Wapń, mineralizacja kości Flashcards
Pobudzenie osteoklastów
- M-CSF
2. Łączenie RANK z RANKL (prekursory osteoblastów)
Ekspresja RANKL- stymulacja
PTH
TGF-B
Hamowanie różnicowania osteoklastów
Osteoprotegeryna (OPG) wchodzi w interakcję z RANKL
Witamina D- rodzaje
D1- KALCYFEROL (tran)
D2- ERGOKALCYFEROL (rośliny- UV)
D3- CHOLEKALCYFEROL (zwierzęta, człowiek- UV)
KALCYTRIOL-synteza
1,25- dihydroksycholekalcyferol
25-hydroksylacja- wątroba
1-hydroksylacja- nerki
Witamina D przy niewydolności nerek
ALFAKALCIDOL (D3)
DOKSERKALCYFEROL (D2)
Hydroksylowane w pozycji 1A
Witamina D przy niewydolności wątroby
KALCYFEDIOL
Hydroksylowany w pozycji 25
Przez co stymulowana jest hydroksylaza 1A w nerkach?
PTH
KALCYTRIOL- stosowanie
Niedoczynność przytarczyc
Krzywica oporna na wit. D
Osteodystrofia nerkowa
Pacjenci dializowani
–>hiperkalcemia, hiperfosfatemia
KALCYTRIOL- działanie
- Jelito cienkie- wchłanianie wapnia
- Nerki- resorpcja zwrotna wapń, fosforany
- Kości- osteoklasty, resorpcja
- Przytarczyce- hamowanie PTH
- Układ immunologiczny- hamowanie czynności limfocytów T
KLALCYTRIOL- działanie na jelito cienkie
- Pompa Ca- bł. komórkowa enterocytów po stronie jelita
- Kalbindyna- wewkomórkowe białko przenoszące Ca na stronę podstawną
- Ca-ATP-aza- wyrzucanie Ca po stronie kapilar
Pochodne KALCYTIOLU- łuszczyca
TAKALCYTOL
KALCYPOTRIOL
PTH
- Kontrola przez Ca- receptor białko G (CaSR)
- Stymulacja przez małe {Ca]
–> Hiperkalcemia, hipofosfatemia
PTH- działanie
- Jelito cienkie- przez KALCYTRIOL- długo
- Nerki- resorpcja wapnia, wydalanie fosforanu- krótko
- Kości- utrata masy kostnej/ kościotwórczo- długo/krótko
PTH- działanie na nerki
Zmniejszenie NaPi II na pow. kom. cewek proksymalnych- więcej Pi w moczu
PTH- kości- długotrwała stymulacja
- produkcja IGFBP (łączy się z IGF-1)
- spadek różnicowania osteoblastów
- ekspresja RANKL
PTH- kości- krótkotrwała stymulacja
- Pobudzenie cyklazy adenylanowej
- Spadek apoptozy osteoblastów i produkcja IGF-1
- Aktywność kościotwórcza
Krótko działający analog PTH
TERYPARATYD
ASFOTAZA ALFA
- Rekombinowana glikoproteina
- Domena fosfatazy alkalicznej
Z: Podskórnie, przywracanie funkcji enzymu (np. krzywica, osteomalacja)
KALCYTONINA
- Komórki C tarczycy
- Zmniejsza Ca we krwi
- Rec. osteoklasty–> wzrost cAMP- hamowanie aktywności
- Parenteralnie, donosowo
KALCYTONINA- stosowanie
Nie dłużej niż 2 lata- bo desentyzacja
Osteoporoza
Choroba Pageta
Hiperkalcemia
Przerzuty do kości (też analgetycznie)
GKS- wpływ na kości
- Antagonizm wit. D- nerki, jelita
- –> resorpcja kości
- Hamują osteoblasty, stymulują ich apoptozę
Hormony tarczycy- wpływ na kości
Przebudowa
Osteoklasty>osteoblasty
Hormony płciowe- wpływ na kości
- Hamują produkcję cytokin przez osteoblasty
- Mniejsza rekrutacja osteokastów
- Estrogeny: (+) apoptoza osteoklastów, (-) apoptoza osteoblastów
Leki hamujące resorpcję kości- grupy
- HZT
- Modulatory rec. estrogenowych
- Bisfosfoniany
- Kalcytonina
