Nieinwazyjne i minimalnie inwazyjne leczenie próchnicy Flashcards
Na czym polega nieinwazyjne leczenie zmian próchnicowych?
na postępowaniu remineralizacyjnym
Jakie warunki muszą być zapewnione by zmiana próchnicowa mogła ulec remineralizacji?
- obojętne pH
* odpowiednia liczba jonów wapnia i jonów fosforanowych
Co nazywamy remineralizacją?
odbudowa częściowo rozpuszczonych kryształów apatytów
Jak zmienia się odporność szkliwa po remineralizacji?
szkliwo po remineralizacji ma większą odporność na atak kwasów
Jakie związki można wykorzystać w procesie remineralizacji?
- fluor
- kompleks kazeinianu fosfopeptydowego z amorficznym fosforanem wapnia
- bioaktywne szkło = fosforokrzemian wapniowo-sodowy
Jakie działanie w nieinwazyjnym leczeniu próchnicy wykazują fluorki?
- promują remineralizację
- hamują demineralizację
- stabilizują pH śliny na poziomie fizjologicznym
Co może przyspieszyć proces remineralizacji plamy próchnicowej?
- obecność fluorków
- przesycenie roztworu biodostępnym wapniem i fosforanami
- zmiany w pH śliny
Jak wpływa wzrost pH na tworzenie kryształów apatytów?
wraz ze wzrostem pH tworzą się nowe i większe kryształy zawierające więcej fluoru (fluorohydroksyapatyt, fluoroapatyty) i bardziej odporne na dalszą remineralizację
Jakie preparaty remineralizacyjne stosuje się w gabinecie stomatologicznym?
lakiery fluorkowe, aplikowane 3-4-krotnie w odstępach tygodniowych, np. Duraphat (5% NaF, 22 600 ppm F), Fluor Protector (0,9% fluorokrzemianu, 1000 ppm F), Vanish z fosforanem trójwapniowym (5% NaF, 22 600 ppm F)
Jakie preparaty remineralizacyjne stosuje się w domu?
pasty fluorkowe z wysoką zawartością fluoru, np. Duraphat 5000 (1,1% NaF, 5000 ppm F), Clinpro 5000 (1,1% NaF, 5000 ppm F)
Skąd pochodzi kazeinian fosfopeptydowy?
z mleka
Jaką zdolność ma kazeinian fosfopeptydowy?
zdolność stabilizacji jonów wapnia oraz jonów fosforanowych i fluorkowych, które w formie amorficznych kompleksów rozpuszczają się w wodzie
Jakim skrótem określamy kazeinian fosfopeptydu?
CPP
Jakim skrótem określamy amorficzny fosforan wapnia?
ACP
Czym jest Recaldent?
handlowa nazwa CPP i ACP
Jaką funkcję pełni Recaldent?
wiąże się z błonką zębową, płytką nazębną, bakteriami, hydroksyapatytem oraz otaczającymi tkankami miękkimi, stając się źródłem biodostępnych jonów wapnia i jonów fosforanowych, utrzymuje stan ich przesycenia, przez co ułatwia remineralizację oraz remineralizuje podpowierzchniowo początkową zmianę próchnicową (= spowalnia progresję próchnicy i powoduje naprawę plamy próchnicowej oraz zmniejsza nadwrażliwość zębów)
W jakim stosunku preparaty o nazwie Tooth Mousse Plus i MI Paste Plus dostarczają jonów wapniowych, fluorkowych i fosforanowych?
5 wapniowych : 3 fosforanowych : 1 fluorkowych (optymalny stosunek)
Co i w jakim celu dodano do Tooth Mousse Plus oraz MI Paste Plus?
900 ppm F (0,2% F) zapewniło uwalnianie fluoru i jego wbudowywanie do szkliwa
Czym jest NovaMin?
nazwa handlowa bioaktywnego szkła = fosforokrzemianu wapniowo-sodowego
Jaką funkcję pełni NovaMin?
w kontakcie ze śliną uwalnia jony sodu, wapnia i fosforu, najpierw jony sodu buforują kwaśne środowisko i powodują wzrost pH, który sprawia, że ślina staje się przesycona jonami wapnia i fosforu precypitującymi w zdemineralizowanych miejscach jako fosforan wapnia, ulegają one krystalizacji i powstaje warstwa nowego hydroksyapatytu wypełniającego uszkodzenie
W jakim celu stosujemy pasty zawierające NovaMin (np. Sensodyne)?
