Immuniteit na transplantatie Flashcards
bouw HLA systeem
MHC1 en 2, daarnaast ook non-MHC antigenen (minor antigenen) en AB0 bloedgroep antigenen
Rol diversiteit HLA
de diversiteit van HLA-moleculen speelt een essentiële rol in het immuunsysteem door antigenen te presenteren aan T-cellen, het risico op afstoting bij transplantaties te verminderen, en bij te dragen aan zowel beschermende als pathogene immuunresponsen.
autologe transplantatie
bijv. huid van jezelf naar een andere plek
allogene transplantatie
transplantatie tussen verschillende individuen
syngene transplantatie
bijv. een eeneiige tweeling
xenotransplantatie
transplantatie van een ander organisme
directe route T-cel alloreactie
eerste maanden na transplantatie. Directe herkenning van vreemd, intact donor MHC door TCR van ontvanger.
(donor APC heeft MHC die willekeurig peptide kan presenteren, dit wordt door de T-cel van de ontvanger als lichaamsvreemd gezien)
indirecte route T-cel alloreactie
chronische afstoting (enkele maanden na transplantatie). Herkenning door TCR van ontvanger van vreemde donor MHC peptiden, gepresenteerd door eigen MHC.
(APC van de ontvanger presenteert een peptide van de donor, je hebt ook te maken met ontvanger T-cel. Omdat het een vreemd stukje peptide is kan een afweerreactie optreden.)
3 typen afstotingsreactie na allogene transplantatie
hyperacuut (24 uur), acuut (<3-6 maanden), chronisch (na maanden tot jaren)
Waardoor wordt hyperacute afstoting veroorzaakt?
humoraal, door gepreformeerde allo-antistoffen tegen donor MHC en AB0 bloedgroep.
- anti HLA en anti AB0 lichamen spelen een rol
Waardoor wordt acute afstoting veroorzaakt?
cellulair en/of acuut humoraal: door inductie adaptieve allo-immuunrespons tegen donor MHC
- anti HLA en anti minor T-lymfocyten spelen een rol
Waardoor wordt chronische afstoting veroorzaakt?
Door zowel allo-immuunresponsen als niet-immunologische oorzaken:
o Hypertensie
o Hyperlipidemie
o Geneesmiddelen toxiciteit
o Virale infecties
o Late effecten van ischemie-/reperfusieschade
o Terugkeer oorspronkelijke ziekte
Dit leidt tot vaatschade. Er is proliferatie van myofibroblasten, hypertrofie tunica intima, neo-intima.
Op welke manieren kan HLA typering worden uitgevoerd?
serologisch (klasse 1): antistoffen tegen bepaalde MHC1 klasse moleculen + donor cellen
moleculair (klasse 1 en 2):
o PCR amplificatie A, B, C, DR, DR, DP loci
o Sequence specifieke primers
o DNA sequentie analyse
functie HLA systeem
lichaamseigen cellen onderscheiden van vreemde of geïnfecteerde cellen
Wat is een kruisreactie?
Als T-cellen van de ontvanger direct reageren op de HLA-antigenen van het donorweefsel. Deze reactie kan snel en krachtig zijn en kan leiden tot ernstige afstotingsreacties als deze niet worden beheerst door immuunonderdrukkende medicatie.
Waaruit bestaat de adaptieve afweer na transplantatie?
- Vreemd MHC
- Vreemd AB0 bloedgroep
- T-cellen
- (macrofagen)
- Antistoffen
- Gepreformeerd
- Geïnduceerd
Waardoor kan je anti HLA hebben?
eerdere transplantatie, zwangerschap, bloedtransfusie
Wat kun je doen voor optimale matching?
Je streeft naar AB0 en MHC compatibiliteit
- negatieve kruisproef, humorale variant
- negatieve kruisproef, cellulaire variant
- uitsluiten gepreformeerde immuniteit
Negatieve kruisproef, humorale variant
Je gebruikt cellen van donor en serum van de ontvanger, als daar antistoffen in aanwezig zijn die HLA herkennen van de donor zal er een reactie plaatsvinden. Je voegt complement toe bij geen herkenning dan is er geen lysis (negatieve kruisproef, dit heb je het liefst!), wel herkenning dan wel lysis.
Negatieve kruisproef, cellulaire variant (MLR)
Je gebruikt APC van donor of T-cellen van ontvanger, je kijkt dan puur of een reactie plaatsvindt. Dit kun je meten door proliferatie van de T-cellen. Je kijkt in wat voor mate de CD8+ actief zijn en cytotoxisch zijn. MHC2 ook kijken naar CD4.
