H6 Assessment op organisatieniveau Flashcards
Art 3 van de Arbowet
Assessment van risico’s is een wettelijke verplichting voor iedere organisatie
Werkgever moet zo goed mogelijk arbeidsomstandighedenbeleid voeren. Werkgever moet arbeid zodanig vormgeven dat er geen nadelige invloed van uitgaat op de veiligheid, gezondheid en welzijn ( VGW) en wel als volgt:
- VGW-risico’s voorkomen, beperken en bij de bron aanpakken
- Inrichting arbeidsplaatsen, werkmethoden, arbeidsmiddelen en –inhoud zoveel mogelijk aanpassen aan eigenschappen werknemer
- Ongevarieerde arbeid en geen invloed op arbeidstempo vermijden - toevoeging: RIE (risico-inventarisatie en –evaluatie) moet worden uitgevoerd door interne of externe arbodienst. Belang van onderzoek naar VGW is: - van strategische betekenis voor arbeidsvoering - van wetenschappelijk belang Vanuit A&G-psychologisch perspectief in dit hoofdstuk aandacht voor onderzoek naar werk, werkbeleving en ervaren gezondheid.
Uitgangspunt voor een assessment
Om erachter te komen of en waar de werkbelasting te hoog is, vindt er een assessment van risico’s plaats in de werkomgeving en de indicaties van overbelasting( gezondheidsklachten, ziekteverzuim, ontevredenheid en personeelsverloop).
De werkomgeving moet zodanig ingericht worden dat er (weer) een adequate afstemming bestaat tussen werkbelasting, regelmogelijkheden en belastbaarheid.
Bij arbeidsvoorwaarden moet gelet worden op billijke beloning, ontplooiingsmogelijkheden, toekomstzekerheid.
Ten aanzien van arbeidsverhoudingen aandacht voor de kwaliteit van leidinggevenden, sociale relaties, medezeggenschap.
Met het vergroten van belastbaarheid van werknemers kan ook de VGW van werknemers verbeterd worden.
Belangrijke onderwerpen voor de inventarisatie van risico’s
A. organisatiekenmerken, organisatie van HR-functies en arbozorgsysteem
B. Arbeidsgebonden oorzaken van VGW
- arbeidsinhoud en arbeidsorganisatie
- arbeidsomstandigheden
- arbeidsverhoudingen
- arbeidsvoorwaarden/HR-praktijken
C. Indicatoren van gevolgen van risico’s
- Afnemende arbeidsmotivatie en arbeidstevredenheid
- Ziekten, gezondheidsklachten, (beroepsgebonden) aandoeningen
- Ziekteverzuim
- WIA-toetreding
- Personeelsverloop
D. Relatie tussen kenmerken van het personeel en risico’s
- demografische kenmerken
- Persoonskenmerken
- Adequate bezetting (kwantitatief en kwalitatief)
categorieën onderwerpen inventarisatie
- Administratieve gegevens/documentenonderzoek
- Gebruikt bestaande informatie, boeken, rapporten, verslagen, data
- Checklists en observaties
- Meestal door 1 persoon of enkele personen ingevuld.
- Vaak in combinatie met observaties
- Technische metingen
- Interviews
- Vragenlijsten
De keuze van methodieken wordt geleid door aantal overwegingen zoals de te onderzoeken aspecten, aantal, kosten en diepgang.
Aandachtspunten hierbij zijn:
- Wat is er nu aan gegevens beschikbaar ? Is dit up-to-date ? Is info makkelijk verkrijgbaar ? Bij wie ?
- Is er behoefte aan zelfbeoordelingen of aan bedrijfshygiënische en ergonomische metingen ?
- Hoeveel tijd/geld beschikbaar ? Hoelang kan men wachten met interveniëren.
- Zijn onderzoeksgegevens vertrouwelijk van aard ?
- Hoe betrouwbaar en valide moeten de gegevens zijn ?
