co wchodzi w skład zestawu koferdamu?
- guma
- ramka
- klamra
- dziurkacz
- kleszcze do zakładania klamer
- szablon
- środki pomocnicze (wężyki silikonowe do umocowania gumy, nić dentystyczna do przeciągnięcia gumy przez punkty styczne, kliny do mocowania gumy, preparaty do uszczelniania gumy)
U jakich pacjentów zalecane jest korzystanie z gumy silikonowej w zestawie koferdamu?
u pacjentów uczulonych na lateks i talk (nie wymaga pudrowania)
Jaką funkcję pełnią klamry w koferdamie?
utrzymują gumę na zębach
Z jakich elementów składają się klamry koferdamu?
łuk i szczęki, niektóre mają skrzydełka
Jak dzielimy klamry koferdamy ze względu na obecność skrzydełek?
skrzydełkowe i bezskrzydełkowe
Jakie wyróżniamy rodzaje klamer do koferdamu?
- do zębów przednich (motylkowe)
- na zęby przedtrzonowe
- na zęby trzonowe
- klamry specjalne (np. z ząbkami zalecane w przypadku bardzo zniszczonych koron)
Co należy zrobić przed założeniem koferdamu?
- usunąć złogi nazębne i skorygować nawisające wypełnienia co najmniej w okolicy izolowanych zębów
- odpowiednio dobrać i przymierzyć klamrę
Co należy zrobić aby zapobiec połknięciu lub aspiracji klamry do koferdamu?
obwiązać klamrę nicią dentystyczną
Co świadczy o prawidłowym założeniu klamry koferdamu?
- kontaktuje się z koroną zęba w czterech punktach
- po uciśnięciu palcami na łuk klamry nie powinna zmieniać swojego położenia
Z czego mogą być wykonane ramki do koferdamu?
z metalu lub tworzywa sztucznego
O czym należy pamiętać wykonując zdjęcie rentgenowskie z koferdamem?
jeśli ramka jest metalowa, należy ją zdjąć
Jakie kleszcze najczęściej używa się do zakładania klamer koferdamu?
kleszcze typu Ivory typu IV (dzięki ogranicznikom nie mogą zostać zbyt głęboko wprowadzone w otwory klamer, co czyni pracę bezpieczniejszą)
W którą stronę powinien być skierowany łuk klamry koferdamu?
w stronę gardła
Czym można się posłużyć by zsunąć gumę koferdamu ze skrzydełek klamry?
palcami lub nakładaczem
Co można zrobić by odciążyć mięśnie podczas stosowania koferdamu?
umieścić między zębami przeciwległej strony bloczek nagryzowy (po wykluczeniu przeciwwskazań np. dysfunkcji ssż i wcześniejszym uzgodnieniu z pacjentem)
Jakie stosujemy rozmiary gum do koferdamów?
5 i 6 cali (12,7 i 15,24 cm)
Jak zakłada się metalową ramkę w stosunku do gumy koferdamu?
zaleca się zakładać na gumę
Jak zakłada się ramkę wykonaną z tworzywa w stosunku do gumy koferdamu?
zaleca się zakładać pod gumę
Z jakich klamer należy korzystać przy zakładaniu gumy koferdamu z klamrą?
klamry ze skrzydełkami
Jakie są wady, a jakie zalety zakładania gumy koferdamu z klamrą?
ZALETY: szybkość
WADY: utrudniona widoczność
Od której powierzchni zęba rozpoczynamy umieszczanie klamry koferdamu na zębie?
najpierw powierzchnia językowa, później przedsionkowa
Z jakich klamer należy korzystać przy zakładaniu najpierw klamry koferdamu, potem gumy?
klamry bezskrzydełkowe
Z czego składa się podstawowy zestaw diagnostyczny?
lusterko stomatologiczne, zgłębnik i pęseta stomatologiczna
Pod jakim kątem lusterko może być ustawione do rękojeści?
od 135° (pacjent siedzący) do 165° (pacjent leżący)
Co może zapobiegać parowaniu lusterka w jamie ustnej pacjenta?
rozgrzanie jego powierzchni o policzek pacjenta lub wcześniejsze pokrycie lusterka specjalnym płynem
Dlaczego nie należy używać zgłębnika do usuwania wypełnień czasowych?
ponieważ powoduje to stępienie i niszczenie narzędzia
Dlaczego zgłębnikowanie jest nie wskazane przy wykrywaniu próchnicy początkowej?
może prowadzić do uszkodzenia szkliwa i samego narzędzia
Jakie narzędzia maszynowe należą do urządzeń szybkoobrotowych?
turbina powietrzna (zawsze kątnica)
Z jaką prędkością pracuje turbina powietrzna?
200 000 - 450 000 obr. / min
Przy jakim nacisku turbiny się zatrzymują?
100-200 g (a torque przy 300-400 g)
Jakie narzędzia maszynowe należą do urządzeń wolnoobrotowych?
mikrosilniki napędzające kątnicę lub prostnicę
Z jaką prędkością pracuje mikrosilnik?
