Hormony podwzgórza i przysadki Flashcards

1
Q

Hormony podwzgórza

A
  • GHRH i GHIH (SOMATOSTATYNA)
  • PRH i PIH
  • TRH
  • CRH
  • GnRH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

GHIH- co hamuje?

A

GH
TSH
PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

TRH- co zwiększa?

A

TSH

PRL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Hormony przysadki gruczołowej

A
  • GH
  • TSH
  • PRL
  • ACTH
  • FSH i LH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

GHRH- analogi

A

SERMORELINA

TESAMORELINA

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

SERMORELINA

A
  • Diagnostyka niedoboru GH (uszkodzenie przysadki/podwzgórza?)
  • Niedobór GH podwzgórzowy, kacheksja AIDS
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

TESAMORELINA

A

-Zapobieganie lipodystrofii przy leczeniu AIDS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

GRELINA

A
  • Stymuluje uwalnianie GH niezależnie od GHRH/GHIH
  • Własny receptor (m.in. w przysadce)
  • Produkowany w pp
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

SOMATOSTATYNA

A
  • 14aa peptyd
  • Hamuje wydzielanie GH, soków jelitowych, trzustkowych
  • 5 podtypów receptorów (SSTR1-SSTR5)
  • Receptory obecne na komórkach guzów
  • Krótki okres półtrwania
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

SOMATOSTATYNA- analogi

A

OKTREOTYD
LANREOTYD
PAZYREOTYD

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

SOMATOSTYNA- receptory

A

SSTR 1, 2, 3, 5 –> przysadka zdrowa, gruczolak

SSTR 2,5 –> nowotwór złośliwy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Analogi SOMATOSTATYNY- zastosowanie

A
  1. Guz lity przysadki (gruczolak)
  2. Nieoperacyjne guzy neuroendokrynne pp
  3. Krwawienie z żylaków przełyku
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Analogi SOMATOSTYNY- receptory/podawanie

A

[SSTR 2]
OKTREOTYD- iniekcje podskórne co 8h
OKTREOTYD LAR- domięśniowo 1/miesiąc
LANREOTYD- autożel 1/miesiąc

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

PAZYREOTYD

A

-Wieloreceptorowy- SSTR 1, 2, 3, 5

?Akromegalia oporna na leczenie/guzy lite

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Analogi SOMATOSTATYNY- guz lity przysadki

A

-Przy niemożności operacji/zabiegu
+Agoniści rec. DOPA
+Antagoniści rec. GH

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Analogi SOMATOSTATYNY- guzy neuroendokrynne pp

A
  • Nieoperacyjne
  • Hamowanie wytwarzania przez guzy hormonów (np. VIP)
  • Zmniejszanie objawów np. zespołu rakowiaka
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Analogi SOMATOSTATYNY- krwawienie z żylaków przełyku

A
  • Równie skuteczne co ADH, chirurgia
  • Zahamowanie produkcji czynników naczyniorozszerzających, skurcz tętnic
  • WAPREOTYD/ OKTREOTYD
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

WAPREOTYD

A
  • Leczenie krwawienia z żylaków przełyku
  • Dożylnie bolus, potem powolny wlew
  • Pobudza SSTR 2, 5, słabiej 4
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Analogi SOMATOSTATYNY- DN

A
  • Zaburzenia pp
  • Kamienie żółciowe
  • Hamowanie insuliny-> rozwój cukrzycy
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Leczenie akromegalii- agoniści dopaminowi

A

BROMOKRYPTYNA- niewybiórczy

KABERGOLINA- D2

LIZURYD, TERGURYD, CHINAGOLID, PERGOLID- wzrost sygnalizacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

KABERGOLINA- zastosowanie

A
  • Guzy przysadki wydzielające GH, TSH, PRL

- Doustnie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

KABERGOLINA- DN

A
  • Zaburzenia pp
  • Zawroty głowy
  • Duże dawki- zaburzenia zastawkowe (trójdzielna)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Mechanizm działania agonistów dopaminowych na GH

A
  • Paradoksalny
  • Fizjologicznie: stymulacja GH
  • Akromegalia: hamowanie GH
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

