Brainscape's Knowledge GenomeTM


Top Flashcards (Certified)
All Flashcards

Zachowawcza > Etiologia, profilaktyka, etiogeneza i patomechanizm chorób endodontium > Flashcards

Etiologia, profilaktyka, etiogeneza i patomechanizm chorób endodontium Flashcards

1
Q

Co stanowi bariery obronne organizmu przed zębopochodnym zakażeniem ogniskowym?

A
  1. zdrowa miazga

2. tkanka mieszana i ozębna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Na czym polega profilaktyka chorób miazgi i tkanek okołowierzchołkowych?

A
  • kompleksowe działania profilaktyczne oraz wczesne leczenie zębów z ubytkami próchnicowego i niepróchnicowego pochodzenia
  • wczesne wykrywanie i leczenie pulpopatii odwracalnych pozwala na leczenie biologiczne (zachowana żywa miazga może pełnić swe funkcje biologiczne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Jakie wyróżniamy grupy czynników etiologicznych chorób miazgi?

A
  • zakaźne
  • niezakaźne
  • wewnątrzpochodne (niezakaźne)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie wyróżniamy drogi przenikania czynników zakaźnych do miazgi?

A
  • od strony ubytku próchnicowego
  • przez obnażoną zębinę
  • bezpośrednio do miazgi po jej urazowym obnażeniu
  • przez kieszonkę patologiczną
  • drogą krwioobiegu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

W której warstwie zębiny próchnicowej znajduje się najwięcej bakterii?

A

w powierzchownej, rozpadłej warstwie zębiny próchnicowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

W jaki sposób czynniki zakaźne wywołują zapalenie miazgi?

A

poprzez toksyny bakteryjne, które działają cytotoksycznie lub poprzez bakterie wywierające bezpośredni wpływ jako antygeny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Czy bakterie mogą wnikać do żywej miazgi?

A

wnikają do miazgi tylko gdy pojawią się w niej ogniska martwicy (prawdopodobnie mogą też przenikać do żywej miazgi będącej w kontakcie z ogniskiem martwicy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Jak miazga reaguje na cytotoksyczne działanie produktów bakteryjnych?

A

pobudzenie miazgi → uruchomienie mechanizmów obronnych → zębina sklerotyczna (jeśli bodziec nie przekracza progu tolerancji miazgi) i obronna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Od jakich czynników zależy efekt działania obronnego miazgi?

A
  • intensywność i czas trwania bodźca
  • głębokość i rozległość ubytku próchnicowego
  • stan miazgi
  • odporność ogólna ustroju
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Jakie zadanie pełni zębina sklerotyczna i gdzie się tworzy?

A
  • zębina sklerotyczna tworzy się wyłącznie w zębinie pierwotnej
  • chroni miazgę przed czynnikami drażniącymi wychodzącymi z ogniska próchnicowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Gdzie tworzy się zębina obronna?

A

w rzucie ogniska próchnicowego na ścianę miazgi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Czy zawsze trzeba leczyć zęby z ubytkami próchnicowymi?

A

phi, pytanie
długotrwałe i silne działanie bodźców → uszkodzenie warstwy sklerotycznej lub zębiny wtórnej → próchnicowe obnażenie miazgi = proces nieodwracalny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co może być przyczyną chorób miazgi w ubytkach wypełnionych?

A

mikroprzeciek spowodowany nieszczelnością brzeżną

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jak można zmniejszyć ryzyko mikroprzecieku?

A

stosując materiały zgodnie ze wskazówkami producenta i precyzyjnie wykonując każdą fazę opracowania i wypełnienia ubytku

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jaki rodzaj ubytków niepróchnicowych prowadzi do obnażenia zębiny?

A
  • starcie patologiczne (atrycja)
  • nadżerki (erozja)
  • ubytki klinowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Czy ubytki niepróchnicowego pochodzenia można pozostawić bez leczenia?

