IV-3 Flashcards
LEKI W ZABURZENIACH CZYNNOŚCI ELEKTRYCZNEJ OUN
Co izoluje pobudzenie i zapobiega jego rozprzestrzenianiu w niepożądanych kierunkach?
Neurony wstawkowe
Charakter hamujący (GABA)
Rodzaje napadów padaczkowych
- Częściowe
2. Uogólnione
Napady częściowe
- Jedna półkula mózgu- ograniczone do ośrodków mózgowych w jednym lub wielu płatach
- Proste i złożone
- Mogą objąć drugą półkulę i stać się wtórnie uogólnione
Napady częściowe proste
- Bez utraty świadomości
- Mogą towarzyszyć objawy ruchowe, czuciowe, współczulne
- Niekiedy objawy prodromalne (aura)
Napady częściowe złożone
- Często z płata skroniowego (padaczka psychomotoryczna)
2. Zmiany świadomości, zachowania, wykonywanie automatyzmów
Napady uogólnione
- Obie półkule
- Całkowita utrata świadomości
- Toniczno-kloniczne (grand mal) i nieświadomości (petit mal)
Padaczka toniczno-kloniczna
- Kilkusekundowe zwiększone napięcie mięśniowe (tonus)
2. Następnie naprzemienne skurcze i relaksacje do kilku minut (klonus)
Napady atoniczne
Nagła utrata napięcia mięśniowego
Napady miokloniczne
Rytmiczne skurcze wybranych mięśni
Napady nieświadomości
- Często u dzieci
- Nagła utrata świadomości (zagapienie się), kilkanaście sekund
- Obniżone napięcie mięśniowe, automatyzmy, skurcze kloniczne
Stan padaczkowy
Przedłużające się, powtarzające się serie napadów toniczno-klonicznych–> groźne, mogą prowadzić do niedotlenienia mózgu i niewydolności oddechowej
Mechanizm napadów nieświadomości- wzgórze i kora
- Patologiczna hiperpolaryzacja neuronów wzgórzowych–> zniesienie działania hamującego na korę mózgu
- Odblokowane neurony korowe–>aktywacja neuronów wstawkowych wzgórza
- GABA-ergiczne neurony wstawkowe hamują neurony wzgórzowe (1)
Leki przeciwpadaczkowe- mechanizmy działania
- Hamowanie dokomórkowego napływu kationów–> kanały sodowe, kanały wapniowe typu T, kanały wapniowe aktywowane napięciem
- Wzrost transmisji GABA
- Spadek transmisji glutaminergicznej
Leki przeciwpadaczkowe- wpływ na kanały sodowe
FENYTOINA KARBAMAZEPINA LAMOTRYGINA ZONISAMID KWAS WALPROINOWY TOPIRAMAT FELBAMAT
Leki przeciwpadaczkowe- wpływ na kanały wapniowe typu T
ZONISAMID
ETOSUKSYMID
KWAS WALPROINOWY
Leki przeciwpadaczkowe- wpływ na kanały wapniowe aktywowane wysokim napięciem
LAMOTRYGINA GABAPENTYNA LEWETYRACETAM TOPIRAMAT FELBAMAT FENOBARBITAL
Leki przeciwpadaczkowe- główny wpływ na GABA
BENZODIAZEPINY
TIAGABINA
+mieszane
Leki przeciwpadaczkowe- efekty mieszane
KWAS WALPROINOWY GABAPENTYNA LEWETYRACETAM TOPIRAMAT FELBAMAT FENOBARBITAL
Leki przeciwpadaczkowe- wpływ na receptory glutaminowe
TOPIRAMAT
FELBAMAT
FENOBARBITAL
PERAMPANEL (rec. typu AMPA)
Leki hamujące dokomórkowy napływ kationów
ETOSUKSYMID FENYTOINA (+FOSFENYTOINA) KARBAMAZEPINA, OKSKARBAZEPINA, ESLIKARBAZEPINA LAMOTRYGINA ZONISAMID LAKOZAMID
KWAS WALPROINOWY TOPIRAMAT FELBAMAT GABAPENTYNA PREGABALINA LEWETYRACETAM BRIWARACETAM FENOBARBITAL
Kanały sodowe- podział
- Otwierane ligandem
2. Napięciowo zależne (stan spoczynkowy, aktywowany, inaktywowany)
Kanały wapniowe- podział
- Sterowane ligandem
2. Napięciowo zależne
Kanały wapniowe napięciowo zależne
L- długotrwałe P/Q- kom. Purkinjego móżdżku N- neuronalne R- resztkowe T- przejściowe
ETOSUKSYMID
- –>Kanały Ca typu T we wzgórzu
- Lek I rzutu w napadach uogólnionych typu nieświadomości
- Długi okres półtrwania
- DN: zaburzenia żołądkowo-jelitowe, senność, ataksja
FENYTOINA
- –>Napięciowo zależne kanały Na (przedłuża inaktywację)
- Napady częściowo, uogólnione t-k
- NIE: w napadach nieświadomości
- DN: liczne: hirsutyzm, przerost dziąseł, zaburzenia folianów, efekty teratogenne, indukcja cyt. P450, wzrost metabolizmu witaminy K
- Doustnie?
