3B2 week 8 HC 1 Bewegingsstoornissen

Question 1

Wat zijn mogelijke oorzaken voor parkinsonisme?

Answer 1

• Ziekte van Parkinson
• Dementie met Lewy Bodies
• Parkinsonisme bij andere dementie vormen
• Progressieve supranucleaire paralyse
• Multi-systeem atrofie
• Toxisch-metabool
• Medicamenteus

Question 2

Hoe kun je bewegingsstoornissen indelen?

Answer 2

• Piramidaal: corticaal
• Niet-piramidaal: cerebellair, basale kernen

Question 3

Wat zijn kernsymptomen van parkinsonisme?

Answer 3

Bewegingsarmoede: hypo/bradykinesie
+ Rusttremor
+ Rigiditeit
+ Gestoorde houdingsreflexen

Question 4

Wat zijn symptomen van de ziekte van Parkinson?

Answer 4

• Rusttremor: assymetrisch, laagfrequent en grofslagig
• Hypobradykinesie: minder spontaan en trager bewegen
• Loopstoornissen: voorovergebogen, kleine pasjes, start/stopproblemen, blokkeren
• Gestoorde houdingsreflexen (posturale instabiliteit) en moeite met omdraaien

Question 5

Welke vormen van hypo/bradykinesie zijn er?

Answer 5

• Mimiekarmoede: maskergelaat
• Hypofonie: zachte, onduidelijke spraak
• Micrografie: klein schrift
• Verminderd pendelen (armzwaai bij lopen)
• Propulsie: onvermogen voorwaarste beweging af te remmen
• Festinatie: versnellen tijdens lopen

Question 6

Wat zijn niet-motore symptomen van parkinson?

Answer 6

• Slaapstoornissen
• Anosmie
• Autonome functiestoornissen: mictie/mectie
• Cognitieve stoornissen
• Psychiatrische symptomen: emotie, somberheid

Question 7

Wat zijn kenmerken van de ziekte van parkinson?

Answer 7

• 100/100.000 en 1/1000 > 80 jaar
• Meestal rond 50-70 jaar, geen verschil geslacht
• Geen veranderde levensverwachting

Question 8

Waardoor ontstaat de ziekte van parkinson?

Answer 8

Verlies dopaminerge neuronen in substantia nigra
- Eventueel met neerslag Lewy lichaampjes

Question 9

Waaruit bestaat de diagnostiek van Parkinson?

Answer 9

• Anamnese
• Neurologisch onderzoek
• Lab (metabole oorzaak uitsluiten)
• MRI
• DaT scan: assymetrische uptake

Question 10

Wat zijn kenmerken van de erfelijkheid van Parkinson?

Answer 10

• 25% 1e/2e graadsfamilielid, vaak geïsoleerde tremor (RR 2.3)
• AD: a-synucleine, LRRK
• AR: deleties of puntmutaties Parkin

Question 11

Wat zijn kenmerken van autosomaal recessieve Parkinson?

Answer 11

• Begin < 40e jaar, 60% < 30 jaar
• Langzamere progressie
• Goede respons levodopa
• 18% familiaire Parkinson, 50% bij kinderen

Question 12

Waaruit bestaat de behandeling van Parkinson?

Answer 12

• Medicamenteus: anticholinergica, dopamine agonisten, levodopa
• 3e lijn: apomorfine, duodopa, deep brain stimulatie

Question 13

Wat zijn kenmerken van lewy body dementie?

Answer 13

• Dementie syndroom (binnen 1 jaar na hypokinesie)
• Fluctuerende cognitieve stoornissen
• Recidiverende visuele hallucinaties
• Spontaan parkinsonisme
  + REM-slaap gedragsstoornissen, positieve DaT scan, neuroleptica overgevoeligheid

Question 14

Wat zijn kenmerken van multisysteem atrofie (MSA)?

Answer 14

• Vroeg ernstige autonome stoornissen
• Parkinsonisme of cerebellair syndroom
• Laat cognitieve stoornissen

Question 15

Wat zijn kenmerken van progressieve supranucleaire paralyse (PSP)?

Answer 15

• Klachten: vallen, wazig zien, cognitieve/gedragsveranderingen
• Onderzoek: verticale blikparese, axiale rigiditeit, houdingsinstabiliteit
• Pathologie: tau stapeling in neuronen en astrocyten

Question 16

Wat zijn kenmerken van de ziekte van Huntington?

Answer 16

• CTG repeat expansie, m.n. bij mannelijke drager
• 10% de novo
• Geleidelijk progressieve hyperkinesie/chorea

Question 17

Wat is akathisie?

Answer 17

Subjectief gevoel van rusteloosheid en bewegingsdrang

Question 18

Wat zijn kenmerken van ataxie?

Answer 18

Schokkerige en ongecoördineerde motoriek
- Sensorisch: toename bij gesloten ogen
- Centraal: cerebellair

Question 19

Wat zijn kenmerken van ballisme?

Answer 19

Onregelmatige, bruuske bewegingen van proximale deel van de ledematen
- Vaak eenzijdig (hemiballisme) door laesie in basale kernen of hersenstam
- Begint continu aanwezig en dooft uit in weken/maanden tijd

Question 20

Wat is myoclonie?

Answer 20

Kortdurende schokachtige beweging door spiercontractie (positief) of door plotseling verlies van tonus (negatief/asterixis)
- Vaak door metabole oorzaken of medicatie

Question 21

Wat zijn kenmerken van tremor?

Answer 21

Ritmische onwillekeurige oscillerende beweging van lichaamsdeel
- Rusttremor: re-emerging, verergering bij cognitieve taken of motore taken ander lichaamsdeel
- Actietremor: postureel (na bereiken doel) of intentie (verergering bij naderen van doel)
- Essentiele tremor: geleidelijk ontstaan en langzaam progressief, familiaire oorzaak

Question 22

Wat vraag je uit bij bewegingsstoornissen?

Answer 22

• Wanneer: continue/paroxysmaal, spontaan/provoatie, in rust/bij actie
• Waar: gegeneraliseerd, multifocaal (niet aangrenzend), hemi, segmentaal (aangrezend), focaal (1 lichaamsdeel)

Question 23

Wat is de glabella reflex?

Answer 23

Sluiten van de ogen bij tikken op het voorhoofd
- Versterkt bij bepaalde aandoeningen, zoals parkinson

Question 24

Wat zijn mogelijke behandelingen bij een essentiële tremor?

Answer 24

• Propanolol
• Primidon, gabapentin, botuline toxine
• Thalamotomie of thalamusstimulatie