A

nie, leczenie ubytków niepróchnicowego pochodzenia jest tak samo konieczne jak leczenie ubytków próchnicowego pochodzenia, ponieważ bakterie w obnażonych kanalikach zębinowych działają podobnie jak w ubytkach próchnicowych i wywołują te same odczyny obronne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Jakie mogą być przyczyny urazowego odsłonięcia miazgi?

A
  • przypadkowe obnażenie lub zranienie miazgi w takcie opracowywania ubytku próchnicowego
  • złamania korony z obnażeniem miazgi
  • pęknięcia szkliwa i zębiny
  • złamanie poprzeczne korzenia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Po jakim czasie od złamania korony z obnażeniem miazgi może dojść do martwicy miazgi?

A
  • zapalenie rozwija się w ciągu 2 dni od złamania

* po tygodniu od urazu martwica może objąć całą miazgę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kiedy w wyniku pęknięcia szkliwa i zębiny może dojść do choroby miazgi?

A

gdy procesy obronne miazgi są słabsze niż siła działania czynników patologicznych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Kiedy poprzeczne złamanie korzenia zęba może ulec samowyleczeniu?

A
  • brak przemieszczenia odłamów
  • brak kontaktu ze środowiskiem jamy ustnej
  • nie doszło do przerwania pęczka naczyniowo-nerwowego
  • zwłaszcza u osób młodych
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jak urazy zębów doprowadzające do podwichnięcia lub zwichnięcia zęba wpływają na miazgę?

A

najczęściej nie powodują zranienia miazgi, ale są przyczyną przerwania pęczka naczyniowo-nerwowego → miazga obumiera na skutek niedokrwienia i ulega zakażeniu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jaką drogą zakażenie z kieszonki patologicznej może dotrzeć do miazgi?

A
  • kanał główny
  • delta korzeniowa
  • odgałęzienia boczne
  • kanały miazgowo-ozębnowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Jakie leczenie podejmujemy w przypadku złamania zęba z obnażeniem miazgi?

A

jak najszybsze leczenie biologiczne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

W jaki sposób obnażone korzenie mogą prowadzić do zmian w miazdze?

A

obnażony korzeń → zanik naczyń w kanałach bocznych → miejscowe zaburzenia w odżywianiu → możliwa martwica → mineralizacja obumarłych komórek → zwyrodnienia wapniowe w miazdze zębów objętych zapaleniami przyzębia

