H15 de interactie tussen werk en privé Flashcards
Spill-over
intrapersoonlijk process waarbij aspecten van werk naar privé overlopen en omgekeerd. Een persoon neemt emoties, vaardigheden en gedrag
Cross-over:
interpersoonlijk proces waarbij de ervaringen en de emoties die een persoon ervaart, reacties oproepen bij een ander in het andere dan wel hetzelfde domein. 4 varianten cross-over:
- Werk naar een ander in de thuissituatie
- Werk naar anderen op het werk
- Thuis naar anderen op het werk
- Thuis naar anderen thuis.
4 antecedenten als voorspellers van een conflict
- Stressoren
- Rolbetrokkenheid
- Sociale ondersteuning
- Werk en privé-kenmerken
Gevolgen WTI/TWI
Negatieve gevolgen voor:
- Fysieke en mentale gezondheid,
- Tevredenheid over werk/gezin,
- Burn out en psychologische klachten.
Positieve gevolgen verrijking voor:
o Tevredenheid over werk en gezin
o Psychologisch welzijn
o Positief affect
o In-rol en extra-rol prestaties
o Fysieke gezondheid en verzuim
Theoretische model van Greenhaus en Powel (2006), wanneer treedt rolverrijking op?
- Vaardigheden en zienswijzen (sociale vaardigheden, verschillende perspectieven innemen)
- Psychologische en fysiek hulpbronnen (eigenwaarde, fysieke gezondheid)
- Sociale hulpbronnen (hulp of informatie van anderen
- Flexibiliteit (flexibele begin- en eindtijden op het werk)
- Materiële hulpbronnen (bv salaris)
Type rolconfilct (Greenhause en Beutell): Onderscheid maken tussen type conflict:
- Tijd gerelateerd (tijdsbesteding ene rol zorgt voor tijdtekort andere rol)
- Stressconflict (stresservaring ene rol bemoeilijken taken andere rol)
- Gedrag gerelateerd (gedragingen in de ene rol bemoeilijken uitvoeren gedragingen andere rol)
- Psychologisch gerelateerd (mentaal gepreoccupeerd ene rol terwijl fysiek aanwezig andere rol)
2 richtingen in rolconflict ( Frone, Russel en Cooper):
WTI conflict en TWI conflict; Een reciproque (wederkerigheid) model omdat problemen in het ene domein het functioneren in het andere domein kunnen belemmeren, hetgeen vervolgens weer kan terugslaan op het domein waar de problemen begonnen (box 14.1 en 14.2)
Rolexpansietheorie (Marks):
Werk en privé kunnen elkaar ook positief beïnvloeden want wanneer ene rol voldoening en energie geeft helpt dit ook voor de andere rol.
Rolverrijking
(rolfacilitatie of positieve spill-over) ( Greenhaus en Powell
De mate waarin de ervaringen in de ene rol de kwaliteit van leven in de andere rol verbeteren (werk-thuisverrijking en thuis-werkverrijking.
Type verrijking
(Van Steenbergen):
- Tijd gerelateerd
- Energie
- Gedrag
- Psychologisch verrijking
Theoretisch model met 5 verschillende hulpbronnen wanneer rolverrijking optreedt (Greenhause en Powell):
- Vaardigheden en zienswijzen
- Psychologische en fysieke hulpbronnen
- Sociale hulpbronnen
- Flexibiliteit
- Materiële hulpbronnen
Goede werk-privébalans
afwezigheid van rolconflict als de aanwezigheid van rolverrijking. Ervaren van balans hangt af van wat een individu belangrijk vindt op een bepaald moment in het leven.
Belangrijkste werk-privé voorzieningen:
- Kinderopvang
- Zwangerschaps,- en ouderschapsverlof
- Flexibele werktijden, parttime en duo banen
- Thuiswerken (HNW- Het nieuwe werken)
- Familievriendelijke organisatiecultuur
Dimensies van een ondersteunende organisatiecultuur:
- tijdsinvestering die van medewerkers wordt verwacht
- Loonbaanconsequenties die samenhangen met het gebruik van werk-privébeleid
- Steun van leidinggevenden en collega’s t.a.v. werk-privébalans
Het vinden van de juiste balans tussen werk en prive is voor veel mensen een lastige zaak.
- Werk-thuisinterferentie: De invloed die werk heeft op de thuissituatie (WTI)
- Thuis-werkinterferentie: De invloed die de thuissituatie op werk heeft (TWI)