Leki stymulujące powstawanie tkanki kostnej- grupy
- Krótko działające PTH
- Wit. D
- Ca
- Kalcymimetyki
KALCYTRIOL- podawanie
-Doustnie, dożylnie
np. tężyczka po usunięciu przytarczyc
!szybkość działania
DIHYDROTACHYSTEROL
- syntetyczny analog D2
- nie wymaga hydroksylacji
- działanie szybkie, krótkie
Preparaty wit. D, wapnia- DN
- Zwapnienia pozszkieletowe (np. naczynia)
- ->oblicza się indeks wapniowo fosforanowy
Zapobieganie hiperfosfatemii w leczeniu preparatami wit. D
- PARYKALCYTOL
- Leki wiążące fosforany
- Kalcymimetyki
PARYKALCYTOL
- Pochodna witaminy D2
- Zmniejszenie PTH o >50%
- Zwiększenie Ca 10-krotnie mniejsze niż KALCYTRIOL
Leki wiążące fosforany
WĘGLAN WAPNIA
CHLOROWODOREK SEWELEMARU
WĘGLAN SEWELEMARU
WĘGLAN LANTANU
WĘGLAN WAPNIA
- Nierozpuszczalne związki Ca-Pi
- Wzrasta wchłanianie Ca, więc indeks Ca-Pi bez zmian
CHLOROWODOREK SEWELEMARU
DN: kwasica metaboliczna, hiperkaliemia
WĘGLAN SEWELEMARU
WĘGLAN LANTANU
- Związki niewapniowe
- Bez DN CHLOROWODORKU EWELEMARU
KALCYMIMETYK
CYNAKALCET
- Uwrażliwia rec. przytarczyc na Ca
- Zmniejszenie produkcji PTH
Co stosowane w niedoczynności przytarczyc?
Preparaty wapnia (doustnie, dożylnie- tężyczka)
ALFAKALCIDOL, KALCYTRIOL
?TERYPARATYD
TERYPARATYD
-34 aa z sekwencji PTH
-Podskórnie t1/2= 1h
Z: Osteoporoza u obu płci
Stosowanie <2 lat (mięsaki?)
KALCYTONINA- zastosowanie
Osteoporoza
Choroba Pageta
Hiperkalcemia
Przerzuty nowotworowe
~Raczej nie w normokalcemii, po usunięciu tarczycy
Preparaty wapnia
GLUKONIAN WAPNIA- dożylnie
CYTRYNIAN WAPNIA- największa biodostępnośc, ale alkalizuje
WĘGLAN WAPNIA
Bisfosfoniany
- Analogi pirofosforanów- inhibitorów mineralizacji
- Nie hydrolizowane przez fosfatazę alkaliczną
- Złe wchłanianie, przyjmowane na czczo
- Obficie popić wodą, pół godziny stać
Bisfosfoniany- zastosowanie
Osteoporoza
Choroba Pageta
Hiperkalcemia- przerzuty
Bisfosfoniany- przedstawiciele
KWAS ETYDRONOWY
100X KWAS ALENDRONOWY KWAS RYZEDRONOWY KWAS PAMIDRONOWY KWAS TYLUDRONOWY
1000X
KWAS IBANDRONOWY
KWAS ZOLEDRONOWY
Bisfosfoniany- dawkowanie 1/tydzień
KWAS ALENDRONOWY
KWAS RYZEDRONOWY
Bisfosfoniany- dawkowanie 1/miesiąc
KWAS IBANDRONOWY
Bisfosfoniany- podanie dożylne
KWAS PAMIDRONOWY
KWAS ZOLEDRONOWY
Bisfosfoniany- osteoporoza
KWAS ALENDRONOWY
KWAS RYZEDRONOWY
KWAS IBANDRONOWY
KWAS TYLUDRONOWY
Bisfosfoniany- choroba Pageta
KWAS ALEDRONOWY
KWAS PAMIDRONOWY
KWAS RYZEDRONOWY
KWAS TYLUDRONOWY
Bisfosfoniany- przerzuty do kości
KWAS PAMIDRONOWY
KWAS ZOLEDRONOWY
-dożylnie
PLIKAMYCYNA
-Antybiotyk pnowotworowy
-Hamuje PTH, aktywację osteoklastów
Z: Przerzuty osteolityczne do kości, hiperkalcemia, ciężka choroba Pageta
PLIKAMYCYNA- DN
- Mielosupresja z niedokrwistością
- Zakażenia, zaburzenia krzepnięcia
- Zaburzenia pp
Związki strontu
RANELINIAN STRONTU
- hamuję utratę, stymuluje tworzenie tkanki kostnej
- stront odkłada się na pow. kości
Przeciwciała monoklonalne
DENOZUMAB
- Humanizowane p/ciało przeciw RANKL
- Zmniejszenie różnicowania osteoklastów, zahamowanie resorpcji
