Geschiedenis H1: 1.3 econ interbellum + WAG Flashcards
ref kader econ tijdens het interbellum
Waar: W-EU, VS en Japan
wat: econ
wanneer: 1918 - 1939
wat is er verschillend met de 2de IR
er ligt meer en meer accent op VS
continuïteit op vlak v. materialen & sectoren
het staalgebruik
hoe werd staal gebruikt in het interb.
het werd meer en meer gebruikt in EU -> zelfs in antwerpen vo/d boerentoren
=> vooral gebruikt voor wolkenkrabbers
discontinuïteit op vlak v. sectoren (2)
- automobielindustrie
- elektrische huishoudgoederen
hoe was de relatie tss VS en EU op vlak van innovaties
de VS was (bijna) altijd eerst en dan pas kwam het nr EU
welke innovaties waren er op vlak van transport (2)
- verdere ontwikkeling (snel)wegen
- nieuw luchttransport -> zeppelins -> vliegtuigen
welke innovaties waren er op vlak van communicatie (2)
- radio en telefoon werden algemeen verspreid
- reclame om overproductie te vermijden
hoe keek men nr de radio
het was vroeger heel belangrijk (het was de voorloper v/d TV -> het was een centraal punt in de gezinnen (samen rond de radio)
wat was er innovatief aan de telefoon
het was de opvolger v/d telegram MAAR bij de telefoon had je een volledige stem
voordeel zeppelins (2)
- kan vliegen voor lange afstanden (v. VS nr EU)
- veel comfort
nadeel zeppelins
- zeer gevaarlijk doordat het gevuld was met waterstof 💥💥
- heel erg traag
incident zeppelins waar + wann ect..
de Hindenburg-ramp
een Duitse zeppelin ontplofte boven NY in 1937 (verdacht de NAZI’s?)
contuïteit op vlak v. bedrijfsorg. (2)
- massaproductie
- massaconsumptie
F. Taylor + H. Ford
discontinuïteit op vlak v. bedrijfsorg. (2)
- de kartels
- de multinationals
wat zijn multinationals
bedrijven dat in verschillende landen actief zijn
wat is een kartel VB philips
Philips had afspraken gemaakt met andere firma’s -> om lampen te verslechteren ZODAT ze meer verkoop hadden
wat zijn kartels
wanneer bedrijven onderling een ‘pact’ sluiten en afspraken maken Bv: prijs v. bepaalde producten ect…
welke experimenten typeren het taylorisme
hij had een chronometer en een fototoestel zo kon het alles timen en fotos nemen v. verschillende productie stappen om ze vervolgens te OPTIMALISEREN
syno taylorisme
Scientific management
wat was het voordeel van het taylorisme
hij zorgde ervoor dat de productie zo efficiënt mogelijk liep wat leidt tot MEER WINST!! 💵💵
wat is het verschil tss F. Taylor & H. Ford
- Ford: was ondernemer en fabrieksbaas
- Taylor: was wetenschapper/ onderzoeker die gebruikt werd door Ford
Voor welke revolutionaire uitvinding zorgde Taylor in de Ford-fabriek
de lopende band => VEEL efficiënter
postieve kant v. Ford
gaf een heel hoog loon -> zorgt hierdoor deels vo/d massaconsumptie
negatieve kant v. Ford (4)
- hoge werkdruk + hoog tempo
- zetten je gwn op straat als je niet goed genoeg was
- zette verschillende soc groepen op tegen elkaar
=> RACISTISCH (hij was fan v. hitler) - zette spionnen in om ontwrouwe wn te pakken
welk beroemde model werd geproduceerd in de Ford- fabriek
de Ford-T
2 VB van taylorisme
- zorgde vo/e versnelling v/h typen
- het uitladen v. vrachtwagen in ijzerindustrie verbeteren
hoe was het overheidsbeleid in het interbellum (2)
2 fases
- Fase 1: econ impact v. WOI
- Fase 2: roaring 20s + crisis 30s
wat was de econ impact v. WOI op EU
negatief, veel materiële en lichamelijke schade => VS steekt ons voorbij
wat was de econ impact v. WOI op Japan
positief, er was geen oorlog bij hun dus geen schade + het wegvallen van de EU concurrentie
wat was de econ impact v. WOI op de VS
positief
- geen materiële schade ondanks deelname
- wegvallen v/d EU concurrentie
- ontvingen extra leengeld na WOI
wat is het leengeld v/d VS (WOI)