PEGWISOMANT

A
  • Analog GH, kompetycja z GH
  • Codziennie zastrzyki podskórne
  • Pegylowany (wzrost okresu półtrwania, mniejsze ryzyko pciał)
  • Wysoka skuteczność ale drogi
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

PEGWISOMANT- DN

A
  • Dobrze tolerowany

* Zaburzeni funkcji wątroby, podrażenia skórne

26
Q

Niskorosłość- leczenie

A
  • SOMATROPINA- syntetyczny GH

- SOMETREM- z dodatkową N-końcową metioniną

27
Q

Zespół Larona

A
  • Niewrażliwość na GH receptorów hepatocytarnych
  • [GH] normalne lub zwiększone
  • brak produkcji IGF pod wpływem GH
28
Q

Zespół Larona- leczenie

A
  • Podawanie syntetycznego IGF

- MEKAZERMINA- IGF-1

29
Q

IGF-1 połączone z IGFBP-3

A
  • U pacjentów z przeciwciałami przeciwko GH
  • U pacjentów gdy samo IGF-1 powoduje hipoglikemię

Z: -Kacheksja nowotworowa/AIDS
-Eksperymetalnie: stwardnienie zanikowe boczne

30
Q

PRL- dlaczego wyjątek?

A
  • Brak produkcji hormonów obwodowych
  • Brak długiej pętli sprzężenia zwrotnego
  • Przerwanie komunikacji podwzgórze-przysadka: wzrost stężenia PRL (reszta hormonów spadek)
31
Q

METOKLOPRAMID

A
  • Niewystarczająca laktacja, PRL
  • Antagonista dopaminowy
  • Wiele DN
32
Q

Hiperprolaktynemia- terapia

A

-Preferowana farmakologiczna
-Agoniści rec. DOPA:
BROMOKRYPTYNA
KABERGOLINA, CHINAGOLID

33
Q

KABERGOLINA, CHINAGOLID

A
  • Stosowane w hiperprolaktynemii
  • Agoniści rec. D2
  • Długie działanie

DN: nudności, wymioty, zawroty głowy, zaparcia

34
Q

PROTYRELINA

A
  • Preparat TRH

- Diagnostyka przyczyny niedoczynności tarczycy

35
Q

Rola TRH

A

Stymulacja TSH

Neuromodulator:

  • przeciwbólowo
  • przeciwdrgawkowo
  • chroniące układ oddechowy wcześniaków
  • neuroprotekcyjnie
36
Q

TYRETROPINA- zastosowanie

A
  • Rak tarczycy, Wole wieloguzkowe
  • Zwiększa wychwyt jodu rzez tarczycę (zmniejszenie dawki jodu radioaktywnego)–> uniknięcie stosowanej u chorych deprywacji hormonów tarczycy o podobnym efekcie wzrostu TSH
37
Q

CRH- zastosowanie

A
  • Terapeutycznie rzadko- obrzęk mózgu
  • Diagnostycznie:
    1) Gruczolak przysadki
    2) Gruczolak nadnerczy
    3) Ektopowe wydzielanie ACTH
38
Q

CRH- zastosowanie diagnostyczne

A

1) Gruczolak przysadki- duże ACTH, duże GKS–> po podaniu CRH jeszcze wzrost
2) Gruczolak nadnerczy- duże GKS–> po podaniu CRH brak wzrostu ACTH
3) Ektopowe wytwarzanie- duże ACTH, duże GKS–> po podaniu CRH brak wzrostu ACTH

39
Q

PEKSACERFONT

A

-Antagonista CRHR1

?Działanie anksjolityczne

40
Q

Gen POMC

A

Kodowanie:

  • ACTH
  • Lipotropina
  • B-endorfina
  • Hormon melanotropowy
41
Q

KORTYKOTROPINA

A
  • Niepełna sekwencja aa ACTH

- Pełna zdolność stymulacji, mniejsza imunogenność

42
Q

KORTYKOTROPINA- zastosowanie

A
  • Terapeutycznie rzadko- niewydolność nadnerczy (parenteralnie)
  • Diagnostyka:
    1) Niewydolność nadnerczy
    2) DX: Wrodzony przerost nadnerczy a Hiperandrogenizm jajnikowy
43
Q

