HC 4.6: Immunotherapie Flashcards
ons immuunsysteem:
- complex netwerk van diverse cellen en eiwitten die op gecoördineerde wijze met elkaar functioneren
- het is gebaseerd op het herkennen van ‘vreemde’ eiwitten op ‘vreemde’ cellen die ons lichaam binnendringen, zoals infecties met bacteriën, virussen en parasieten
- als een micro-organisme binnendringt, dan doorloopt het immuunsysteem meerdere stappen om deze te herkennen, immuuncellen te activeren tot vernietiging van het pathogeen en in sommige gevallen deze te blijven herinneren (memory)
kanker en het immuunsysteem:
- ons immuunsysteem is niet opgeleid om kanker te bestrijden.
- kankers komen voort uit onze lichaamseigen cellen en zijn niet ‘vreemd’ zoals bij een infectie
- maar kankers ontstaan vanwege mutaties in genen, waardoor afwijkende eiwitten worden geproduceerd op de kankercel, die het immuunsysteem zou kunnen herkennen
- dus is de vraag: kan het immuunsysteem toch kanker ‘herkennen’ en is het in staat om kankercellen te vernietigen?
anti-tumor immuunrespons:
- vanuit tumorcellen komen tumor antigenen vrij
- die tumor antigenen worden herkend
- de dendritische cel/antigeen-presenterende cel (APC) speelt bij die herkenning een belangrijke rol
- die APC is in staat om die tumor antigenen in zich op te nemen, te verwerken en ze uiteindelijk te presenteren aan T-cellen
- die T-cellen worden dan geactiveerd, en dan met name de CD8+ cytotoxische T-cellen
- die cellen zijn in staat, wanneer ze het tumor antigeen herkennen op de tumorcel, om die tumorcel dan te doden
waarvoor zijn HLA moleculen belangrijk?
HLA moleculen zijn de moleculen die dat tumor antigeen op de tumorcel presenteert aan de cytotoxische T-cellen
een cytotoxische T-cel bevat cytotoxische granulen. wanneer de cytotoxische T-cel dan in contact is met de tumorcel, dan laat hij die cytotoxische granulen los op die tumorcel. stoffen als perforine en granzym B zorgen er dan vervolgens voor dat die tumorcel in apoptose gaat.
immuunrespons tegen kanker: probleem
- tumoromgeving is vaak immuun-suppressief, als gevolg van allerlei mediatoren waaronder cytokinen en de regulatoire T-cellen
- tumorcellen zijn weinig immunogeen, omdat ze oorspronkelijk van lichaam eigen cellen afkomstig zijn
1 van de hallmarks van kanker is:
het vermogen van tumorcellen om onder de radar van het immuunsysteem te blijven
hoe heet het ‘systeem’/ de tool waarmee tumorcellen proberen om onder aanvallen van het immuunsysteem uit te komen?
cancer immune editing
cancer immune editing deel 1:
- normaal weefsel wordt blootgesteld aan allerlei verschillende factoren, zoals carcinogene factoren als uv-licht, bestraling
- dat resulteert er in dat een deel van de cellen kunnen transformeren
- en op het moment dat ze transformeren, dan gaan ze zo geheten ‘danger’ signalen uitzenden, er worden tumor antigenen tot expressie gebracht die door het immuunsysteem herkend kunnen worden
- en er komen ook nog andere moleculen op het membraan, waardoor het immuunsysteem daarop zal reageren
cancer immune editing deel 2:
- het immuunsysteem zal dus normaliter op die getransformeerde cellen reageren
- en idealiter worden die getransformeerde cellen dan vernietigd en ontstaat er weer de oorspronkelijke situatie
- maar wat ook kan gebeuren is dat er een soort equilibrium ontstaat, dat de getransformeerde cellen wel aanwezig blijven, maar wel onderdrukt worden door het imuunsysteem
- maar die getransformeerde cellen, die meestal al genetisch instabiel zijn, kunnen op een gegeven moment verder muteren
- en dan krijg je de situatie dat die getransformeerde cellen eigenlijk ontsnappen aan het immuunsysteem
- dat komt doordat ze dan bijv. de antigenen niet meer tot expressie laten komen of dat de HLA moleculen down reguleren, waardoor het immuunsysteem die gemuteerde en getransformeerde cellen niet meer herkent
- en dat die tumorcellen ongezien kunnen gaan groeien en delen
een effectieve T-cel respons tegen kanker heeft zeven stappen nodig om de kankercel te doden. Door elk van deze stappen te kennen, evenals de hindernissen, kunnen we therapeutisch ingrijpen.
die 7 stappen worden weergegeven in: The Cancer Immunity Cycle
The Cancer Immunity Cycle (de kanker immuniteit cyclus):
1: vrijkomen van tumorcel antigenen
2: dendritische cellen/APC kunnen die tumor antigenen opnemen, verwerken
3: die dendritische cellen kunnen zich dan verplaatsen naar de lymfeklieren, waar hij die antigenen gaat presenteren aan de (cytotoxische) T-cellen
4: die cytotoxische T-cellen zullen vervolgens via de bloedbaan getransporteerd worden
5: en ze zullen uiteindelijk uit de bloedbaan treden en infiltreren in de tumor
6: als de antigenen die op de tumor middels HLA moleculen gepresenteerd worden overeen komen met die de cytotoxische T-cellen kent, dan zullen die T-cellen daar op reageren, herkennen en worden geactiveerd
7: de cytotoxische T-cellen doden de tumorcel
definitie van immuuntherapie van kanker:
immuuntherapie richt zich op de manipulatie/activatie van het eigen immuunsysteem waardoor deze behandeling de tumor via een indirecte weg aanvalt. het stimuleert het immuunsysteem zodat dit op een krachtige wijze de kankercellen kan herkennen en vernietigen.
- immunotherapie is in korte tijd een essentiële behandeling van kanker geworden
voor de rest van het dele van het college over het immuunsysteem even in aantekeningen kijken van week 4.
wat is er te zeggen over tumoren met veel mutaties en die dus immunogeen zijn? Wat doen die normaal gesproken in het lichaam?
deze tumoren met veel mutaties stimuleren meer respons van afweer in vergelijk met tumoren met weinig mutaties
