Określanie długości roboczej Flashcards
Czym jest długość robocza?
odległość między punktem referencyjnym na koronie zęba a otworem fizjologicznym
W jakim okresie rozwoju zęba otwór fizjologiczny stanowi równocześnie otwór anatomiczny?
bezpośrednio po zakończonym formowaniu się korzenia, gdy w obrębie szczytu nie doszło jeszcze do nawarstwienia cementu na zębinie
Jaki element topograficzny wyznacza otwór fizjologiczny?
granica cementowo-zębinowa
Jaka odległość dzieli otwór anatomiczny i fizjologiczny?
- 0,5 - 0,7 mm u młodych
* 1,0 - 2,0 mm u dorosłych
O ile może być oddalony otwór anatomiczny od fizjologicznego bocznie od osi długiej zęba?
nawet 2 mm
Dlaczego obecność otworu anatomicznego poza wierzchołkiem radiologicznym zęba może wpływać na leczenie?
ma to znaczenie w radiologicznej ocenie stopnia wypełnienia kanałów korzeniowych, które mylnie mogą zostać opisane jako niedopełnione
Jakie są zagrożenia spowodowane wyznaczeniem zbyt dużej długości roboczej?
- mechaniczne uszkodzenie tkanek okw
- przepchnięcie zawartości kanału i przeniesienie zakażenia na ozębną
- przepchnięcie materiału wypełniającego lub uszczelniającego
- nadmierne poszerzenie otworu wierzchołkowego → traumatyzacja tkanek przez leki i środki płuczące kanał oraz osłabienie przyszczytowej części korzenia
Jakie są zagrożenia spowodowane wyznaczeniem zbyt małej długości roboczej?
- pozostawienie w kanale resztek miazgi lub mas zgorzelinowych
- nieprawidłowe wypełnienie kanału
Na prawidłowe wykonanie jakich procedur wpływa prawidłowe wyznaczenie długości roboczej?
dwóch głównych procedur = opracowania i wypełnienia kanału
Czy wypełnienie kanału do otworu anatomicznego jest błędem?
nie
Jakie wyróżniamy metody określania długości roboczej?
radiologiczna i endometryczna
Z czego wynika popularność radiologicznych metod pomiaru długości roboczej?
z przyzwyczajeń lekarzy i z tego, że zdjęcie RTG jest jednocześnie sposobem orientacji w anatomii zęba i sprawdzeniem jakości wypełnienia kanału
Czy otwór fizjologiczny jest możliwy do zlokalizowania na RTG?
nie
Czy otwór anatomiczny jest możliwy do zlokalizowania na RTG?
tak, ale na większości zdjęć jest niewidoczny
Jakie mogą występować anatomiczne przeszkody w radiologicznym wyznaczaniu długości roboczej?
- skomplikowana anatomia okolicy wierzchołkowej rzadko widoczna na RTG
- trudności w zlokalizowaniu otworu anatomicznego
- rzutowanie łuku jarzmowego na wierzchołki korzeni górnych trzonowców
- pokrywanie się na zdjęciu korzeni językowego i przedsionkowego dalszego górnych trzonowców
Jaka jest przewaga endometrów nad metodami radiologicznymi?
endometr wyznacza długości otwór anatomiczny czy fizjologiczny (miejsca do których powinno się wypełnić kanał) - w technikach radiologicznych dąży się do opracowania kanału 1 mm od wierzchołka radiologicznego (średnia odległość od otworu fizjologicznego)
Dlaczego nie należy wyznaczać długości roboczej na podstawie wyczucia nieznacznego oporu w miejscu przewężenia fizjologicznego?
- skuteczność tej metody nie przekracza 35%
- opór w kanale można napotkać również w przypadku bardzo wąskich kanałów, ich zakrzywienia czy rozwidlenia lub obecności zębiniaków
Kiedy może pojawić się reakcja bólowa podczas opracowywania kanału?
- ukłucie ozębnej w okolicy otworu wierzchołkowego
- pozostawione resztki żywej miazgi w kanale
- perforacja
- wzrost ciśnienia w jamie zęba podczas wprowadzania narzędzi
Czy wyczucie przewężenia otworu fizjologicznego może być wyłączną metodą wyznaczania długości roboczej?
nie, może służyć jedynie jako potwierdzenie długości roboczej wyznaczonej innymi metodami
podobnie: niezamierzone ukłucie ozębnej
Czy ukłucie ozębnej może być wyłączną metodą wyznaczania długości roboczej?
nie, może służyć jedynie jako potwierdzenie długości roboczej wyznaczonej innymi metodami
podobnie: wyczucie przewężenia otworu fizjologicznego
Czy w razie wystąpienia bólu można wykonać znieczulenie miejscowe podczas leczenia antyseptycznego?
