endometriozis Flashcards
adenomyosis nedir?
endometrium dokusunun myometrium içinde bulunması
endometriozis patolojisini anlat..
kesin neden bilinmiyor ama bazı teoriler var. retrograd menstruasyonla adet kanı tubalardan geriye akıp batın içine kaçmış olur. ama bu zaten %90da oluyor. endometriozis kişinin immunitesi bozuksa endometriuma ait hücreler fagositlerle yok edilemeyip birikince oluşuyor. iyatrojenik yayılım teorisi de var operasyonla taşınabilir.
endometriozisin lokalizasyonu nerelerde olur?
ennnn sık overler
douglas boslugu
sakrauterin ligamanlar
periton
tuba
rektum
endometriozis tanısı nasıl koyulur?
laparaskopi(goldie) + histopatolojik
peritonda normal dışı görünen yerlerden laparaskopi ile örnek alınıp histopatolojik olarak incelenir.
usg ile endometrioma görülebilir.
endometrioma nedir canum
çikolata kisti de denir. overe yerleştiğinde adet döneminde bu endometrial doku da bu kistin içine kanar. dısarı atılamaz içeride göllenir. biriktikçe eskimiş kan çikolata kıvamına gelir. sadece overdedir. usg ile görüntülenebilir.
endometriozis klinik bulguları
1-dismenore(özellikle sekonder olanlar)
2-kronik pelvik ağrı
3-disparoni
4-mens. düzensizlikleri
5-infertilite***
endometriozis fizik muayenesi anlat
her şey normal olabilir.
tipik bir muayene bulgusu yok XXXXX
ama şunları görürsek şüphelenelim asko
1-overde kist olması
2-yapısıklık
3-sakrauterin ağrılı nodüller
endometiozis lab bulguları?
CA-125 yüksekliği
(spesifik değil ama endometriozis olanlarda yüksek bulunabilir. epitelyal over kanserlerinde anlamlı bir tümör markırıdır.)
endometriomanın görsel tanı kriterleri (çikolata kisti)
-çap<12cm
-pelvis yan duvarı veya lig latum yapragına yapısık
-barut yanıgı lekeler
-overde endometriotik odak
-içindeki çikolata kıvamlı sıvı
bu kriterlerin spesifitesi %95
…………………….sensivitesi %97
endometriozis infertiliteye neden olur mu?
evet olabilir
şiddetli yapışıklık yapıp tuba-over ilişkisini bozabilir.
periton sıvısının yapısı bozulur.
implantasyon bozulur.
ovulasyon bozukluklarıyla da infertilite yapabilir.
endometriozis tedavisi?
1)CERRAHİ: tanı+tdv
laparaskopiyle örnek alıp yollamıstık. şüpheli odakları koterize ederiz. yapısıklıkları ayırırız.hastanın ağrısı azalır. gebelik ihtimali artar. anatomi yapışıklıklar nedeniyle tamamen bozulmuşsa cerrahi öncesi GnRh analogları kullanılır.
!tedavide bilateral ooferektomi yapılabilir ama östrojen kadın vücudu için gerekli. bu nedenle fertilitesini tamamlamış belli bir yasın üzerinde ve tedaviye yanıt alamadığımız hastada mecburen kullanılır onun dısındakilere kullanılmaz canım.
2)MEDİKAL
gözlem yaparız ciddi değilse takip verilir yollanır.
NSAİ:adetinin baslayacagını hissettiğinde almalı yoksa oral kullanmasının anlamı yok.
OK:öst+prog veya sdc öst içeren. öst sorun cıkaracak kadar değil sadece ovulasyonu engelleyecek kadar var bunların içinde. 3 ay verilir. sonra siklik tdv başlanır.
GnRH AGOnİSTLERİ:hastayı yalancı menopoza sokmus oluyoruz hipofizden fsh lh boşalıyo sonra da salgılanmasını engelliyor.3 aydan fazla vermeyiz osteoporoz yapar mlsf.
DANAZOL: irreversibl ses kalınlastırıyor artık kullanmıyoruz.
:proGESTAGEN–tdv değil yakınmaları azaltır.
endometrioziste tedavi neye göre belirlenir?
hastanın yaşı
çocuk isteği
semptom ve yaygınlık
hastanın götünüze 18lik inşaat çivisi çakmaması için endometrioma ameliyatından önce ne bakmalıyız?
AMH
endometriozis tanım
fonksiyonl endometrium dokusunun normalde bulunması gereken yerin (uterusun en iç tabakası) dışında bir yerde bulunmasına endometriozis denir.
endometriozis öst ilişkisi
endometriozis östrojenle baglantılıdır. menars öncesi gözlenmez. menopoz sonrası geriler.
