3B2 week 10 HC 5 Antidepressiva Flashcards
Wat zijn kenmerken van antidepressiva?
- 50% voor depressie
- 60-70% door HA, 30% door psychiater
- 55% werkzaamheid, 35% placebo effect
Wat is de monoamine theorie?
Reserpine veroorzaakt depressie
-> tekort aan noradrenaline en serotonine (5-HT) is geassocieerd met depressie
Welke drug targets kunnen antidepressiva hebben?
- Reuptake pomp
- Afbraak monoamines door enzymen
- Postsynaptisch receptoren stimuleren óf remmen
- Presynaptisch receptoren die 5-HT én NA afgifte remmen inhiberen
Wat zijn kenmerken van noradrenaline?
- Synthese uit tyrosine
- Alpha en beta receptor
- Alpha 2 receptor remt NA afgifte
- Reuptake en afbraak (door MAO-A en COMT)
Welke stoffen hebben invloed op de hoeveelheid noradrenaline in de synapsspleet?
- Cocaine: remt re-uptake
- Reserpine: depletie van NA granules
Wat zijn kenmerken van serotonine?
- Synthese uit tryptofaan
- Receptortypen 5-HT 1 tm 7
- Afbraak door MAO-A
Welke stoffen beïnvloeden de hoeveelheid serotonine in de synapsspleet?
- Anxiolytica: type 1 agonisten
- Antipsychotica: type 2 antagonisten
- Anti emetica: type 3 antagonisten
- Antidepressiva: MAO-A remmers en re-uptake blokkers
Welke soorten antidepressiva zijn er?
- Klassieke (tricyclische) antidepressiva (TCAs)
- Selectieve serotonine re-uptake inhibitors (SSRI’s)
- Serotonine-noradrenaline re-uptake inhibitors
(SNRI’s): venlafaxine - (Presynaptische) a2 receptor antagonisten
- MAO-A remmers
- Overig: bupropion, St. Janskruid
Wat zijn kenmerken van TCA’s?
Amitriptyline, nortriptyline, imipramine
- Remmen re-uptake mono-amines (serotonine en noradrenaline)
- Savonds innemen (sederend), halfwaardetijd 10-25 uur
- Doseren op geleide van bloedspiegel
- Meer bijwerkingen
Wat zijn kenmerken van SSRI’s?
Fluoxetine, paroxetine, citalopram, fluvoxamine, sertraline
- Eerste keuze, weinig bijwerkingen
- Afbraak door CYP450, halfwaardetijd 1-2 weken
Wat zijn kenmerken van MAO-A remmers?
Tranylcypromine, moclobemide
- Dieet (bv kaas en wijn) aanpassing nodig om bijwerkingen te voorkomen (tyramine)
- Kans op hypertensieve crisis (verhoogde afgifte NA)
Wat is het werkingsmechanisme van antidepressiva?
Acute stijging concentratie, maar werkt pas na 4 weken
- Herstel receptorbalans, door verlaging aantal receptoren
- Inductie neurogenese hippocampus en prefrontale cortex
Wat zijn kenmerken van het stoppen met antidepressiva?
- 40% binnen 1 jaar na stoppen weer depressief, 20% bij doorslikken
- Langzaam afbouwen ivm mogelijke discontinueringsverschijnselen
- Eerste episode 6 maanden doorgebruiken, recidief minstens een jaar
Welke nieuwe mogelijkheden van antidepressiva zijn er?
- Ketamine (glutamaat NMDA receptor antagonist)
- Anti-inflammatoire middelen
- Deep brain stimulation
Wat zijn bijwerkingen van TCA’s?
- Anticholinerg: droge mond, obstipatie, tachycardie, glaucoom, verwardheid
- Antihistaminerg: sedatie, toename lichaamsgewicht
- Antiserotoninerg: toename eetlust
- Anti-adrinerg: orthostatische hypotensie, tachycardie
- Kinidine-achtig: geleidingsstoornissen
- Nortriptyline: agitatie (NA)
Wat zijn bijwerkingen van SSRI’s?
Misselijkheid, diarree, libidoverlies, vertraagde ejaculatie, hoofdpijn, afname eetlust en grotere bloedingsneiging
- Serotonine syndroom: hyperthermie, rigiditeit en agitatie
Wat is belangrijk aan de halfwaardetijd van SSRI’s?
- Fluoxetine kan oplopen tot een week, norfluoxetine tot 2 weken
- Uitwerking = 5x halfwaardetijd
- Pas starten met MAO remmer als SSRI is uitgewerkt
Wat zijn kenmerken van (presynaptische) a2 receptor antagonisten?
Mianserine, mirtazepine, trazodon
- A1: hypotensie
- A2: verhoogde afgifte Na en/of 5-HT
- HT2: verhoogde eetlust
- HT1: sedatief
Wat zijn kenmerken van lithium?
- Bij therapieresistente depressie of bipolaire stoornissen
- Blokkade IP3 en cAMP
Wat zijn bijwerkingen van lithium?
- Boven 1,5 mmol/L: hevig braken, diarree, tremoren, duizeligheid, convulsies, coma
- Vasopressine en TSH: polyurie, dorst, struma en hypothyreoidie
Welke antidepressiva geef je bij bepaalde medische voorgeschiedenis?
- Hypotensie: nortriptyline (minst antinoradrenerg)
- Hartproblematiek: SRRI (niet kinidine-achtig)
