HC 5.1: Toepassing van beeldvormende technieken bij diagnose en stadiumbepaling Flashcards
röntgenfoto’s:
- röntgenstralen en detector
- voordeel: lage dosis straling
- nadeel: door de lage straling dosis, ook minder pathologische zekerheid om echt iets te vinden
- maar met röntgenfoto’s ga je niet echt een tumor kunnen opsporen
rol van X-thorax in tumordiagnostiek:
- sensitiviteit van een X-thorax bij longcarcinoom; 50-85%, dus als je op de foto niets ziet, zegt dat eigenlijk vrij weinig of de patiënt nou echt niks heeft of toch wel
- dus bij elke test afvragen wat sensitiviteit en specificiteit is
een CT is dus eigenlijk veel beter dan een X-thorax bij tumor diagnostiek. maar…
het heeft wel veel meer röntgenstraling, dus daarom doe je het niet altijd
check bij CT-scan altijd:
- nierfunctie (want jodium houdend contrast wordt via de nieren uitgescheiden)
- allergie voor jodium houdend contrast
bij verdenking op longcarcinoom:
CT doen, want met X-thorax is sensitiviteit gewoon te laag
X-thorax bij afstand metastasen?
ja, mag zeker. CT is beter, maar daardoor wel weer kans op overstadiëring
echo is fijn, want geen röntgenstraling, maar gebruiken we dat in de oncologie?
- we gebruiken het wel, maar heeft een lage sensitiviteit en specificiteit
- doen het vooral bij follow-up en patiënten met lage klinische verdenking
nadelen van echografie?
als iemand bijv, meer lucht of vet in de buik heeft, is het moeilijk om iets te kunnen zien op een echo
wat kun je wel zien met een echo in de lever?
- cystes in de lever
- hemangioom
- lever metastasen
echografie mag dus in de oncologie, maar CT is ook hier beter.
bij primaire stadiëring van tumor: CT
bij follow-up binnen de oncologie kan een echo wel worden ingezet
CT indicaties:
- Follow-up (recidief, metastasen, respons metastasen op therapie)
- complicaties
- CT geleide punctie
- virtuele colonografie
CT: contrast middel nuttig?
- Blanco CT: geen contrast middel, wordt eigenlijk alleen gebruikt bij nierstenen
- Arterieel inspuiten, na 30 sec: bloedvaten kleuren aan, bijv. aneurysma’s en hypervasculaire tumoren
- veneus inspuiten, na 80 sec: alle organen kleuren aan, super handig voor alles
- en als je na het inspuiten nog 10 minuten wacht, dan kan je zien hoe het contrast wordt uitgescheden via de urinewegen
hoe is een cyste te zien op een CT?
een cyste is gevuld met vocht.
vocht kleurt zwart aan op een CT-scan.
hoe zie je ene levermetastase op een CT?
lijkt op bull’s eye van darten.
is grijze massa. je ziet in die massa een soort streepjes en stipjes.
twijfel tussen cyste en metastase?
meten van de densiteit: 0-10 is vocht en dus cyste, daarboven kans op metastase groot
TNM-classificatie van tumoren:
Bij iedere patiënt met een tumor, ga je de tumor stadiëren middels de TNM-classificatie
- hoe groot is de tumor? groeit hij door de wand? groeit hij door in een ander orgaan? T-STADIUM
- zijn er pathologische lymfeklier metastasen? N-STADIUM
- zijn er afstand metastasen? M-STADIUM
afhankelijk van de TNM-classificatie, wordt bepaald welk type behandeling een patiënt krijgt en welke prognose ene patiënt heeft. die stadiëring doe je dus middels CT.
longcarcinoom diagnostiek:
PET-CT > CT thorax > X-thorax
PET-CT:
meet de suiker opname
een tumor gebruikt veel suiker
meest frequent voorkomende metastaseringen bij colon carcinoom:
- lymfeklieren
- longen
- lever
colon carcinoom T stadium:
- geen doorgroei door de wand: T1 en T2
- wel doorgroei door de wand: T3
- ingroei in peritoneum: T4a
- ingroei in ander orgaan: T4b
MRI:
- heel handig, maar kost wel veel tijd
- we gebruiken het dus echt alleen in situaties dat het echt nodig is
- vooral gebruikt voor: leverleasies en botlaesies die we niet weten en tumoren in het kleine bekken
RECIST:
Response Evaluation Criteria In Solid Tumours
een maat voor hoe goed of hoed slecht het gaat met een patiënt
nut van de RECIST:
- je kan meten hoe ziek een patiënt is, je kan er ook echt een getal aan geven
- daardoor betere definiëring van de ziekteprogressie
meten van solide tumoren:
in de lengte meten
meten van pathologische lymfeklieren:
meten op de korte as