tak
Kiedy endometr może prawidłowo określić długość roboczą?
dopiero w momencie dojścia do otworu fizjologicznego
Czy w przypadku zagięcia kanału pod tak ostrym kątem, że nawet wstępnie dogięte narzędzie nie osiąga otworu fizjologicznego endometr może wyznaczyć prawidłową długość roboczą?
nie, możliwe jest to dopiero w momencie dojścia do otworu fizjologicznego
W jakich przypadkach endometr może fałszywie pokazać znaczną odległość od otworu fizjologicznego?
obliteracja kanału lub wypełnienie → kanał “nie przepuszcza prądu”
W jakich przypadkach ustalenie rzeczywistej długości roboczej jest utrudnione zarówno w metodzie endometrycznej jak i radiologicznej?
- resorpcja korzenia
- perforacja otworu wierzchołkowego
- zęby z nieukształtowanym wierzchołkiem
→ metody elektroniczne są mniej dokładne, a RTG mało czytelnie obrazuje miejsce perforacji i wierzchołek korzenia
Jaką metodę uznajemy za uzupełniającą, szczególnie gdy nie jest możliwe jednoznaczne ustalenie długości roboczej innymi metodami?
użycie sączka, zalecane są sączki papierowe kalibrowane z zaznaczoną długością, pojawienie się na szczycie sączka różowego zabarwienia pozwala sądzić, że został umieszczony poza otworem anatomicznym
Jakie wyróżniamy radiologiczne metody wyznaczania długości kanału obarczone najmniejszym błędem?
- metoda dodawania Ingle’a i Nicholasa
* metoda proporcji
W jaki sposób określamy długość roboczą metodą dodawania Ingle’a i Nicholasa?
- wykonanie zdjęcia techniką kąta prostego i zmierzenie na nim linijką długości radiologicznej zęba (długość zęba na zdjęciu RTG zmierzona między radiologicznym obrazem brzegu siecznego a radiologicznym obrazem wierzchołka korzenia)
- wprowadzenie narzędzia (np. pilnika K) do kanału na radiologiczną długość zęba pomniejszoną o 2-3 mm
- wykonanie pomiarowego zdjęcia rentgenowskiego z narzędziem w kanale
- obliczenie rzeczywistej długości zęba = dodanie długości wprowadzonego do kanału narzędzia do odległości między radiologicznym obrazem wierzchołka korzenia zęba a radiologicznym obrazem szczytu narzędzia
- obliczenie długości roboczej = rzeczywista długość zęba - 1 mm (dzięki takiej korekcie wierzchołek narzędzia powinien znależć się w odległości 1 mm od szczytu korzenia)
• jeżeli występuje konieczność korekty tej długości o odcinek większy niż 3 mm, należy wykonać dodatkowe zdjęcie
W jaki sposób określamy długość roboczą metodą proporcji?
wykonanie zdjęcia z wprowadzonym do kanału narzędziem (średnica narzędzia nie powinna być mniejsza niż 15 wg ISO, a ćwieka gutaperkowego 20 wg ISO)
następnie wyznaczamy długość zęba ze wzoru:
rzeczywista długość zęba = (długość radiologiczna zęba · długość rzeczywista narzędzia) / długość radiologiczna narzędzia
W przypadku wyznaczania długości roboczej metodą radiologiczną kanałów których zębów mogą pojawić się problemy? Dlaczego? Co należy zrobić?
korzenie zębów trzonowych i przedtrzonowych górnych i kanały położone w jednym korzeniu często nakładają się na siebie → wykonanie zdjęcia w projekcji skośnej od przodu do tyłu o mały kąt 20-30°
Czy można określić długość roboczą gdy niemożliwe jest wykonanie RTG podczas zabiegu?
wówczas oceny długości roboczej dokonuje się po wstępnym opracowaniu na podstawie zdjęcia z pomiarowym ćwiekiem gutaperkowym w kanale → jeżeli zdjęcie z ćwiekiem wykaże, że kanał jest opracowany za krótko, ewentualne zwiększenie długości roboczej może być wtedy kłopotliwe z powodu powstania stopnia lub zatkania kanału opiłkami → dlatego poleca się przechodzenie w trakcie opracowania kanału pilnikiem nr 10 na długość nieco większą niż długość robocza, z jednoczesnym obfitym płukaniem, aby możliwe było zwiększenie długości roboczej
Co było pierwszym krokiem do wynalezienia endometru?
odkrycie, że opór prądu między ozębną o błoną śluzową jest stały (Suzuki, 1942)