- leczenie nadwrażliwości zębiny
* w celu remineralizacji
Co zaliczamy do minimalnie inwazyjnego leczenia ubytków próchnicowych?
- uszczelnianie dołków i bruzd (lakowanie)
- infiltracja próchnicy
- poszerzone lakowanie
- wypełnienie zapobiegawcze
- preparacja tunelowa
- atraumatyczne alternatywne leczenie próchnicy (technika ART)
- chemomechaniczne usuwanie próchnicy
- abrazyja preparacja
- preparacja za pomocą lasera
Dlaczego rozpoznanie kliniczne wczesnych zmian próchnicowych w obrębie dołków i bruzd jest trudne?
rozwijają się na ścianach zagłębień, trudno dostępnych do oceny wizualnej
Jakie czynniki należy rozważyć zanim uszczelnimy dołki i bruzdy?
- morfologia bruzd
- skuteczność usuwania płytki
- częstość spożywania i ilość spożywanych cukrów
- historia choroby próchnicowej = stan uzębienia
Jakie zęby możemy poddać lakowaniu?
- stałe zęby trzonowe i przedtrzonowe wkrótce po wyrznięciu
* zęby mleczne trzonowe
Jakie bruzdy predysponują do występowania próchnicy?
wąskie i głębokie
Jakie materiały wykorzystujemy do lakowania bruzd?
- materiały kompozytowe oparte na żywicy bis-GMA
* cementy galss-jonomerowe
Jakie dodatkowe składniki zawierają materiały kompozytowe wykorzystywane do lakowania bruzd i jaką pełnią funkcję poszczególne z nich?
- niewielka ilość wypełniaczy → płynna konsystencja
* związki fluoru → działanie kariostatyczne
W jakich przypadkach do lakowania bruzd korzystamy z cementów glass-jonomerowych?
- zęby niewyrznięte (np. Fuji Triage Pink)
* w głębokich bruzdach lub z bruzdach wąskich po ich uprzednim poszerzeniu
W jakich przypadkach przeprowadzamy infiltrację próchnicy?
w zmianach próchnicowych bez ubytku szerzących się w szkliwie, przekraczających połączenie szkliwno-zębinowe i sięgających do 1/3 zewnętrznej warstwy zębiny, klinicznie rozpoznawanych jako początkowa zmiana próchnicowa (biała plama)
Na czym polega infiltracja próchnicy?
na usunięciu za pomocą kwasu pseudonienaruszonej warstwy powierzchniowej zmiany próchnicowej i zastąpieniu usuniętej, chorobowo zmienionej struktury podpowierzchniowej żywicą kompozytową o odpowiedniej lepkości
W jaki sposób przeprowadza się infiltrację próchnicy i jakie środki do tego używamy?
1) wytrawianie przez 120 s za pomocą 15% HCl w żelu
2) osuszanie etanolem i strumieniem powietrza
3) aplikacja specjalnie opracowanej żywicy kompozytowej penetrującej zmianę w wyniku działania sił kapilarnych
4) po 3 min usunięcie nadmiaru materiału
5) polimeryzacja światłem lampy polimeryzacyjnej
Na jaką głębokość w zmianę wnika żywica podczas infiltracji próchnicy?
600 μm
W jakim czasie następuje całkowita infiltracja zmiany próchnicowej?
w ciągu 2-3 min
Jakie zmiany w obrębie zmiany próchnicowej zachodzą podczas aplikacji żywicy kompozytowej infiltrującej zmianę i jakie ma to znaczenie?
żywica wypełnia pory znajdujące się w obrębie korpusu zmiany, co zapobiega dyfuzji próchnicotwórczych kwasów do zmiany, a tym samym jej progresji
Jakie znaczenie w infiltracji próchnicy ma usunięcie warstwy powierzchniowej i czy jest to konieczne?
usunięcie warstwy powierzchniowej jest konieczne, gdyż warstwa ta utrudnia penetrację żywicy
Jakie korzyści płyną z infiltracji próchnicy?
opóźnia leczenie operacyjne (pracowanie ubytku i wypełnienie) lub nawet pozwala z niego zrezygnować
Co jest wskazaniem do infiltracji próchnicy?
początkowe zmiany próchnicowe znajdujące się na powierzchniach gładkich (wolnych i stycznych)
Kiedy infiltracja próchnicy nie jest wskazana?
infiltracja nie jest wskazana dla zmian, dla których pierwszym wyborem leczenie jest remineralizacja → wykonanie zabiegu infiltracji eliminuje możliwość następczej remineralizacji
Do jakiego zabiegu wykorzystamy zestaw: Icon-Etch, Icon-Dry, Icon-Infiltrant oraz aplikatory Icon Smooth Surface lub Icon Proximal Surface?
do infiltracji próchnicy
Czym jest poszerzone lakowanie?
poszerzenie bruzdy przed lakowaniem
Czym jest PRR-1 a czym PRR-2?
