PD.1 - Vestibulaire klachten: een kwestie van evenwicht (inclusief weekindeling) Flashcards
Q
A
Wat is de definitie van duizeligheid?
Een vals gevoel van beweging, vaak veroorzaakt door uitval of prikkeling van het labyrint.
Wat is vestibulaire duizeligheid?
Een vals gevoel van beweging dat verergert bij hoofdbewegingen. Sensaties zijn o.a. draaien, instabiliteit, en gevoel alsof de wereld scheef staat (bewegende sensaties).
Welke klachten kunnen duiden op functieverlies door labyrintuitval?
- Instabiliteit (valrisico)
- Gestoorde ruimtelijke oriëntatie (afwijken naar aangedane zije en last met stoepjes en trappen)
- Verminderde beeldstabilisatie (visual lag, oscillopsie)
- Klachten verergeren in het donker of bij hoofdbeweging
Welke niet-vestibulaire oorzaken kunnen duizeligheid geven?
- Interne aandoeningen
- Medicatiebijwerkingen
- Cardiale ritmestoornissen
- Hypotensie
- Oculaire aandoeningen
- Proprioceptieve stoornissen
- Cerebellaire aandoeningen
Oorzaken duizeligheid
- Algemeen interne aandoeningen
- Bijwerkingen medicatie
- hart/ritme stoornissen
- vaten/bd
- oculaire aandoeningen
- proprioceptief
- cerebellair
- vestibulair (10-25%)
Welke vestibulaire aandoeningen kunnen duizeligheid veroorzaken?
- BPPD
- Neuritis vestibularis
- M. Menière
- Otitis media
- Cholesteatoom
- Otosclerose
- Schedelbasisfractuur
- Brughoektumor
Welke klachten wijzen op een vestibulaire oorzaak bij de casus van de man?
- Aanvalsgewijze draaiduizeligheid
- Asymmetrisch gehoorverlies links
- Tinnitus
- Verergering door hoofdbewegingen
Welke bevindingen maken een perifere oorzaak waarschijnlijker dan een centrale?
- Geen dysartrie of dysfagie
- Normale neurologie en KNO-onderzoek
- Geen afwijkingen bij MRI en ENG
- Aanvallen variëren qua ernst
Welke aandoeningen worden overwogen bij de casus?
- M. Menière links (meest waarschijnlijk)
- Vestibulaire migraine (twijfel i.v.m. hoofdpijn en aura’s)
Wat was het effect van de behandeling met SSRI (Citalopram)?
De aanvallen verdwenen spontaan ongeveer 6 weken na start. Patiënt is sindsdien aanvalsvrij, wel slecht gehoor links.
Wat zijn voorbeelden van klachten die wijzen op gestoorde beeldstabilisatie?
- Visual lag
- Oscillopsie
Wat is het labyrint?
Het binnenoor, bestaande uit de cochlea (gehoor) en het vestibulaire systeem (evenwicht), met vloeistofgevulde structuren zoals halfcirkelvormige kanalen, utriculus en sacculus die beweging en zwaartekracht waarnemen.
Wat is visual lag oscillopsie?
A: Visual lag oscillopsie is een vorm van oscillopsie waarbij visuele objecten tijdelijk “achterblijven” of vertraagd lijken te bewegen ten opzichte van hoofd- of oogbewegingen. Dit geeft het gevoel dat de wereld nabeweegt of “smeert”, wat duidt op een gestoorde visuele stabilisatie door een afwijkend vestibulo-oculair reflex (VOR) of centrale verwerking.
Q: Wat is oscillopsie?
A: Oscillopsie is de illusie dat de visuele omgeving beweegt terwijl die in werkelijkheid stilstaat. Het ontstaat meestal door een gestoorde stabilisatie van het beeld op het netvlies, vaak door een afwijkende werking van het vestibulo-oculair reflex (VOR) of instabiele oogbewegingen (zoals nystagmus). Patiënten ervaren dit vaak als een schokkend, trillend of bewegend beeld tijdens beweging van het hoofd of lichaam.
Q: Hoe werkt de koud-warm water test (calorische proef) voor het evenwichtsorgaan?
A: De koud-warm water test (calorische proef) test de functie van het horizontale semicirculaire kanaal en de n. vestibularis. Zo werkt het:
- Principe: Door koud of warm water (of lucht) in de uitwendige gehoorgang te brengen, wordt het endolymfe in het horizontale kanaal verplaatst door temperatuurverschillen. Dit bootst een rotatiebeweging na, wat een nystagmus uitlokt.
Effecten:
- Warm water (ca. 44°C): stimuleert het kanaal → endolymfe stijgt → nystagmus naar dezelfde kant.
- Koud water (ca. 30°C): remt het kanaal → endolymfe daalt → nystagmus naar de andere kant.
Ezelsbruggetje: COWS = Cold → Opposite, Warm → Same (richting van snelle fase van nystagmus)
Interpretatie:
- Normale reactie = nystagmus in verwachte richting.
- Geen of verminderde nystagmus = verminderde of afwezige functie van dat evenwichtsorgaan.