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Jakie zmiany w przyzębiu mogą być przyczyną zaburzeń w odżywianiu miazgi?
* obnażone korzenie | * znaczne rozchwianie zębów (ucisk na pęczek naczyniowy w okolicy wierzchołka korzenia)
26
W przebiegu jakich chorób zakaźnych może dochodzić do zapalenia miazgi?
* grypa * szkarlatyna * dur brzuszny
27
Którędy zakażenia krwiopochodne mogą dotrzeć do miazgi zęba?
przez otwór wierzchołkowy i kanały boczne
28
Jakie leczenie wdraża się w przypadku stwierdzenia choroby miazgi wynikającej z choroby przyzębia?
* endodontyczne * przeciwzapalne przyzębia * likwidacja patologicznej kieszonki dziąsłowej
29
Jakie czynniki niezakaźne mogą powodować choroby miazgi?
``` • bodźce mechaniczne • bodźce chemiczne • bodźce termiczne • bodźce radioaktywne • bodźce świetlne *bodźce wewnątrzpochodne ```
30
Czym są bodźce jatrogenne?
bodźce występujące w czasie wykonywania zabiegów leczniczych
31
Jak wpływają zmiany patologiczne w miazdze na jej reakcje obronne?
nawet niewielkie zmiany patologiczne w miazdze ograniczają jej zdolności obronne
32
Od czego zależy efekt szkodliwego wpływu czynników jatrogennych na choroby miazgi?
* kumulacja poszczególnych czynników * czas, siła i rozległość powierzchni na którą działają * ogólny stan zdrowia * aktualny stan miazgi * wiek
33
W jakiej postaci mogą występować bodźce mechaniczne prowadzące do chorób miazgi?
* małe, często powtarzające się urazy | * jednorazowy ostry uraz, doprowadzający najczęściej do odsłonięcia miazgi (te częściej są zakaźne)
34
Jakie bodźce mechaniczne mogą wywołać choroby miazgi?
* niektóre nawyki, np. nagryzanie ołówka, odgryzanie nitek * zbyt wysokie wypełnienia i uzupełnienia protetyczne (wywierają nacisk na okolicę wierzchołka i na wnikające do miazgi naczynia) * zbyt szybkie przesuwanie zębów podczas leczenia ortodontycznego * nieumiejętne opracowanie ubytku (szczególnie w próchnicy głębokiej, gdzie ucisk, drgania i ciepło przenoszą się na miazgę przez cienką warstwę zębiny) * szlifowanie zębów
35
Od czego zależy stopień ciężkości urazu miazgi spowodowany szlifowaniem zębów?
* szybkość obrotów * ostrość narzędzia * ucisk * chłodzenie * rozległość i głębia opracowywanej powierzchni w stosunku do miazgi
36
Dlaczego szlifowanie zębów może doprowadzić do zapalenia miazgi?
szlifowanie → naruszenie ciągłości tkanek twardych zęba → cięcie wypustek odontoblastów → wypływ płynnej zawartości kanalików zębinowych → przekrwienie miazgi i stan zapalny
37
Jakie zmiany w zębach powodują szczególnie żywą reakcję miazgi na niskie i wysokie temperatury?
* starte powierzchnie * ubytki próchnicowe i niepróchnicowe * odsłonięte szyjki
38
Ile wynosi tolerowana przez miazgę temperatura?
25 do 42 °C
39
Z czym może być związane termiczne drażnienie miazgi prowadzące do jej chorób?
* przyjmowanie pokarmów * dobre przewodnictwo wypełnień ze złota i amalgamatu * praca wiertarek stomatologicznych * pobieranie wycisków masami termoplastycznymi
40
Od czego zależy ilość ciepła wytwarzanego przez wiertarki stomatologiczne?
* szybkość obrotów * rozmiar i materiał wiertła * intensywność i rodzaj chłodzenia (wodno-powietrzne jest lepsze niż samo powietrzne)
41
W jaki sposób bodźce termiczne mogą doprowadzić do chorób miazgi?
bodźce termiczne → nerwy naczynioruchowe → gwałtowne przekrwienie lub niedokrwienie → zaburzenia w odżywianiu → zapalenie miazgi
42
Na działanie jakich pokarmów zębina z obnażonymi kanalikami?
słodkie, słone i kwaśne
43
Jakie bodźce chemiczne mogą powodować choroby miazgi?
* słodkie, słone i kwaśne pokarmy * do niedawna stosowane leki stosowane do wyjaławiania zębiny w roztworach alkoholowych * wg niektórych badaczy materiały złożone i wytrawiacz