PRR-1 poszerzone lakowanie
PRR-2 wypełnianie zapobiegawcze
Czy PRR-1 jest zabiegiem inwazyjnym?
tak
Na czym polega PRR-1?
na otwarciu i poszerzeniu bruzd w obrębie ścian za pomocą wiertła diamentowego w kształcie płomyka o bardzo małym rozmiarze i drobnym nasypie
Jakie korzyści niesie poszerzone lakowanie?
- pozwala na lepszą ocenę stanu bruzdy
* zwiększa retencję aplikowanego laku
Kiedy wykonujemy PRR-2?
gdy w jednym punkcie bruzdy występuje bardzo mały ubytek lub gdy nie ma pewności, czy występuje ubytek
Na czym polega PRR-2?
na usunięciu zmienionych tkanek, wypełnieniu ubytku kompozytem i nałożeniu na pozostałe bruzdy laku szczelinowego
Jakim wiertłem wykonuje się PRR-2?
małym wiertłem (stożkowym lub gruszkowym)
Jakimi materiałami wypełniamy ubytek w PRR-2?
najgłębszą część zębiny pokrywa się preparatem wodorotlenkowo-wapniowym, płytszą samym cementem glass-jonomerowym, a następnie wytrawia się szkliwo i zakłada kompozyt
Kiedy wskazana jest preparacja tunelowa?
w przypadku próchnicy pierwotnej na powierzchni stycznej, gdy krawędź brzeżna nie jest podminowana
Na czym polega preparacja tunelowa?
na uzyskaniu dostępu do ubytku na powierzchni stycznej od powierzchni okluzyjnej (pozostawiając nienaruszoną krawędź brzeżną)
Jaki rodzaj wypełnienia należy stosować przy preparacji tunelowej?
wypełnienia adhezyjne
Jakie powinno być wejście do ubytku w preparacji tunelowej?
dość szerokie w kierunku policzkowo-językowym, aby uzyskać odpowiednią widoczność i dostęp do próchnicowej zębiny
Jakiej szerokości musi być zdrowa krawędź brzeżna by można było ją pozostawić w preparacji tunelowej?
ok. 2 mm
Ile otworów ma ubytek wypreparowany podczas preparacji tunelowej otwartej/zewnętrznej?
1) jeden wypreparowany w zdrowym szkliwie na powierzchni żującej
2) drugi na powierzchni stycznej, spowodowany próchnicą
Czym wypełniamy ubytek w metodzie tunelowej otwartej?
cementem glass-jonomerowym konwencjonalnym lub modyfikowanym żywicą, kondensuje się go, po utwardzeniu nadmiar usuwa się wiertłem i wypełnia kompozytem
Na czym polega metoda tunelowa zamknięta/wewnętrzna/częściowa?
gdy przy usuwaniu zmiany w zębinie pozostawia się zdemineralizowane szkliwo, umieszczając od wewnątrz bioaktywny materiał uwalniający jony fluorkowe (cement glass-jonomerowy) w celu remineralizacji szkliwa
Jak inaczej możemy nazwać preparację szczelinową?
preparacja otworkowa lub preparacja “dziurki od klucza”
Z jakiego dostępu wykonujemy preparację szczelinową?
z dostępu od powierzchni policzkowej lub od powierzchni językowej
Kiedy stosujemy preparację szczelinową?
w zębach stłoczonych językowo, pochylonych mezjalnie lub dystalnie, w których okluzyjny dostęp spowodowałby znaczną utratę zdrowych tkanek
Co należy dokładnie sprawdzić przed wyborem preparacji szczelinowej?
wytrzymałość krawędzi brzeżnej
Czy w preparacji szczelinowej można pozostawić niepodparte szkliwo?
tak (ponieważ ubytek nie jest narażony na działanie sił żucia), pod warunkiem, że rejon połączenia szkliwno-zębinowego jest wolny od próchnicy
Czym jest ART?
metoda atraumatycznego leczenia próchnicy, obecnie nazywana alternatywnym odtwórczym leczeniem próchnicy = metoda natychmiastowego postępowania terapeutycznego przydatna w społeczeństwach cechujących się dużymi i szczególnymi potrzebami leczniczymi (w krajach rozwijających się)
Kiedy możliwy jest bezpośredni dostęp do próchnicy na powierzchni stycznej zęba?
przy braku zęba sąsiedniego
Kiedy możemy pozostawić krawędź brzeżną przy preparacji powierzchni stycznej z dostępu bezpośredniego?
jedynie wtedy, gdy nie ulegnie ona osłabieniu lub odłamaniu podczas preparacji
U jakich osób przydatna jest metoda ART?
