3B2 week 13 HC 6 Pijn bij kanker

Question 1

Wat is de prevalentie van pijn bij kankerpatiënten?

Answer 1

• 28% bij diagnose
• 50 tot 70% tijdens behandeling
• 64 tot 80% bij gevorderde kanker

Question 2

Wat zijn kenmerken van pijnbehandeling bij kanker?

Answer 2

• Behandel de onderliggende oorzaak
• Behandel symptomatisch: round the clock en doorbraakpijn (rescues)
• 70 tot 90% goed behandelbaar

Question 3

Welke soorten pijn bij kanker zijn er?

Answer 3

• Gerelateerd aan tumor/metastasen: nociceptief (gerefereerd) of tumor geassocieerde neuropatische pijn (gemengd)
• Gerelateerd aan behandeling: nociceptief (bv mucocitis, hand-voet syndroom) of neuropatisch (bv post radiatie, chemotherapie geïnduceerd)

Question 4

Welke patronen volgen de verschillende soorten pijn?

Answer 4

• Neuropatisch: dermatomen
• Gerefeerd: Headse zones

Question 5

Hoe verloopt de WHO pijnladder?

Answer 5

1. Niet opioïd: paracetamol, NSAID of celecoxib/etoricoxib
2. Matig tot mild opioïd: codeïne, tramadol (overslaan bij kankerpatiënten)
3. Sterk opioïd: oxycodon, morfine, fentanyl
4. IV via PCA of spinale/epidurale catheter

Question 6

Wat zijn co-analgetica?

Answer 6

Op indicatie bij neuropatische of gemengde pijn
- Pregabaline: anti-epileptica (neuronale gevoeligheid)
- Amitriptyline: antidepressiva (centrale pijninhibitie)
- Dexamethason: corticosteroïd (verminderden oedeem)

Question 7

Wat zijn indicaties voor radiotherapie?

Answer 7

Pijnlijke botmetastasen, epidurale metastasen en hersenmetastasen

Question 8

Hoe kun je de onderliggende oorzaak van pijn behandelen?

Answer 8

Radiotherapie, chemotherapie, chirurgie, antibiotica of vertebroplastiek

Question 9

Wanneer geef je corticosteroïden bij pijn?

Answer 9

• Verhoogde intracraniële druk
• Acute myelumcompressie
• Pijnlijke botmetastasen
• Oedeem
• Vena cava superior syndroom

Question 10

Wat doe je wanneer stap 3 niet toereikend is?

Answer 10

• Verhogen dosis (30-50%)
• Opioïd rotatie: let op equianalgetische dosis (50-75%)

Question 11

Wat zijn kenmerken van wervelmetastasen?

Answer 11

• Nachtelijke pijn
• Kan leiden tot (partiële) dwarslaesie
• Bij prostaatcarcinoom, longcarcinoom, mamacarcinoom, coloncarcinoom of lymfoom

Question 12

Wat zijn kenmerken van het syndroom van Horner?

Answer 12

• Eenzijdig anhydrosis gelaat, miosis en ptsosis
• Door ingroei longtumor in plexus brachialis

Question 13

Wat zijn kenmerken van neurotumoren?

Answer 13

• Extracerebraal: meningeoom of vestibulair schwannoom
• Intracerebraal: hersentumor of metastase
• 30-60% hersentumoren geeft hoofdpijn (< 10% enige symptoom)

Question 14

Wat zijn kenmerken van een meningeoom?

Answer 14

• Uit meningen
• Aankleuring gadolinium
• Whirlformaties
• Resectie of radiotherapie

Question 15

Wat zijn kenmerken van een brughoektumor?

Answer 15

• Vestibulair schwannoom
• Eenzijdig pijn onderkaak, perceptief gehoorverlies en verminderd gevoel
• Palissadering
• Resectie (soms schade nervus facialis)
• Bilateraal bij neurofibromatose type II

Question 16

Wat zijn kenmerken van een hypofyseadenoom?

Answer 16

• Syndroom van Cushing (ACTH), hoofdpijn en ongekruist dubbelzien (nervus abducens)
• Bitemporale hemianopsie (chiasma opticus)
• Rosetvorming
• Transnasale adenotomie (sinus cavernosus)

Question 17

Wat zijn kenmerken van een laaggradig glioom?

Answer 17

• Epileptische aanvallen (80%) en cognitieve problemen zonder hoofdpijn of neurologische afwijkingen
• Relatief jonge mensen (< 40 jaar)
• Halo’s en honinggraatstructuur
• Resectie (overleving 7 tot 14 jaar)

Question 18

Welke typen glioomen zijn er?

Answer 18

• Astrocytoom: IDH mutaties
• Oligodendrogliooom: kalk, verlies 1p en 19q gevoelig voor chemotherapie

Question 19

Wat zijn kenmerken van een hooggradig glioom?

Answer 19

• Hoofdpijn, epilepsie (30%), pyramidebaanverschijnselen
• Aankleuring gadolineum, astrocytaire cellen
• Operatie, radiotherapie en chemotherapie (overleving 9-15 maanden)

Question 20

Wat zijn kenmerken van hersenmetastasen?

Answer 20

• Hoofdpijn
• Longkanker, borstkanker of melanoom
• Resectie, radiotherapie, BRAF remmer of immunotherapie