HC.1.7 - Van gewone cel tot kankercel

Question 1

wat is het hallmarks of cancer?

Answer 1

zijn kenmerken die bij tumoren passen maar ze hoeven niet allemaal aanwezig te zijn

Question 2

wat is hallmark 1?

Answer 2

blijven delen: de tumor maakt zelf een groeifactor of heeft geen groeifactor nodig voor activering

Question 3

wat is hallmark 2?

Answer 3

remming ontwijken: tumor schakelt groeiremmers uit

Question 4

wat is hallmark 3?

Answer 4

celdood weerstaan: tumor schakelt apoptose uit

Question 5

welke cel heeft geen telomeren die korter worden?

Answer 5

stamcellen

Question 6

wat is hallmark 4?

Answer 6

oneindige celdeling: tumor schakelt de telomeerverlening weer in (zoals in stamcellen)

Question 7

hoe verschilt hallmark 1 van 4?

Answer 7

blijven delen = gaspendaal dus zonder rij je niet (acuut)
oneindige celdeling = tank, bepaalt hoelang je door kan rijden

Question 8

wat is hallmark 5?

Answer 8

vorming van nieuwe bloedvaten (angiogenese): de tumor stimuleert de vorming zodat het weefsel ondersteunt wordt met voeding voor de groei

dit geld niet voor bloed tumoren

Question 9

wat is stroma?

Answer 9

de rest van de cellen zonder tumor. deze ondersteunen de tumor o.a. door zuurstof te geven. het bestaat uit endotheel, fibroblasten en ontstekingscellen

Question 10

waar zorgt het endotheel van stroma voor?

Answer 10

angiogenese t.b.v. tumorgroei

Question 11

wat is een voorbeeld van groeifactor?

Answer 11

VEGF

Question 12

wat is angiogene switch?

Answer 12

er zijn veel remmende en stimulerende vasculaire groeifactoren –> dus als er meer stimulerende zijn dan remmende dan groeien de bloedvaten en kan de tumor zich uitbreiden

Question 13

wat is hallmark 6?

Answer 13

• invasie: tumor dringt het omringende weefsel binnen met doorbraak van basaalmembraan
• metastasering: tumorcellen kunnen over grote afstand worden getransporteerd en daar een nieuwe tumor geven. dit kan via lymfebanen of bloedbanen na EMT. en voor de uitgroei is dan MET nodig.

zie plaatje

Question 14

welke tumor komt het meest voor?

Answer 14

epitheliale tumoren. deze ondergaan een epithelial mesenchymale transitie (EMT) na de invasie

Question 15

wat is hallmark 7?

Answer 15

genoom instabiliteit en mutaties: tumor hoopt mutaties op. dit doet die door een mutatie te maken die reparatie van DNA schade tegen gaat

Question 16

wat is hallmark 8?

Answer 16

deregulatie van de energievoorziening. tumorcellen leven van glycolyse omdat er vaak O2 tekort is in tumoren en lactaat kan worden gebruikt voor de celgroei. de zure omgeving zorgt dat de tumor moeilijk aan te vallen is en angiogenese makkelijk kan plaatsvinden

Question 17

wat is hallmark 9?

Answer 17

tumor-bevorderende ontsteking: macrofagen en granulocyten kunnen bevorderend zijn voor invasie en metastasering.

Question 18

wat is hallmark 10?

Answer 18

ontsnapping aan het immuunsysteem: tumoren maken het immuunsysteem minder actief zodat hun mutaties niet herkend kunnen worden