44
W jaki sposób bodźce chemiczne mogą doprowadzić do chorób miazgi?
szkodliwe bodźce chemiczne → przemieszczenie jąder odontoblastów do ich wypustek → przekrwienie i pękanie naczyń → ropnie i zwyrodnienia → zahamowanie produkcji zębiny wtórnej → często miazga ulega martwicy
45
Jakie bodźce reaktywne mogą doprowadzić do chorób miazgi?
terapeutyczne naświetlanie głowy i szyi
46
W jaki sposób naświetlanie głowy i szyi może prowadzić do chorób miazgi?
1) naświetlanie GiS → uszkodzenie odontoblastów | 2) naświetlanie GiS → uszkodzenie gruczołów ślinowych → zmniejszone wydzielanie śliny → suchość jamy ustnej → próchnica
47
Dlaczego po naświetlaniu głowy i szyi wystrzegamy się chirurgicznego leczenia zaawansowanych przypadków endodontycznych?
ze względu na ryzyko nekrozy popromiennej kości
48
Jakie bodźce świetlne i w jaki sposób wykorzystywane mogą prowadzić do chorób miazgi?
promieniowanie ultrafioletowe * zbiegi fizykoterapeutyczne w chorobach zapalnych przyzębia, nerwobólach, zapaleniach tkanek okw. oraz w bolesnym zapaleniu SSŻ * wybielanie zębów → należy odpowiednio chronić zęby z żywą miazgą podczas wykonywania tych zabiegów
49
Jakie bodźce wewnątrzpochodne mogą prowadzić do chorób miazgi?
* niedobory pokarmowe, głównie witamin A, C i D * zaburzenia przemiany materii i wewnątrzwydzielnicze * choroby zakaźne * choroby krwi
50
W jaki sposób bodźce wewnątrzpochodne mogą prowadzić do chorób miazgi?
* wywołując zmiany histopatologiczne w miazdze | * osłabiając reakcję obronną miazgi
51
Dlaczego choroby miazgi mogą szerzyć się na tkanki okołowierzchołkowe?
ponieważ mają bezpośredni kontakt przez: • ciągłość tkanki = miazga → tkanka mieszana → ozębna przylegająca bezpośrednio do kości i cementu • naczynia krwionośne i limfatyczne
52
Jak dzielimy przyczyny chorób tkanek okołowierzchołkowych?
* wewnątrzpochodne | * zewnątrzpochodne
53
Jakie wyróżniamy wewnątrzpochodne przyczyny chorób tkanek okw.?
= krwiopochodne • bardzo rzadkie • np. posocznica
54
Jakie wyróżniamy zewnątrzpochodne przyczyny chorób tkanek okw.?
* bakteryjne * alergiczne * mechaniczne * chemiczne * termiczne
55
Drogi wnikania bakterii do tkanek okołowierzchołkowych:
* z zakażonego kanału korzeniowego * przez kieszonkę dziąsłową * drogą naczyń krwionośnych * z ziarniniaka / torbieli okw. * z j.u. podczas wykonywania zabiegów * (rzadko) przejście infekcji z sąsiedniego zęba
56
Bakterie w zakażeniach endodontycznych są beztlenowe czy tlenowe?
zazwyczaj są bezwględnymi beztlenowcami
57
Co określa, które bakterie będą dominować w zakażeniach endo?
* składniki odżywcze dostarczane przez płyn tkankowy i produkty rozpadu obumarłej miazgi (bogate w polipeptydy i aminokwasy) * niskie ciśnienie tlenu * produkty uboczne bakterii
58
W jaki sposób może rozwinąć się zapalenie tkanek okw. na drodze alergicznej?
rozpad białek towarzyszący martwicy → białka uzyskują odmienną budowę strukturalną i stają się obce dla organizmu (= antygeny) → wydostają się z kanału i wchłonięte przez naczynia wywołują uczulenie → produkcja przeciwciał → następna porcja antygenów wywołuje reakcję alergiczną → uszkodzenie komórek i wydzielanie mediatorów odpowiedzialnych za powstanie zmian zapalnych
59
Jaki charakter ma zazwyczaj proces zapalny tkanek okw. wywołany czynnikami alergicznymi? Dlaczego?
przewlekły, ponieważ martwa miazga ma słaby potencjał immunologiczny
60
Jak możemy podzielić urazy mechaniczne prowadzące do chorób tkanek okw.?
ostre i przewlekłe
61
Jakie ostre urazy mogą wywołać choroby tkanek okw.?
uderzenie, upadek lub nagłe nagryzienie twardego przedmiotu
62
Jakie przewlekłe urazy mogą wywołać choroby tkanek okw.?