- mikrosilnik pneumatyczny 500 - 20 000 obr. / min
- mikrosilnik elektryczny 500 - 40 000 obr. / min
Jaką szybkość osiągają końcówki przyspieszające na mikrosilnik?
200 000 obr. / min (szybkoobrotowe)
Jaka jest zaleta stosowania końcówki przyspieszającej na mikrosilnik w porównaniu z turbiną?
większa moc i mniejsza traumatyczność dla miazgi
Co oznaczają poszczególne cyfry w kodach oznaczeń wierteł według ISO?
AAA BB C DDD EEE FFF
A - materiał główki
B - kształt trzonka (31-turbina, 10-prostnica, 20-kątnica)
C - długość narzędzia (4-standard 22 mm, 5-chirurgiczna 26 mm)
D - kształt główki
E - materiał główki
F - średnica główki
Jak zmieniają się kolory oznaczeń wierteł wraz ze zmianą ziarnistości?
- czarny 180 mm
- zielony 135 mm
- niebieski 100-120 mm
- czerwony 50 mm
- żółty 30 mm
- biały lub różowy 15 mm
Do czego służą poszczególne ziarnistości wierteł?
- czarny: usuwanie starych wypełnień i koron
- zielony: usuwanie wypełnień i tkanek zęba
- niebieski: uniwersalne
- czerwony: końcowe opracowanie tkanek i początkowe wypełnień
- żółty: opracowanie wypełnień
- biały lub różowy: opracowanie wypełnień z mikrowypełniaczem
Jaki rozmiar wiertła należy używać do opracowania żywych tkanek zęba i dlaczego?
o średnicy nie większej niż 1,6 mm, ponieważ tylko do tej wielkości chłodzenie z turbiny jest skuteczne
przy większych wiertłach zaleca się dodatkowe chłodzenie przez asystę
Jak nazywa się narzędzie ręczne służące do usuwania rozmiękłej, próchnicowo zmienionej zębiny?
ekskawator
Jakie są zalety pracy ekskawatorem w stosunku do pracy narzędziami mechanicznymi?
mniej bolesne dla pacjenta i mniej traumatyczne dla miazgi oraz nie powodują nacisku na ścianę dokomorową (siła działa równolegle do niej)
Jakie narzędzia ręczne mogą służyć do odcinania niepodpartych pryzmatów szkliwa?
przycinacze brzegów proste i zgięte, przycinacze brzegów do okolicy dziąsłowej oraz dłutka szkliwne
Co jest zaletą ręcznych narzędzi do odcinania niepodpartych pryzmatów szkliwa?
łatwe opracowanie ściany dodziąsłowej ubytku oraz krawędzi styczno-przedsionkowej i styczno-językowej bez narażenia sąsiedniego zęba na uszkodzenie
W jakim celu i kiedy używane są ćwieki okołomiazgowe?
w celu polepszenia utrzymania wypełnienia, do wypełnień amalgamatowych odbudowujących guzki oraz niekiedy w przypadku wypełnień kompozytowych
Jakie jest ryzyko stosowania ćwieków okołomiazgowych?
- powodują powstanie niekorzystnych naprężeń w tkankach zęba
- nieumiejętnie wprowadzone mogą prowadzić do uszkodzenia miazgi lub tkanek twardych
W jakim celu stosujemy formówki?
- odtworzenie kształtu zęba
- odtworzenie odpowiedniego punkt stycznego
- zabezpieczenie przed powstaniem nawisu materiału wypełniającego
- umożliwienia odpowiedniej kondensacji materiałów
- zabezpieczenia przed wilgocią
Jak dzielimy kształtki?
proste (paski lub korony poliestrowe) i złożone
Do jakich uzupełnień wykorzystujemy paski?
wypełnianie ubytków klasy III i IV
Z czego składają się kształtki złożone?
z paska i napinacza
Jakie paski powinno się używać przy wypełnianiu zęba kompozytem i dlaczego?
paski poliestrowe, ponieważ pozwalają korzystnie ukierunkować skurcz kompozytu oraz istnieje możliwość wizualnej kontroli obecności pęcherzyków powietrza na ścianie dodziąsłowej
Jakie paski powinno się używać przy wypełnianiu zęba amalgamatem?
paski metalowe, by mogły sprostać siłom wywieranym podczas kondensacji amalgamatu
Jaką szerokość powinien mieć pasek formówki?
taką, by schodził 0,5-1 mm poniżej brzegu dodziąsłowego ubytku i tyle samo wystawał powyżej listwy brzeżnej
Jakie paski lepiej umożliwiają odbudowę punktu stycznego w dużych ubytkach?
metalowe (można je dogiąć)
Jakie paski lepiej utrzymują się na zębie w trudnych przypadkach?
metalowe
Jak dzielimy kształtki ze względu na ilość ścian możliwych do odtworzenia?
pierścieniowe (odbudowa przynajmniej dwóch ścian jednocześnie) i jednościenne (tylko jedna powerzchnia styczna)
Jakie rodzaje napinaczy możemy stosować w stomatologii?
