HC.3.5 - De circadiane klok en het ontstaan en behandelen van kanker

Question 1

wat is de omlooptijd van je interne klok?

Answer 1

25 uur

Question 2

wat is de circadiane klok?

Answer 2

dit stelt onze lichaamsfuncties (fysiologie, gedrag en stofwisseling) in staat te anticiperen op de specifieke behoefte op bepaalde momenten van de dag

Question 3

wat gebeurt er als je een mens en muis allebei in het donker laat?

Answer 3

hoelang de organismes slapen is gelijk maar de muis wordt uur eerder actief en mens een uur later

Question 4

wat is de invloed van licht?

Answer 4

dit zorgt ervoor dat de cyclus gelijk loopt met het ritme van de dag. de centrale klok bevindt zich in het suprachiasmatische nucleus (SCN)

Question 5

wat zijn de genen die betrokken zijn bij de interne klok?

Answer 5

cryptochroom 1 en 2.
uitschakelen van cry1: klok sneller tikken
uitschakelen van cry2: klok langzamer tikken

Question 6

waaruit bestaat het moleculair mechanisme van de circadiane klok?

Answer 6

klokgenen en klokeiwitten die elkaar periodiek aan- en uitschakelen. Cry-genen worden vanaf een e-box promotor afgeschreven. er zijn 2 loops:
- negatieve (core) loop
- positieve (stabiliserende) loop

Question 7

wat gebeurt er in de negatieve loop?

Answer 7

de cryptochroom eiwitten gaan terug naar de kern en zorgen daar voor cyclische remming door het remmen van de transcriptiefactoren Clock en Bmal1 via de vorming van een CRY/PER complex (reguleert circadiane ritme als slaap-waak ritme)

Question 8

wat gebeurt er in de positieve loop?

Answer 8

Rev-ERBalfa activeert Bmal1. (bepaalde genen worden geactiveerd en gedeactiveerd wat biologische processen mogelijk maakt)

Question 9

wat is het chronotype?

Answer 9

geeft aan of iemand een avond of ochtend mens is. ochtend heeft snellere klok en avond langzamere.

Question 10

wat is de output van het moleculair mechanisme van de carcadiane klok?

Answer 10

CCG wordt gekoppeld aan gedrag, fysiologie en metabolisme

Question 11

waar wordt de perifere klokken door gereguleerd?

Answer 11

ongevoelig voor lichtprikkels en wordt iedere dag gelijk gezet door de SCN via humorale factoren en neurale stimuli

Question 12

wat is het nut van de circadiane klok?

Answer 12

• stelt onze lichaamsfuncties in staat te anticiperen op de specifieke behoefte op bepaalde momenten van de dag
• geeft tijdstructuur aan onze cellen en organen
• is evolutionair geconserveerd

Question 13

wat zijn acute klachten van circadiane desynchronie (verschil in lichaamstijd en geografische tijd, jetlag)

Answer 13

• slaaptekort
• vermoeidheid
• verminderde alertheid
• verminderd prestatievermogen

Question 14

wat zijn de lange termijn effecten van circadiane verstoring?

Answer 14

verhoogde kans op cardiovasculaire ziekten, metabole aandoeningen en kanker

Question 15

wat is chronotoxiciteit?

Answer 15

het principe waarbij het toxisch effect afhankelijk is van het tijdstip van blootstelling/ dus maakt het uit wnr je een medicijn inneemt

Question 16

hoe werkt chronotherapie?

Answer 16

het moment van toediening van chemotherapeutica wordt afgestemd op de celcyclus van de gezonde cellen. gezonde cellen gaan om 4:00 niet dood en kankercellen wel. hierdoor zijn er minder bijwerkingen

Question 17

wat is de checklist voor potentieel chronotherapeutische geneesmiddelen.

Answer 17

1. vertonen de symptomen van een ziekte significante circadiane variatie
2. is de farmacokinetiek van het geneesmiddel afhankelijk van het tijdstip van toediening
3. vertoont het target orgaan circadiane variatie in de gevoeligheid voor het geneesmiddel