3B2 week 11 HC 5 Taal-en spraakstoornissen

Question 1

Wat is dysartrie?

Answer 1

Spraakstoornis
- Probleem in motorische systemen die mond/keelspieren aansturen (vaak ook slikproblemen)
- Taal is inhoudelijk goed

Question 2

Wat is afasie?

Answer 2

Taalstoornis
- Gestoorde inhoud van taal (vaak ook problemen lezen en schrijven)
- Taalcentrum in linker hemisfeer bij 90% rechtshandigen en 50% linkshandigen

Question 3

Welke vormen dysartrie zijn er?

Answer 3

• Cerebellair
• Bulbair (perifeer neuron of spier)
• Pseudobulbair (bilaterale piramidebaan)
• Extrapiramidaal (basale kernen)

Question 4

Wat zijn kenmerken van cerebellaire dysartrie?

Answer 4

• Wisseling in toonhoogte en stemvolume
• Door intoxicatie, bloeding of infarct
  + Let op ataxie ogen, armen en benen

Question 5

Wat zijn kenmerken van bulbaire dysartrie?

Answer 5

• Spierzwakte en nasale spraak
• Door myasthenia gravis of hersenstaminfarct
  + Let op spierzwakte gelaat, nek en ledematen

Question 6

Wat zijn kenmerken van pseudobulbaire dysartrie?

Answer 6

• Gestoorde tongmotoriek, dwang lachen/huilen
• Door multiple herseninfarcten, MS of ALS
  + Let op spasticiteit en verhoogde reflexen

Question 7

Welke oorzaken voor extrapiramidale dysartrie zijn er?

Answer 7

• Parkinson: hypokinetisch, zacht en monotoom
• Huntington: hyperkinetisch, uitschieters in volume
  + Let op hypo/bradykinesie, tremor, rigiditeit en chorea

Question 8

Waaruit bestaat het neurologisch onderzoek naar de spraak?

Answer 8

• Spontane spraak (volume en articulatie)
• Verbale diadochokinese
• Tongtwisters
• Kracht mond/tongspieren
  + Cerebellair syndroom, spierzwakte, piramidebaanverschijnselen en extrapiramidale verschijnselen

Question 9

Welke vormen van afasie zijn er?

Answer 9

• Broca (expressief)
• Wernicke (sensorisch)
• Amnestisch
• Globaal

Question 10

Wat zijn kenmerken van de oorzaken van afasie?

Answer 10

Lokalisatie bepaalt type en oorzaak bepaalt snelheid en bijkomende verschijnselen
- Acuut (hersenbloeding of infarct)
- Subacuut (virale of auto-immuunencefalitis)
- Geleidelijk (neurodegeneratief of ruimte innemend proces)

Question 11

Welk neurologisch onderzoek doe je bij afasie?

Answer 11

• Spontane spraak (hakkelend of vloeiend)
• Situatieplaat beschrijven (woordvindproblemen)
• Verbale diadochokinese
• Zinnen herhalen
• Benoemen (algemene/lege woorden)
• Lezen en schrijven
• Woordbegrip/objectkennis
• Eenvoudige en complexe opdrachten

Question 12

Wat is de benaming voor verkeerde woorden benoemen?

Answer 12

Parafasieën
- Semantisch: verwant qua betekenis
- Fonematisch: klankverwisseling

Question 13

Wat zijn kenmerken van Broca-afasie?

Answer 13

• Hakkelende spraak, apraxie (effortful), weinig spraak
• Agrammatisme (telegramstijl)
• Fonematische parafasieën
• Relatief goed taalbegrip, bewust van stoornis
• Lokalisatie frontaal

Question 14

Wat zijn kenmerken van Wernicke-afasie?

Answer 14

• Spontane vloeiende spraak, soms spraakdwang/ongeremde spraak
• Benoemproblemen, gestoord woordbegrip/objectkennis
• Semantische parafasieën
• Omschrijvingen, neologismen (niet bestaande woorden)
• Vaak niet bewust van stoornis
• Lokalisatie temporaal/pariëtaal

Question 15

Wat zijn kenmerken van amnestische afasie?

Answer 15

• Woorvindpauzes, geen spraakdwang
• Woordkennis en taalbegrip relatief goed
• Gestoord zinsherhaling
• Aspecifieke lokalisatie

Question 16

Wat zijn kenmerken van globale afasie?

Answer 16

• Vrijwel mutistisch (bijna geen spraak)
• Fors gestoord taalbegrip
• Lokalisatie frontotemporopariëtaal