FOSFENYTOINA
Lepiej rozpuszczalna pochodna fenytoiny, może być podawana parenteralnie
KARBAMAZEPINA
- –>Napięciowo zależne kanały Na
- Napady częściowe, wtórnie uogólnione (mały wpływ na funkcje poznawcze)
- Neuralgia n. V, ChAD
- NIE: w napadach nieświadomości
- DN: indukcja enzymów mikrosomalnych
OKSKARBAZEPINA
- Zbliżona struktura, mechanizm, zastosowanie jak KARBAZEPINA
- Prolek: aktywacja–> pochodna monohydroksylowa
- Nie indukuje enzymów mikrosomalnych
- DN: hiponatremia
ESLIKARBAZEPINA
- Jak OKSKARBAZEPINA: prolek
2. Szybciej osiąga odpowiednie stężenie- szybszy czas działania
LAMOTRYGINA
- –> Napięciowo zależne kanały Na
- Dodatkowo do leków głównych
- Napady częściowe i uogólnione: t-k, atoniczne, nieświadomości
- DN: ataksja, zaburzenia widzenia, wysypki skórne
- NIE: z KARBAZEPINĄ i KWASEM WALPROINOWYM
ZONISAMID
- –> Napięciowo zależne kanały Na
- –> Kanały wapniowe typu T
- Lek dodatkowy: napady częściowe, uogólnione t-k
- Długi czas półtrwania (dobre nawodnienie!)
- DN: senność, ataksja, zawroty, bóle głowy, zaburzenia pamięci, splątanie, zaburzenia hemopoezy, kamica moczowa, wysypki skórne
LAKOZAMID
- –> Napięciowo zależne kanały Na (nasila wolną inaktywację!)
- Stosunkowo wybiórczy na ośrodki epileptogenne
- Nie wywołuje pełnej refrakcji, zmniejsza wrażliwość na nadchodzące bodźce
- Lek dodatkowy: napady częściowe, wtórnie uogólnione
- Neuropatia cukrzycowa
- Dobrze tolerowany, DN: zawroty głowy, nudności, depresja
KWAS WALPROINOWY
- –> Napięciowozależne kanały Na
- –> Kanały Ca typu T
- –> wzrost działania dekarboksylazy kwasu glutaminowego
- –> spadek enzymów rozkładających GABA
- Szerokie spektrum: napady częściowe, uogólnione t-k, nieświadomości, złożone
- Jako DIWALPROEKS, WALPROMID
DIWALPROEKS
- 1:1 - KWAS WALPROINOWY: JEGO SÓL SODOWA
- Wolniej wchłaniany, mniej DN z OUN i pp
WALPROMID
- Uwalnia kwas walproinowy
- Stosowany w ChAD
KWAS WALPROINOWY- DN
- Podrażnienie pp
- Pobudzenie apetytu, wzrost masy ciała
- Ataksja, drżenia mięśniowe
- Uszkodzenie wątroby
- NIE: <2 r.ż., w ciąży-rozszczep kręgosłupa
TOPIRAMAT
- –> Napięciowozależne kanały Na
- –> Blokuje rec. kwasu glutaminowego (AMPA, kainowe)
- –> Nasila aktywację rec. GABA-A przez GABA
- Monoterapia: napady częściowe; lek dodatkowy: napady uogólnione t-k, częściowe
- DN: sedacja, spowolnienie psychomotoryczne, problemy z mową, uczucie zmęczenia
- Słaby inhibitor anhydrazy węglanowej: kwasica moczowa, parestezja
FELBAMAT
- –> Blokuje miejsce wiążące glicynę na NMDA
- Napady częściowe, uogólnione t-k
- Brak sedacji, zmian zachowania
- DN: niedokrwistość aplastyczna, ostra niewydolność wątroby, fotouczulenie, zaburzenia chodu, zmiany skórne, zaburzenia ż-j, zawroty głowy
GABAPENTYNA
- –>Kanały Ca aktywowane dużą zmianą potencjału
- –> Wzrost uwalniania GABA z OUN
- Analog GABA
- Lek dodatkowy: napady częściowe
- Obwodowa neuropatia cukrzycowa, zespół niespokojnych nóg, profilaktyka migreny
- DN: ataksja, zawroty głowy, drżenia mięśniowe, oczopląs
PREGABALINA
- –> Kanały Ca aktywowane dużą zmianą potencjału
- –> Wzrost dekarboksylazy kwasu glutaminwego
- Analog GABA