* nawykowe nagryzanie twardych przedmiotów * obecność węzłów urazowych w zgryzie * wypełnienia nawisające do kieszonek dziąsłowych
63
Jakie jatrogenne czynniki mechaniczne mogą wywołać choroby tkanek okw.?
* nakłucie tkanek okw. narzędziem kanałowym lub przepchnięcie materiału wypełniającego poza otwór anatomiczny podczas leczenia kanałowego * szybkie i nieostrożne separowanie zębów * uszkodzenie tkanek okw. sąsiedniego zęba podczas ekstrakcji * zbyt gwałtowne rozsuwanie zębów podczas leczenia orto
64
Czy materiał przepchnięty poza otwór anatomiczny może zostać usunięty bez interwencji lekarskiej?
jeśli przepchnięciu materiału nie towarzyszyło zakażenie ulega całkowitemu usunięciu dzięki fagocytom i /lub jednocześnie rozpuszczeniu w płynach tkankowych
65
Jakie czynniki chemiczne mogą wywołać choroby tkanek okw.?
związki chemiczne stosowane podczas leczenia kanałowego, które przedostaną się do tkanek okw.
66
Od czego zależy stopień nasilenia chorób tkanek okw. wywołanych czynnikami chemicznymi?
od rodzaju środka, jego stężenia i czasu działania
67
Jakie czynniki termiczne mogą wywoływać choroby tkanek okw.?
* podczas wypełniania kanałów metodą termicznej kondensacji gutaperki * intensywne szlifowanie zębów bez odpowiedniego chłodzenia (pośrednio przez obumarcie miazgi)
68
Kiedy możemy mówić o termicznym uszkodzeniu tkanek okw.?
kiedy temperatura w tkankach okw. podniesie się o 10°C
69
Co pełni najważniejszą rolę w stanach zapalnych endodontium i tkanek okw.?
bakterie
70
Jakie bakterie należy kojarzyć z chorobami endodontium i tkanek okołowierzchołkowych?
* Fusobacterium * Prophyromonas * Prevotella * Eubacterium * Peptostreptococcus
71
Dlaczego u niektórych osób dochodzi do rozwoju stanu zapalnego w endodontium i tkankach okw. w ekspozycji na patogenną florę bakteryjną, której obecność w endodontium i przyzębiu jest powszechna?
* synergizm pomiędzy bakteriami wywołuje stany zapalne (monoinfekcja nie doprowadza do rozwoju zapalenia) * bakterie tworzą biofilm (są bardziej odporne niż bakterie żyjące "samotnie" na reakcję organizmu) * uwalniają enzymy i toksyny uszkadzające tkanki gospodarza * aktywują odpowiedź układu odpornościowego (stan zapalny)
72
W jaki sposób bakterie aktywują wrodzoną odpowiedź układu odpornościowego?
na drodze aktywacji receptorów TLR
73
Jakie enzymy bakteryjne biorą udział w rozwoju chorób endo? Jakie pełnią zadanie poszczególne z nich?
* proteinazy (szczególna rola) - degradują białka macierzy pozakomórkowej (EMC) * metaloproteinzay macierzy (aktywowane przez proteinazy) * proteazy - rozkładają IgG i IgM oraz składową dopełniacza C3 * hialuronidazy - rozkładają kwas hialuronowy w EMC * kwaśne hydrolazy - degradują białka EMC * fosfolipazy - uszkadzają błony komórek tkankowych, prowadząc do ich lizy
74
Jaka toksyna bakteryjna jest szczególnie ważna w etiogenezie chorób endo?
leukotoksyna - wiąże się bezpośrednio z błoną neutrofilów, monocytów oraz limfocytów i tworzy w błonie tych komórek kanały, indukując ich lizę
75
Jakie komórki biorą udział w reakcji immunologiczno-zapalnej w przyzębiu i endodontium?
* fibroblasty, osteoklasty, keratynocyty, komórki śródbłonka, komórki tuczne, komórki nabłonkowe Malasseza * neutrofile, makrofagi, monocyty, limfocyty * cytokiny, chemokiny, eikozanoidy
76
Jakie czynniki pochodzenia bakteryjnego aktywują TLR?
* lipopolisacharydy (LPS) * peptydoglikan (PGN) * kwas lipotejcholowy (LTA) * lipoproteiny * flagelina
77
Jakie cytokiny odgrywają szczególną rolę w rozwoju zapalenia endodontium i przyzębia?
* IL-13 * IL-6 * TNF (czynnik martwicy nowotworu)

Zachowawcza (47 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2025 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions