MENOPOZ

Question 1

menopoz tanım

Answer 1

menopoz kelime anlamı olarak mena-pause son adet kanamasının geldiği günü anlatıyor ancak kliniik olarak bir kadına menopozda diyebiilmemiz için en az 1 yıl süreyle HİÇ adet görmemiş olması gerek.

Question 2

40 yaş üstü adet düzensizliği ile geldi?

Answer 2

endometrial örnekleme yaparız. endometrial hiperplazi düşünülür.

Question 3

menopozda azalan hormon

Answer 3

öst.
çünkü folliküller bitti oosit gelişmiyor.

Question 4

klimakterik dönem tanım

Answer 4

üreme çağının bitişi ile yaşlılık 65+ selenium arasındaki geçiş dönemi. ort 4-5 sene

Question 5

premenopoz tanım

Answer 5

klimakteriumun basladıgı, menopoza ait semptomların ilk görülmeye başladığı dönemden son adete kadar gecen süre

sıcak basması, çarpıntı, terleme

Question 6

perimenopoz tanım

Answer 6

son adetin hemen çevresindeki dönem

Question 7

postmenopoz tanım

Answer 7

son adetten yaşlılık dönemine kadar olan süreç

Question 8

daha erken menopoza yol açtığı düşünülen durumlar

Answer 8

1-ailede erken menopoz öyküsü
2-sigara
3-körlük
4-kromozomal anomali-mozaik turner
5-puberte prekoks

Question 9

primordial follikül sayıları

Answer 9

20 haftalık- 6-8 milyon
doğum- 1-2 milyon
puberte- 400k
37yaş- 25k
perimenopoz- 1k

en hızlı azalma- intrauterin
2.- klimakterik dönem

Question 10

menopoza yaklaşıldığının ilk belirtisi

Answer 10

mens siklusunun kısalması

Question 11

klimakterium mens süreleri

Answer 11

37-38yaş mens kısalır çünkü folliküller cabuk gelişir

40+yaş mens uzar çünkü ovulasyonlar olmamaya baslar

Question 12

menopozu belirlediğine inanılan kritik oosit sayısı

Answer 12

1k

Question 13

menopozda over usg

Answer 13

yaşlanan overler usgda
-büzüşmüş
-<10gr
-korteksi incelmis
-vasküler yapılar azalmıs
-fibrozis gösteren
-kücük hacimli

Question 14

Erken Ovaryen Yetmezlik

Answer 14

erken over yaşlanması da denir. erken menopoz da denir. ama %5-10 adetleri geri döner.
kriterler
-<40 yaş
-en az 4 ay adetsiz
-FSH ve LH 1er ay arayla 2 kez bakılmalı ve 40 üstü olmalı

30 yas altıysa otoimmun veya genetik bisi var mı diye bakıcaz. tiroid otoantikorları ve karyotip

TDV:HRT öst+ pgt
mamografi ve lipid profiline bakarız nolur nolmaz.

Question 15

menopozu lab olarak nasıl ortaya koyarız?

Answer 15

1) öst<10 (e2)
e1/e2 oranı tersine döner

2)fsh artışı daha belirgin

3)lh artışı

4)pgt düşer çünkü ovulasyon yok. pgt bakmanın anlamı yok.

5)androjenler
androstenedion düşer çünkü over kaynaklı
testosteron yükselir total yükselmese bile overin katkısı artar cünkü fsh hiler hücreleri uyarır testosteronu hiler hücreler olusturur.

öst-shbg-dhea-dheas düşer çünkü adrenal bez kaynaklıdır. adrenal bez de yaşlanır=adrenopoz kaynaklı

Question 16

menopozda klinik yakınmalar

Answer 16

ERKEN
-vazomotor semp: sıcak basması terleme çarpıntı
-vajinal atrofi kuruluk disparoni

