Immunologische tolerantie en auto-immuunziekte Flashcards
Wat is het onderscheid tussen auto-immuniteit en auto-immuunziekte?
Auto-immuniteit is een normale immunologische reactie op lichaameigen structuren. Dit is nodig om de homeostase te behouden.
Auto-immuunziekte
- Abnormale immunologische reactie op lichaamseigen structuren.
- Daardoor verstoring van homeostase
- Daardoor weefselbeschadiging en functieverlies
- Daardoor ziekte
Natuurlijke autoantistoffen
antistoffen die normaal aanwezig zijn in het lichaam van gezonde individuen zonder dat ze aanleiding geven tot ziekte. Ze worden vaak beschouwd als een onderdeel van het normale immuunsysteem en spelen mogelijk een rol bij het handhaven van de homeostase, het voorkomen van overmatige immuunreacties en het opruimen van celresten.
pathofysiologische autoantistoffen
Dit zijn antistoffen die gericht zijn tegen de eigen weefsels van het lichaam en betrokken zijn bij het veroorzaken of bijdragen aan ziekte en pathologie. Ze kunnen leiden tot auto-immuunziekten waarbij het immuunsysteem de eigen gezonde cellen en weefsels aanvalt, wat leidt tot ontsteking, weefselschade en symptomen van de ziekte. Pathofysiologische autoantistoffen kunnen ontstaan als gevolg van verschillende factoren, waaronder genetische aanleg, milieu-invloeden en infecties.
Mechanismen betrokken bij immunologische tolerantie
- centrale tolerantie: deletie in beenmerg en thymus
- perifere tolerantie: anergie en suppressie in milt, lymfeklieren en MALT
Hoe gaat deletie?
T-cellen worden aangemaakt in beenmerg en gaan dan als voorlopercellen naar thymus waar positieve en negatieve selectie plaatsvindt.
* Positieve selectie: T-cellen worden positief geselecteerd op T-cel receptor die een zwakke interactie aangaat met eigen HLA molecuul.
* Negatieve selectie: positief geselecteerde T-cellen krijgen eigen HLA gepresenteerd. Als er interactie plaatsvindt gaan ze in apoptose.
* Lymfocyten die de centrale tolerantie niet doorkomen gaan in apoptose.
Wat is anergie?
inactivatie van lymfocyten door binding van (auto)antigenen aan de antigeenreceptor in afwezigheid van co-stimulatoire signalen.
Wat is suppressie door Treg?
Actieve suppressie van lymfocyten door:
* Wegvangen groeifactor IL-2 door hoog affine receptor CD25
* Productie suppressieve cytokinen IL-10 en TGF beta
* Wegvangen CD80/CD86 costimulatie door CTLA-4
* Productie cytotoxisch granzyme
Mechanismen betrokken bij auto-immuunziekten
- Antigeen en T-cel onafhankelijke activatie van B-lymfocyten door bijvoorbeeld EBV.
- Antigeen onafhankelijke activatie van T-lymfocyten door Staphylococcus superantigen.
- Moleculaire mimicry: kruisreactie tussen antigeen van micro-organisme en een gelijkend autoantigeen
a. Bekend voorbeeld is Guillain Barré syndroom - Bystander activatie: co-activatie van autoreactieve lymfocyten tijdens infectie.
- Vrijkomen van afgeschermde autoantigenen: soms is er sprake van privileged sites die zijn afgeschermd voor immuunsysteem. Er kunnen als deze organen beschadigen autoantigenen vrijkomen waartegen mogelijk auto-reactieve cellen aanwezig zijn.
- Productie van neoantigenen: door posttranslationele modificatie of heptenisatie
- Verlies of afwezigheid van T-cellen
Antigeen en T-cel onafhankelijke activatie van B-lymfocyten door bijvoorbeeld EBV
Als EBV bindt op receptor op B-cellen gaat B-cel expanderen. Als dit een auto-reactieve B-cel is, ontstaat een situatie die potentieel voor een auto-immuunziekte kan zorgen door productie van auto-antistoffen
Activatie door superantigenen
Superantigenen kunnen op B en T-cel receptoren aangrijpen. Ze gaan op de buitenkant van T-cel receptor en MHC molecuul zitten en brengen die bij elkaar onafhankelijk van peptide die gepresenteerd wordt. Er is wel triggering dus T-cel activatie en dus mogelijk ook tot activatie van autoreactieve T-cellen
Molecular mimicry
Wordt gebruikt om een situatie te beschrijven waarbij er een kruisreactie plaatsvindt tussen een antigeen van micro-organisme dat lijkt op een lichaamseigen. Bij een infectie worden B-cellen tegen micro-organisme en autoreactieve B-cellen gericht tegen lichaamseigen antigeen geactiveerd
Bystander activatie
Reguliere T-cel wordt geactiveerd door een APC. Deze T-cel gaat cytokinen produceren om andere B en T cellen te produceren. Toevallig zijn er ook auto-reactieve T-cellen aanwezig die misbruik maken van cytokinen. Worden per ongeluk geactiveerd.
Vrijkomen van afgeschermde autoantigenen
Bepaalde delen zijn afgeschermd voor immuunsysteem. Als deze beschadigd raken komen er afgeschermde autoantigenen vrij waartegen mogelijk auto-reactieve cellen aanwezig zijn
productie van neoantigenen
Kan door haptensiatie en posttranslationele modificatie gevormd worden. Een eigen antigeen kan worden veranderd waardoor het niet meer als eigen wordt herkend. De antistoffen tegen deze neoantigenen kunnen ook naive auto-antigenen herkennen wat een probleem is
Verlies/afwezigheid van T-cellen
Kan veroorzaakt worden door gebruik immunosuppresiva of cytostatica. Treg daalt, autoreactieve ook maar die komen sneller terug waardoor een auto-immuunrespons kan optreden