KORTYKOTROPINA- zastosowanie diagnostyczne

A

1) Niewydolność nadnerczy- brak wzrostu GKS po podaniu
2) Hiperandrogenizm nadnerczowy (wzrost ACTH)
Hiperandrogenizm jajnikowy (brak wzrostu ACTH)

44
Q

Rola FSH

A

K: wzrost pęcherzyków Graafa, wzrost estrogenu
M: aktywacja komórek Sertolego, spermatogeneza

45
Q

Rola LH

A

K: owulacja
M: Komórki Leydiga- produkcja testosteronu

46
Q

Działanie GnRH a sposób uwalniania

A
  • Pulsacyjne (fizjologiczne)- pobudzenie przysadki

- Ciągłe- desentyzacja, down-regulation, zahamowanie przysadki

47
Q

Pulsacyjne pobudzanie GnRH- częstotliwość

A

M: częstotliwość pulsacji stała
K: początek cyklu- niska częstotliwość (FSH)
środek cyklu- wysoka częstotliwość (LH)
przed owulacją- znaczny wzrost GnRH

48
Q

Agoniści receptora GnRH

A
GONADORELINA
BUZERELINA
GOZERELINA
LEUPRORELINA
TRYPTORELINA
HISTRELINA
NAFARELINA
49
Q

Antagoniści receptora GnRH

A

CETRORELIKS
GANIRELIKS
ABARELIKS

50
Q

GOZERELINA

A
  • superagonista rec. GnRH

- efekt>100% endogennego agonisty

51
Q

GONADORELINA

A
  • okres półtrwania- 5 minut
  • pompa infuzyjna podskórnie w bolusach co 60-120 minut
  • leczenie braku miesiączki z powodów podzwgórzowych
  • ocena wydolności komórek przysadki do produkcji FSH, LH
52
Q

Funkcjonalni antagoniści rec. GnRH

A
Agoniści rec. GnRH długodziałający--> bo down-regulation
LEUPRORELINA
HISTRELINA
NAFARELINA
GOZERELINA
53
Q

Funkcjonalni antagoniści rec. GnRH- formy podania

A

LEUPRORELINA, HISTRELINA- raz/doba domięśniowo
NAFARELINA- spray donosowy
GOZERELINA- forma wolno uwalniana, 1/miesiąc

54
Q

Funkcjonalni antagoniści rec. GnRH- zastosowanie

A

Spadek FSH, LH–> spadek hormonów płciowych

  • Endometrioza
  • Włókniaki macicy
  • Przedwczesne dojrzewanie płciowe
  • Rak prostaty
55
Q

Agoniści GnRH- DN

A
  • Uderzenia gorąca
  • Bóle głowy
  • Zaburzenia nastroju
  • Zmniejszenie libido
56
Q

CETRORELIKS, GANIRELIKS

A

-procedury sztucznego zapłodnienia i wygaszenie endogennych hormonów

57
Q

ABARELIKS

A
  • Długie działanie
  • Zaawansowany rak prostaty
  • 1razowe wstrzyknięcie domięśniowe- farmakologiczna kastracja
58
Q

ABARELIKS- DN

A
  • reakcja anafilaktyczna- wyrzut histaminy

- wydłużenie QT- arytmie

59
Q

DEGARELIKS

A
  • najnowszy antagonista GnRH

- bez DN ABARELIKSU

60
Q

Preparaty gonadotropin

A
  • z moczu kobiet po menopauzie

- brak hamowania długą pętlą sprzężenia zwrotnego ujemnego- wysokie miano hormonów w moczu

61
Q

Preparaty gonadotropin- przykłady

A

MENOTROPINA (FSH, LH)
UROFOLITROPINA (FSH)
FOLITROPINA REKOMBINOWA (ludzkie FSH)
GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA (hCG z moczu ciężarnych)

62
Q

Preparaty gonadotropin- zastosowanie

A
  1. Preparaty FSH
    - owulacja w zabiegach sztucznego zapłodnienia
    - hipogonadyzm hipogonadotropowy- MENOTROPINA
  2. GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA
    - zstąpienie jąder

MENOTROPINA+ GONADOTROPINA KOSMÓWKOWA: bezpłodność spowodowana brakiem owulacji