GEÇ
-osteoporoz
-koroner arter hast. lipid profili değişiyor

Question 17

osteoporoz tanım

Answer 17

hastayı kırık riskine maruz bırakacak düzeydeki kemik gücünde azalma

Question 18

kemik gücü nedir

Answer 18

kemik mineral yoğunlugu: bunu ölçebiliyoz
+++++
kemik kalitesi

Question 19

osteoproz t ve z değeri

Answer 19

t: kişinin genç erişkinlerdeki kemik kütlesine göre standart sapması. biz bununla hesaplarız

z:kendi yaş grubunun kemik kütlesine göre standart sapması

> -1 N
-2.5>T>-1 osteopeni
<-2.5 osteoporoz
<-2.5+ frajilite kırıgı

Question 20

osteoporoz tdv

Answer 20

profilaktik:osteopeni+kırıksız—ca d vit yasam sekli egzersiz

TDV:
antikatabolik ajanlar

öst+pgt
sermler: raloksifen, tamoksifen
bifosfonadlar
kalsitonin
kalsiyum

kompleks etkili

d vit
tibolon

anabolik ajanlar

pth
gh
ıgf1

Question 21

menopozun baslarında gelmis bi kadın. vazomotor semp. var ilaç verceksin?

Answer 21

ÖSTROJEN
vazomtor semp için kanıtlanmıs en iyi tdv
vajinal atrofi ve osteoporoz icin de iyidir
vazomotor semp. ilerleyen dönemlerde geriler östrojene gerek kalmaz.
endometriumu varsa progesteron da veririz yoksa verme.
uterusu alınmış ama
1-endometrium ca 2-öst üreten over tmü 3-endometriozis varsa VER PROGESTERON

E2 östrodiol 40-60 pikogram/ml
öst-süre ksııtlaması yok
öst+ANDROJENİKgestagen max 5 yıl

Question 22

sequential ve sürekli tedavi nedir menopoz

Answer 22

ardışık tdv: siklusu taklit etmek
ilk 14 gün öst sonraki 14 gün öst+pgt
veya 3 aylık tdv 2.5 ay öst 15 gün yüksek progestagen
em korumak icin pgt min 12 gün

sürekli tdv: her gün aynı dozda öst+progestagen
endometrium koruması daha iyi
biz bunu tercih ediyoruz

Question 23

hrt ne zaman vermiyoruz?

Answer 23

1-kronik bozulmus kc fonk
2-akut vaskuler tromboz
3-nörooftalmotik vasküler hast
4-500mg/dl üstü TG asla verme 250-500 arası ver 2 haftada yükseldiyse kes. 250 altı ver gitsin.
5-migren
6-öst bagımlı tümör

-diyabetlide
-myomda
-ht
-sigara
-glokom
-astım
verebilirsin ama dikkatli ol.

Question 24

menopozal dönemde ca d vit destaği

Answer 24

min 1000mg ca
min 800 IU dvit

tek basına tdv değil osteoporozda. ek olarak verilebilirler.

Question 25

osteoporoz pth tdvsi

Answer 25

günde tek doz. devamlı verilirse kemik yıkımı.
osteosarkonluya verilmez.

Question 26

bifosfonadlar osteoporoz tdv

Answer 26

gis yan etkileri var.
sabah acken su ile alsın 1 saat bi sey yemesin. dik dursu yatmasın.

Question 27

sermler osteoporoz tdv

Answer 27

raloksifen kullanıyoruz.
venöz tromboz riskini arttırır.
ates basması arttırır. ileri yaşta ver.
vajinal atrofi yapar.
GEÇ dönem tercihimiz.

önce serm sonra bifosfonad sonra pth seklinde gidilebilir.

Question 28

klimakterik kadının degerlendirilmesi

52 yas 2 yıldır adet görmüyor
43 yasında kadın adeti düzensizlesmis
hepsi 40 yas üstünde ++++

Answer 28

1-jinekolojik muayene
smear
usg endometrium kalınlıgı
usg over
rutin biyokimya- kan sekeri lipid profili
tiroid ölçümleri
hormon profili
kemik değ. dexa
mamografi -risksiz40 50 yas 2 yılda 1. 50 yas üsü yılda 1
kolorektal tarama

Question 29

Menopoz osteoproz ilaç kullanım sırası

Answer 29

1-öst
2-serm raloksifen
3-bif
4-pth