- Lek dodatkowy: napady częściowe, wtórnie uogólnione
- Stany lękowe, bóle neuropatyczne
- DN: zawroty głowy, splątanie, zaburzenia widzenia, drżenia, ataksja
LEWETYRACETAM
- ?Hamuje presynaptyczne kanały Ca zależne od dużych zmian potencjału
- Wiąże się z SV2A pęcherzyków synaptycznych
- –> Oddziałuje na układ GABA
- –> Hamuje serię potencjałów o dużej częstotliwości
- Lek dodatkowy: napady częściowe, u dzieci
- DN: senność, uczucie zmęczenia psychozy, zaburzenia hematologiczne
BRIWARACETAM
- Analog LEWETYRACETAMU (~SV2A)
- Napady pierwotnie częściowe
- DN: senność, zawroty głowy, zmiany w zachowaniu
FENOBARBITAL
- Barbituran
- Lek II rzutu: napady częściowe, uogólnione t-k
- Dodatkowo w bezsenności, sedacja przedoperacyjna
- Połączenie z GABA-A-> wzrost przepłwu jonów Cl
- NIE: w napadach nieświadomości
- DN: senność, ataksja, zawroty głowy, depresja, spadek libido, zespół Stevens-Johnsona, zaburzenia hematologiczne
PRYMIDON
- FENOBARBITAL + kwas fenyloetylomalonowy (PEMA)
- Działanie fenobarbitalu + napięciowozależne kanały Na
- Napady częściowe, uogólnione t-k
- NIE: w napadach nieswiadomości
- DN: jak FENOBARBITAL
Leki działające na układ GABA-ergiczny
- Benzodiazepiny- KLONAZEPAM, KLORAZEPAM DIPOTASOWY, MIDAZOLAM, KLOBAZAM, DIAZEPAM, LORAZEPAM
- TIAGABINA
- WIGABATRYNA
BENZODIAZEPINY-leki ppadaczkowe
- *KLONAZEPAM, KLOBAZAM
- Napady częściowe, uogólnione t-k, stany OSTRE
- Liczne DN
KLONAZEPAM- lek ppadaczkowy
- –> Kanały Ca typu T
- Napady nieświadomości, ale przypadki oporne na leczenie
- Liczne DN
KLOBAZAM- lek ppadaczkowy
Lek dodatkowy: padaczka lekooporna
Napdy zw. z zespołem Lennoxa-Gastauta
TIAGABINA
- Inhibitor wychwytu zwrotnego GABA przez neurony, glej
- Nasila działanie GABA na rec. postsynaptyczne
- Lek dodatkowy: napady częściowe, wtórnie uogólnione
- NIE: w napadach nieświadomości, do 12 r.ż.
- DN niewielkie, przemijające: zawroty głowy, senność, zmęczenie, rzadko drżenie, splątanie, zaburzenia widzenia
WIGABATRYNA
- Analog GABA
- Hamuje rozkład przez nieodwracalne zahamowanie transaminazy GABA
- Lek dodatkowy: napady częściowe, oporne na leczenie
- Monoterapia: napady zgięciowe u niemowląt (zespół Westa)
- DN: senność, zaburzenia koncentracji, nieodwracalne ubytki pola widzenia
Leki ppadaczkowe- oddziałujące na rec. NMDA
TOPIRMAT
FELBAMAT
FENOBARBITAL
PERAMPANEL
- Niekompetytywny antagonista rec. AMPA
- Lek dodatkowy: napady częściowe, t-k
- DN: zaburzenia psychiatryczne, zmiany zachowania, teratogenny, uzależniający
RETYGABINA (EZOGABINA)
- Otwiera napięciowozależne kan. K w neuronach (KCNQ/Kv7)–> powrót zdepolaryzowanej kom. do spoczynku
- Napady częściowe
- DN: błękitne zabarwienie skóry, zmiany barwnikowe oka
Napady częściowe, uogólnione t-k- leczenie
I rzut: KARBAMAZEPINA/FENYTOINA/KWAS WALPROINOWY
II rzut: FENOBARBITAL i PRYMIDON
Dodatkowo: LAMOTRYGINA/TOPIRAMAT
Napady nieświadomości- leczenie
U dzieci: ETOSUKSYMID
U dorosłych: KWAS WALPROINOWY
Napady uogólnione miokloniczne, atoniczne- leczenie
KWAS WALPROINOWY
Stan padaczkowy- leczenie
- Dożylnie benzodiazepina: DIAZEPAM/LORAZEPAM
2. Następnie (kilka h): FOSFENYTOINA/FENOBARBITAL