HC. 2, 3 & 4 - Organisatie Zenuwstelsel Deel 2 Flashcards
Q: Wat is het verschil tussen receptie en perceptie?
A: Receptie is het ontvangen van prikkels door receptoren, perceptie is de bewuste waarneming in de cortex.
hoe werkt input -> output bij sensorisch systeem? somato-motorisch?
input - thalamus (alles behalve geur) - primaire schors
en
primair motorisch -> ruggenmerg -> skeletspieren
Q: Wat zijn de twee hoofdtypen somato-sensibiliteit?
Vitale sensibiliteit: pijn, temperatuur
Gnostische sensibiliteit: aanraking, trilling, proprioceptie
Q: Wat is somatotopie?
Somatotopie is de georganiseerde ruimtelijke representatie van het lichaam in het zenuwstelsel, waarbij specifieke lichaamsdelen verbonden zijn met specifieke gebieden op de hersenschors.
Q: Wat houdt de ‘labeled line code’ in bij somatotopie?
Een principe waarbij informatie van een specifieke receptor via een vaste zenuwbaan naar een vast punt in de cortex wordt geleid.
vb:
- Retinotopie (visuele systeem)
- Tonotopie (auditief systeem)
hoe werkt adaptie van vuurfrequentie?
- langzaam -> bepalen intensiteit van prikkel (bv druk op huid)
- snel -> bepalen verandering in intensiteit (bv aanraakdetectie)
Q: Waarom zijn handen en lippen relatief groot afgebeeld in de somatotopische homunculus?
Omdat ze veel receptoren bevatten en dus meer corticale verwerking vereisen (fijne motoriek en tastzin).
Q: Welk type somatosensibele receptoren detecteert fijne aanraking en textuur, en is snel adapterend?
Meissner corpuscle:
- Bevindt zich oppervlakkig in de huid
- Snel adapterend
- Detecteert lichte aanraking en beweging over de huid
Q: Welk type receptor detecteert diepe druk en vibratie, en is zeer snel adapterend?
Pacinian corpuscle:
- Diep gelegen in de huid
- Snel adapterend
- Gevoelig voor vibratie en diepe druk
Q: Welk type receptor is langzaam adapterend en reageert op huidstretch?
Ruffini’s corpuscle:
- Dieper in de huid
- Langzaam adapterend
- Detecteert rek/stretch van de huid
Q: Wat is de functie van Merkel’s schijfjes (Merkel discs)?
- Langzaam adapterend
- Bevinden zich oppervlakkig
- Detecteren constante druk en textuur
Q: Wat detecteren vrije zenuwuiteinden (free nerve endings)?
- Pijn (nociceptie)
- Temperatuur
- Sommige mechanische stimuli
- Niet-gespecialiseerde, overal in huid
Q: Waar vindt de eerste synaps plaats voor pijn en temperatuur?
A: In de dorsale hoorn van het ruggenmerg.
Q: Waar vindt de eerste synaps plaats voor aanraking, trilling en proprioceptie?
A: In de hersenstam.
Q: In welke banen worden pijn en temperatuur geleid?
A: In de anterolaterale baan, kruising in het ruggenmerg.
Q: In welke baan worden aanraking, trilling en proprioceptie geleid?
A: In de dorsale kolom, kruising in de hersenstam.
Q: Hoeveel synapsen telt een somato-sensibel systeem?
- In het ruggenmerg of hersenstam
- In de thalamus (behalve geur)
- In de somato-sensibele cortex
Q: Wat is somatotopie?
A: De ruimtelijke organisatie van het lichaam blijft behouden in de hersenen; zichtbaar als de sensorische homunculus.
Q: Wat is somatotopische organisatie in de hersenen?
Een ruimtelijke ordening van het lichaam in de hersenschors, waarbij aangrenzende lichaamsdelen ook aangrenzend worden weergegeven in de cortex (zoals in de homunculus).
Q: Wat is een homunculus?
Een visuele representatie van het lichaam in de primaire motorische en sensorische cortex, waarbij de grootte van lichaamsdelen overeenkomt met de mate van neurale representatie.
Q: Welke lichaamsdelen hebben de grootste representatie in de homunculus?
Lippen
Tong
Gezicht
Handen
→ Deze hebben veel receptoren en fijne motoriek nodig.
Q: Waar ligt de motorische homunculus? En de sensibele?
Motorisch: in de gyrus precentralis
Sensibel: in de gyrus postcentralis
Denk aan de volgorde van lichaamsdelen op de homunculus van mediaal naar lateraal (van bovenaan de gyrus naar onder):
“Tante Griet Neemt Een Hamer Om Rare Foute Lijstjes Te Verbannen”
Tenen
Geslachtsdelen
Neen (knie)
Enkel
Heel (hiel)
Onderbeen
Romp
Face
Lippen
Tong
Voortanden
✋ Ezelsbruggetje 2 – Waarom handen en gezicht zo groot?
👉 “Fijn werk = veel hersenwerk”
Alles wat fijne motoriek of nauwkeurige tast vereist (zoals handbewegingen of gezichtsuitdrukking), krijgt een groot stuk cortex.