Hormony płciowe Flashcards
Estrogeny naturalne
ESTRON
ESTRADIOL
ESTRIOL
Estradiol- synteza
Estron (reakcja odwracalna)- dehydrogenaza 3B-hydroksysteroidowa
Testosteron (rekcja nieodwracalna)- aromataza
Androstendion
Estriol- synteza
Siarczan 16-hydroksyDHEA
Przez łożysko w ciąży
Testosteron
Testosteron- najważniejszy krążący androgen
–>DHT- najważniejszy wew.komórkowy androgen (5A- reduktaza testosteronu)
Estrogeny- receptory
- Klasyczne, cytoplazmatyczne A, B- efekty genomowe
2. Błonowe GPER-1- efekty szybkie, niegenomowe
GPER-1
Zlokalizowany w kaweolach
Receptor + kaweolina 1 + białko G + kinazy białkowe + striatyna (rusztowanie)
GPER-1- efekty
Wzrost IP3–>kinaza Act–>NOS
Proliferacja, migracja kom. śródbłonka, reendotelizacja tętnic, zmniejszenie przerostu intimy po uszkodzeniu
Progesteron- działanie
- Endometrium–> faza sekrecyjna
- Złuszczenie endometrium
- Podtrzymanie ciąży
- Antagonizm MKS
- Supresja ukł. immunologicznego
- Zmniejszenie kurczliwości mm. macicy
- Zahamowanie laktacji
- Poowulacyjny wzrost T
- Działanie z estrogenami
Progesteron- działanie z estrogenami
- Współdziałanie- estrogeny uwrażliwiają rec. progesteronu
2. Antagonizm- korzystny (normalizacja krążenia, spadek ryzyka raka endometrium), niekorzystny (wzrost LDL, spadek HDL)
Progesteron- receptory
- Receptory cytoplazmatyczne PRA, PRB
- Jajnik, macica, sutek, OUN, kości, Ukł S-N
Estrogeny- zastosowanie
- Hormonalna terapia zastępcza
2. Antykoncepcja (dwuskładnikowa doustna, przezskórna)
Estrogeny- podział
- Naturalne- ESTRADIOL, ESTRIOL
- Syntetyczne- ETYNYLOESTRADIOL, MESTRANOL
- Koniugowane (p. siarczanowe estronu)- EKWILINY, EKWILENINY
Estrogeny- formy podawania
- Doustne (ale inaktywacja w wątrobie, szczególnie naturalnych)
- Dopochwowe- estrogeny naturalne
- Plastry- niższe dawki
- Preparaty depot domięśniowo- CYPIONIAN, WALERIAN ESTRADIOLU
- Spray donosowy- mniejsza dawka, stymulacja pulsacyjna
Estrogeny- DN
- Wzrost ryzyka raka endometrium, sutka
- Nadciśnienie tętnicze (synteza angiotensynogenu)
- Zaburzenia zakrzepowo-zatorowe (osoczowe cz. krzepnięcia)
- Kamica żółciowa (wydzielanie cholesterolu do żółci)
Antyestrogeny- grupy
- Czyści antagoniści- FULWESTRANT
2. Wybiórcze modulatory rec. estrogenowych SERM
SERM- przedstawiciele
KLOMIFEN TAMOKSYFEN RALOKSYFEN LAZOFOKSYFEN BAZEDOKSYFEN ARZOKSYFEN OSPEMIFEN
FULWESTRANT
Kompetencyjny antagonista
Z: Zaawansowany rak sutka
DN: Uderzenia gorąca, osteoporoza, zmiana bł. śluz. pochwy
KLOMIFEN
Słaby agonista (nieobecność estrogenów)
Antagonista, słabo stymuluje (duże stężenie estrogenów)
Z: Niepłodność (odhamowanie pętli s.z. FSH, LH)
5-10 dzień cyklu
KLOMIFEN- DN
Ciąże mnogie
TAMOKSYFEN
Agonista- endometrium, kości
Antagonista- sutek
Nie wywołuje osteoporozy
Z: Zapobieganie, leczenie nowotworów sutka
TAMOKSYFEN- DN
Przerost endometrium:
- krwawienie
- wzrost ryzyka raka macicy
RALOKSYFEN
Jak TAMOKSYFEN, ale nie zwiększa częstości raka endometrium
Z: -Nowotwory inwazyjne sutka (nieinwazyjne mniej)
- Spadek częstości złamań kręgosłupa
- Nie zmniejsza ryzyka ChNS
RALOKSYFEN- DN
Zwiększa prawdopodobieństwo udarów, choroby zakrzepowo-zatorowej
LAZOFOKSYFEN
- Spadek częstości złamań kręgosłupa i kości
- Spadek częstości inwazyjnego raka sutka
- Spadek częstości ChNS, udarów
LAZOFOKSYFEN- DN
Krwawienia z jamy macicy- oddziaływanie na rec. w endometrium
BAZEDOKSYFEN
- Spadek częstości złamań kręgosłupa, *innych kości
- Spadek częstości raka sutka
- Nie wpływa na endometrium
BAZEDOKSYFEN- DN
Zwiększa częstość występowania choroby zakrzepowo-zatorowej
SERD- co to?
Wybiórcze niszczyciele rec. estrogenowego
BAZEDOKSYFEN, FULWESTRANT (+BRYLANESTRANT, ELACESTRANT)
-Degradacja rec. i regulacja “w dół”
BAZEDOKSYFEN- zastosowanie
- Rak piersi
- Złagodzenie objawów menopauzy (+ koniugowane estrogeny)
ARZOKSYFEN
-Hamuje częstość złamań kręgosłupa
Są lepsze leki ogólnie
OSPEMIFEN
- Hamuje negatywny wpływ menopauzy na bł. śluzową pochwy
- Leczenie dyspareunii
Inhibitory aromatazy- przedstawiciele
ANASTROZOL
LETROZOL
EKSEMESTAN (pochodna steroidowa)
Inhibitory aromatazy- zastosowanie
- II rzut rak sutka (po np. TAMOKSYFENIE)
- I rzut zaawansowany rak sutka
- Naprzemiennie z TAMOKSYFENEM (po 2-3 latach stosowanie)