3B2 week 8 HC 5 Behandeling parkinson Flashcards
Waardoor ontstaat parkinson?
Degeneratie dopaminerge neuronen in substantia nigra
- Symptomen bij 70-80% aangedane neuronen
- Verstoring balans acetylcholine/dopamine
Wat zijn kenmerken van anticholinergica?
- Vooral gunstig effect op tremor
- Bijwerkingen: obstipatie, droge mond, mydriasis, verslapping blaassphincter
Welke typen anticholinergica zijn er?
- Alkaloïden: atropine, scopolamine (MR antagonisten)
- Synthetisch: orfenadrine, trihexyfenidyl (centrale werking dus minder bijwerkingen)
Wat zijn kenmerken van Amantadine?
- Antiviraal middel, glutamaat (NMDA) receptor antagonist (glutamaat onderdrukt dopamine)
- Snel effect op rigiditeit en akinesie
- Na 8-9 maanden uitgewerkt, misselijkheid, anticholinerge en centrale bijwerking, livedo reticularis
Wat zijn kenmerken van L-DOPA/levodopa?
- Precursor van dopamine die wel over bloed-brein barriere kan
- Combinatie met decarboxylase remmer (benserazide/carbidopa) zodat het de hersenen bereikt
- Korte halfwaardetijd
Wat zijn bijwerkingen van Levodopa?
- Perifeer: misselijkheid, anorexie, hypotensie, hartritmestoornissen (voorloper van noradrenaline)
- Centraal: dyskinesie, on-off fenomeen, hallucinaties, opwinding, nachtmerries
-> constante spiegel nastreven en domperidon (D2 receptor antagonist) tegen braken
Wat zijn kenmerken van Apomorfine?
- D2 agonist: braakmiddel (combinatie met domperidon)
- Werkt binnen 15 minuten: gebruik tijdens off-periode
- Verbetert rigiditeit en tremor
- Ook nasaal of subcutaan toe te dienen
Wat zijn bijwerkingen van D2 agonisten?
- Misselijkheid en braken
- Hypotensie
- Centraal: verwardheid, hallucinaties
- Retroperitoneale fibrose bij chronische toepassing (zeldzaam)
Wat zijn voor- en nadelen van D2 agonisten t.o.v levodopa?
+ Langere t½, minder fluctuaties in bloedspiegels, minder last van “on-off” fenomeen en dyskinesie
- Minder effectief betreffende rigiditeit en hypokinesie
Wat zijn kenmerken van selegiline?
- MAOb remmer (remt afbraak dopamine na afgifte)
- Effectief bij MPTP geïnduceerde parkinson
- Bijwerkingen: hallucinaties, slapeloosheid,
misselijkheid, bloeddrukschommelingen
Wat zijn kenmerken van entacapone?
- COMT remmer (remt omzetting L-DOPA)
- Langere halfwaardetijd
- Combinatie met decarboxylase remmer
Wat is het behandelingsplan bij Parkinson?
- Amatadine
- Anticholinergicum
- Dopamine agonist
- Deep brain stimulation (thalamus, globus pallidus interna en nucleus subthalamicus)
Welke neuroleptica kunnen worden gegeven bij Parkinson?
Clozapine, quietiapine
- Geen haloperidol (dopamine antagonist)