- w krajach rozwijających się
- u osób niepełnosprawnych
- u osób starszych mieszkających w domach opieki
- u niewspółpracujących dzieci
- u osób z dentofobią, u których rutynowe leczenie jest niemożliwe
Na czym polega metoda ART?
- stosowanie ręcznych instrumentów
- suszenie kulką waty
- nie stosuje się znieczulenia miejscowego
- może ją wykonywać personel niemedyczny
Jakich narzędzi używa się do usuwania zmian próchnicowych w metodzie ART?
- ekskawator
- dłutko
- motyczka
- karwer
Jaki materiał wykorzystuje się do wypełniania ubytków w metodzie ART?
glass-jonomer chemoutwardzalny
Jakim narzędziem kondensuje się materiał wypełniający ubytek w metodzie ART?
palcem w rękawiczce
Co służy do chemicznego usuwania tkanek próchnicowych?
podchloryn sodu powstający ze zmieszania wodorotlenku sodu i chlorku sodu (niespecyficzny środek proteolityczny efektywnie usuwający składniki organiczne w temperaturze pokojowej)
Czym charakteryzuje się 5% roztwór podchlorynu sodu?
- usuwa całkowicie tkanki próchnicowe
- jest mało stabilny
- działa szkodliwie na tkanki miękkie
Carisolv - cechy:
- chlorek sodu + wodorotlenek sodu → 0,5% roztwór podchlorynu sodu
- pH 1,1
- zawiera aminokwasy (leucyna, lizyna, kwas glutaminowy)
- zawiera karboksymetylocelulozę
- zawiera barwnik erytrozynę
Jakie działanie ma Carisolv wprowadzony do ubytku?
zmiękcza próchnicowo zmienioną zębinę, którą usuwa się za pomocą specjalnych nietnących narzędzi ręcznych (narzędzia te zeskrobują rozmiękczoną chemicznie tkankę próchnicową → chemomechaniczne usuwanie próchnicy)
Jakie zalety ma chemomechaniczne usuwanie próchnicy?
- niebolesne
- efektywne
- bezpieczne dla miazgi
- nie obniża siły wiązania systemów adhezyjnych do opracowanej powierzchni zęba
W jakich ubytkach ma zastosowanie chemomechaniczne usuwanie próchnicy?
w ubytkach zlokalizowanych w obrębie korony i korzenia oraz w zębach mlecznych
Co oznaczamy skrótem KCP?
kinetyczna preparacja ubytków = opracowanie ubytków za pomocą abrazji powietrznej
Na czym polega kinetyczna preparacja ubytków?
urządzenia ze sprzężonym powietrzem (7-11 atm), które wykorzystują abrazyjność sproszkowanego tlenku glinu efektywnie usuwają szkliwo, zębinę oraz wymagające wymiany wypełnienia z amalgamatu i kompozytów, nie wpływając szkodliwie na miazgę
Czy stosując KCP możemy zrezygnować z wytrawiania?
nie
W jakich przypadkach stosujemy KCP?
- może służyć jako narzędzie diagnozujące podejrzewaną w bruzdach próchnicę
- oszczędna preparacja zmian próchnicowych na powierzchni okluzyjnej i w rejonie przyszyjkowym
Czy KCP można stosować by opracować zmiany próchnicowe na powierzchniach stycznych?
można, ale konieczna jest osłona zęba sąsiedniego
Jakie są wady KCP?