- Hoeveel participatie is er nodig ?
- zijn er voor alle relevante aspecten bekende en geaccepteerde meetinstrumenten.
De verkenning van VGW-risico’s: de globale verkenning (stap 1)
-
Analyse relevante documenten
- Bestaande documenten bieden inzicht in mate waarin het arbobeleid concreet vorm gekregen heeft.
-
Oriënterende interviews met sleutelinformanten
- Door adequate selectie en waarborgen van anonimiteit kan zo zicht gekregen worden op bestaande knelpunten binnen een organisatie. Semi-gestructureerde interviews.
-
Gebruik van checklists
- Zowel werkgerichte aandachtspunten als vragen over gezondheidsprogramma’s, algemene gegevens over de organisatie en de arbozorgstructuur, over belangrijke groepen, functies of diensten. Hulpmiddel voor de systematische beoordeling is de IMA(modules 0 en 1). Voor een meer specifieke analyse van werkomstandigheden eventueel (externe) deskundigen. Zie Box 6.7 Enkele voorbeelden van resultaten van arbo-audit (p 145)
-
Globaal werkplekonderzoek
- Nagaan door arbodeskundige of werkplek geen VGW-risico’s voor werknemers bevat (beschermende kleding, machines met gezondheidsrisico’s etc).
Van stap 1 naar stap 2: de uitgebreide inventarisatie
Uitgebreide verzuimanalyse
Onderscheid tussen kortdurend(tot 7 dagen), middellang(8-42 dagen) en langdurig( meer dan 43 dagen) verzuim. Relevante verzuimgrootheden zijn verder: verzuimfrequentie, verzuimpercentage, gemiddelde verzuimduur. Hiermee kan meer specifieke info verkregen worden over mogelijke oorzaken. Bij kortdurend verzuim denk men aan motivationele factoren, bij langdurig verzuim aan ziekten. In de analyse kan men onderscheiden bestuderen zoals: benchmarking, tijdspatronen, demografische verschillen, fluctuaties.
Specifieke methoden voor uitgebreide inventarisatie van de werksituatie
Geluidsmetingen, ergonomische metingen, klimaat- en lichamelijk onderzoek. Om objectief beeld te krijgen van VGw in de arbeid de WEBA-methode(diepteanalyse). Deze bestaat uit twee stappen:
- Beschrijven van functie
- Beoordelen van rapporteren
* Vragenlijstenonderzoek.*
Voor vragen als “Wanneer en bij hoeveel mensen zijn de sociale verhoudingen echt ene probleem ? “ en “Wanneer ervaren mensen te veel spanningen ?” bieden vragenlijstenonderzoeken belangrijke aanknopingspunten. Op basis van scores kan men nagaan of in een bepaalde organisatie werknemers meer klachten rapporteren dan werknemers in vergelijkbare organisatie(benchmarking). Ook of binnen een organisatie verschillen tussen groepen bestaan.
Respons van 70-80% is na te streven.
Belangrijke info voor de beoordeling van risico’s( mbv vragenlijsten )wordt verkregen door:
- het bepalen van het percentage werknemers met klachten
- het gemiddelde (hoe hoog/laag scoort de oragnisatie)
- de standdaardafwijking (scoren rspondenten hetzelfde op de vragen of worden er Wisselende antwoorden gegeven).
Nuttige, aanvullende info correlaties en multiple regressie-analyses
Verslaglegging en terugkoppeling inventarisatie
Na vaststelling van de knelpunten een terugkoppeling, mondeling en schriftelijk is aan te bevelen. In de terugkoppeling kan worden aangegeven:
- Hoe gescoord is in absolute zin(gemiddelden) en in relatieve zin(tov normgroep en evt de branche). Welke knelpunten, klachten?
- Zijn de knelpunten aan elkaar gerelateerd, zo ja in welke mate.
Zijn ze gerelateerd aan indicatoren van gezondheid en welbevinden