- Ivory’ego, Mifam, Nystroma i Tofflemira do pasków metalowych
- Matrix Retainer oraz Have Super Mat do pasków poliestrowych
Od której strony zakładamy napinacze kształtek pierścieniowych: przedsionkowej czy językowej?
zwykle od przedsionkowej, w sytuacji gdy twarde tkanki zęba od strony przedsionkowej są zniszczone, należy założyć od strony językowej
Z czego składa się system matryc sekcyjnych Unimatrix?
z krótkich wyprofilowanych pasków metalowych i pierścienia służącego do ich utrzymania między zębami
Co jest zaletą stosowania Unimatrix?
szybkość aplikacji nawet przy jednoczesnej odbudowie kilku sąsiednich zębów oraz ułatwienie odbudowy punktu stycznego (przez lekkie rozepchnięcie zębów przez pierścień)
Jakie kliny są zalecane przy używaniu Unimatrix?
elastyczne kliny plastikowe (ale stanowią ryzyko naruszenia stabilizacji matrycy)
Z czego składa się kształtka samozaciskowa (Kerr-Have)?
kształtka poliestrowa, której końce wprowadzone są w aluminiową blaszkę (której ściśnięcie powoduje dopasowanie kształtki)
Jakie są wady kształtek samozaciskowych?
słaba stabilizacja na zębie
Jakie są zalety stosowania napinacza w formie bębenka na który nakręcamy pasek?
wyeliminowanie dużego napinacza w jamie ustnej oraz łatwość założenia na zęby o znacznym stopniu zniszczenia
Co należy zrobić jeśli z powodu zbyt rozległego ubytku niemożliwe jest założenie formówki z napinaczem?
należy wówczas dopasować pierścień miedziany lub ortodontyczny
W jaki sposób postępujemy z pierścieniem miedzianym służącym jako kształtka w rozległych ubytkach?
- przed dostosowaniem dobrze jest wyżarzyć nad płomieniem palnika gazowego, aby stał się bardziej miękki i łatwiejszy w obróbce
- docinamy go za pomocą nożyczek do blachy
- krawędzie wygładzamy kamieniem karborundowym
Jakie kształtki najczęściej stosuje się do wypełniania ubytków klasy V?
- czapeczki poliestrowe (przykładane od strony dziąsła do wypełnianego zęba, a następnie polimeryzowane)
- paski poliestrowe (obejmuje ząb od strony ubytku, tak że jego brzeg znajduje się w kieszonce dziąsłowej zabezpieczając przed nadmiarem materiału)
- celuloidowe łuski (jednym końcem umieszczone w metalowej rurce, a drugim, po nałożeniu materiału do ubytku, dociskane do zęba)
- standardowy napinacz + specjalne metalowe paski (do ubytków, których krawędź dodziąsłowa znajduje się poniżej brzegu dziąsła)
Do jakiej wysokości powinien sięgać klin?
górną krawędzią nie powinien przekraczać połowy przestrzeni międzyzębowej (poszerza przestrzeń i utrudnia odbudowanie punktu stycznego)
Jakie kliny należy stosować do kształtek poliestrowych?
kliny przepuszczające światło
Jakie kliny należy stosować do kształtek metalowych?
kliny drewniane, plastikowe lub silikonowe
Jakie są zalety stosowania klinów drewnianych?
- możliwość przycięcia (aby dokładnie przylegały do zęba)
- dociskają kształtkę na całej swojej długości (a nie tylko punktowo, jak twarde kliny plastikowe)
- nie mają tendencji do wysuwania się z przestrzeni międzyzębowych
- nasiąkają śliną (powiększają objętość i dodatkowo dociskają kształtkę oraz separują zęby)
- hamują w pewnym stopniu ewentualne krwawienie
Do czego służą narzędzia ręczne Optra Contact firmy Ivoclar-Vivadent?
do odtwarzania punktu stycznego w trudnych sytuacjach klinicznych
Czy należy coś zrobić gdy pasek formówki nie przylega do sąsiedniego zęba w miejscu punktu stycznego?
można poluzować napinacz lub konturować pasek
W jaki sposób kształtujemy pasek formówki, by odtwarzał punkt styczny?
za pomocą upychadła kulkowego w odległości 0,5-1 mm od krawędzi brzeżnej leczonego zęba
Jaką zaletę mają formówki ze stali walcowanej na zimno?
są bardzo miękkie i podatne na konturowanie, podczas tej czynności miejscowo zmniejszamy grubość paska, co daje ściślejszy punkt styczny
W jakim celu gotowe wałki ligniny pokrywa się mukofiliną?
zabezpiecza przed przyklejaniem się wałków do tkanek jamy ustnej