- bardziej efektywne ścianie tkanek zdrowych niż zmienionych próchnicowo
- konieczność użycia koferdamu, ssaka, systemu filtrów, jednorazowego lusterka odpornego na abrazję i osłony twarzy
- nie powinno się jej stosować u pacjentów z przewlekłymi chorobami dróg oddechowych
Skąd pochodzi skrót laser?
light amplification by stimulation emision of radiation
Na czym polega laserowe opracowanie ubytków?
przy jego użyciu następuje bezdotykowa aplikacja impulsów energii, które przechodzą bezpośrednio do punktu leczenia za pośrednictwem giętkich włókien
Jakie rodzaje laserów wykorzystywane są do opracowania tkanek twardych?
lasery o dużej mocy: • gazowe (CO2) • jagowo-neodymowe (YAG-Nd) • jagowo-erbowe (YAG;Er) • system Excimer (UV)
Jakie są korzyści używania lasera do opracowania ubytku?
- eliminacja wibracji
- sterylność całej powierzchni
- wzrost mikrotwardości powierzchni i odporności na rozpuszczenie przez kwasy
- modyfikacja tkanki przez stworzenie bariery krystalicznej (zlane hydroksyapatyty szkliwa i zębiny)
- wyjaławia
- usuwanie tkanek próchnicowych
- preparacja ubytku
- czasem również aktywuje odontoblasty do wytwarzania zębiny reakcyjnej
W jakich przypadkach możemy użyć lasera do opracowania ubytku?
- leczenie próchnicy początkowej (zmniejsza demineralizację warstwy podpowierzchniowej)
- opracowanie ubytków próchnicowych
- w celu uzyskania efektu profilaktycznego (na powierzchnię zęba → zmiana powierzchniowej struktury szkliwa)
- do eliminacji nadwrażliwości zębiny
- leczenie endodontyczne do opracowania i wyjaławiania kanałów korzeniowych
- do resekcji korzenia
Do czego służy SonicSys?
do dzwiękowego opracowania ubytków
Do czego służy Piezo Cavity System?
do ultradźwiękowego opracowania ubytków
Do czego służą końcówki SonicSys Approx?
do preparacji ubytków stycznych (mają kształt łopatki z jednostronnym nasypem diamentowym)
Czym odbudowuje się ubytek na powierzchni stycznej przygotowany końcówką SonicSys Approx?
prefabrykowanym wkładem ceramicznym w rozmiarze odpowiadającym wielkości narzędzia, który umocowuje się za pomocą kompozytu typu flow
Do czego służą końcówki SonicSys micro i Sonicprep angle?
do preparacji tunelowej (są zakrzywione z cylindryczną lub stożkową częścią pracującą, pokryte na całym obwodzie nasypem diamentowym)
Do czego służą końcówki dźwiękowe w kształcie połowy kuli (hemisferyczne) lub połowy torpedy (półtorpedy) z jednostronnym nasypem?
przy preparowaniu i wykańczaniu brzegów ubytku w sposób oszczędny
Z jaką częstotliwością drgają urządzenia dźwiękowe?
⩽ 6,5 kHz
Z jaką częstotliwością drgają urządzenia ultradźwiękowe?
ok. 20 000 Hz
W jakim celu wykorzystuje się ozon w stomatologii?
jako nieinwazyjny środek pomocniczy eliminujący czynnik bakteryjny zmian chorobowych (usuwa 99% bakterii)
W jakich przypadkach używamy ozon?
- przed uszczelnianiem dołków i bruzd
- przed inwazyjnym leczeniem próchnicy
- do dezynfekcji kanałów korzeniowych
Z jaką metodą leczenia próchnicy związany jest żel o nazwie fabrycznej Carisolv?
z chemomechanicznym usuwaniem próchnicy (CMCR)
W jaki sposób używamy Carisolv?
3-4 krople nanosi się na zębinę próchnicową i po upływie 10-15 s, kiedy żel z różowego stanie się mętny, zeskrobuje się próchnice za pomocą specjalnych narzędzi
W jakich przypadkach chemomechaniczne opracowanie ubytku znajduje zastosowanie?
- stomatologia dziecięca i w leczeniu osób niepełnosprawnych (brak drgań, zabieg bezbolesny i przebiegający w ciszy)
- preparacja tunelowa (wybiórczo usuwa zębinę próchnicową)
- leczenie próchnicy korzeni pod stałymi uzupełnieniami protetycznymi (zmniejszone ryzyko uszkodzenia korony)
Czy Carisolv zmienia adhezję wypełnienia do tkanek zęba?
nie
W jakich przypadkach abrazja powietrzna znajduje zastosowanie?
- w opracowaniu małych ubytków
- w przygotowaniu zęba do lakowania
- w wymianach i naprawach wypełnień
Czy abrazja powietrzna może zastąpić wytrawianie?
nie