de VS leende geld uit aan bondgenoten om hun te steunen (ENG) en kregen dit terug
wat zijn de Roaring 20s
een tijd van een goede welvaart in de VS -> veel optimisme, blijheid, jazz, geluk, …
aanleiding BLACK THURSDAY (3)
- de VS’ers hadden geld over -> aandelen aankopen
- veel overproductie
- psychologisch probleem => speculatieluchtbel
wat was de crash v. WallStreet
er was spraken v/e daling MAAR iedereen in paniek (door de ‘crash’) => iedereen verkoopt aandelen => Financiële crisis => XTRA harde crash
tot wat leidt de financiële crisis v/d crash v. Wallstreet
de banken konden niet volgen + de fabrieken =leidt tot=> Economische crisis = Vicieuze cirkel🌀
had de crash enkel invloed op de VS
NEE het beïnvloedde ook een groot deel v/d wereld
wat was de vicieuze cirkel 🌀🌀(4)
1) bedrijven hadden minder geld -> meer faillisementen
2) werkgelegenheid daalt
3) consumptie daalt OOK
=> bleef herhalen = CRASH💥
wanneer was die crash
1929
wat was er nodig om de mensen te helpen (armoede)
soepbedelingen met 100den mensen
Je bent er bijna
KEEP ON!! 💪💪💪💥💥
wat waren de ‘oplossingen’ voor de crisis (2)
- NEW DEAL v. Roosevelt
- Keynesiaanse econ
wat is de KEYNESIAANSE econ
ene gemengde econ -> combinatie van Liberalisme en overheid
wat is de rol v/d overheid in het keynesiaanse econ
zij meten veel geld uitgeven: bruggen bouwen enz => zo zorgen ze voor meer werk gelegenheid en helpen ze de fabrieken => spiraal gaat terug omhoog
wie was keynes
J.M keynes (brit) => de adam smith van zijn tijd
wat is de New deal
Roosevelt (nog geen president) => vondt keynes idee goed, hij gebruikte dit en herstelde de economie
welke kritiek hadden vele (Thomas Jefferson) over de media vormen zoals krant & radio
ze stonden ‘vol’ met fouten en onwaarheden
is de kritiek van Thomas Jefferson vandaag nog actueel
JA! ook vandaag is er zeer veel fake-news
op welke 2 manieren kan je de pers ‘onderdrukken’
door manipulatie en censuur
verschil sensuur & manipulatie
censuur= informatie WEERHOUDEN
manipulatie= informatie VERDRAAIEN
welke landen zijn goed bezig op vlak v. vrije meningsuiting
Scandinavische landen
welke landen zijn NIET goed bezig op vlak v. vrije meningsuiting
oorlogs landen en dictaturen
op welke plaats staat belgie op vlak van meningsuiting
op plaats 16 -> goed
is het terecht dat we ons zorgen moeten maken over vrije menigsuiting
JA! kijk maar nr Rusland
hoe was de werking v.d radio op politiek vlak
de radio helpt ideologieën en ideeën te verspreiden => politieker kunnen mensen makkelijker bereiken
VB: radio hielp bij het starten v. SP revolutie
hoe was de werking v.d radio op cultureel vlak
de radio kan de volksopvoeding ondersteunen en de nationale eenheid bevorderen
hoe was de werking v.d radio op econ vlak
de radio bevordert door reclame de verkoop van goederen en diensten
Het internet is zowel de beste factchecker als de beste bevestiger van vooroordelen, en vaak tegelijkertijd verklaar deze uitspraak v. Lynch
de media bied gigantisch veel info, MAAR je moet wel rekening houden dat zoekmachines algoritmen gebruiken en daar je zoekresultaten op afstemmen => er is altijd een bias!!!
met wat kan je de opkomst v/d radio vergelijken +WRM
met de opkomst van de boekdruk kunst => de radio bied een veel snellere verspreiding en het is een grote schaalvergroting
welke invloed (+ en -) kon massamedia hebben op POL vlak (einde 18 de E)
- +: het biedt machthebbers en bewegingen de gelegenheid om op gigantische schaal hun woord/visie te verspreiden aan
- -: MAAR manipulatie bij de massamedia kan ook de bevolking in de greep nemen
welke invloed (+ en -) kon massamedia hebben op ECON vlak (einde 18 de E)
- +: m.media opent de weg voor grootschalige reclamecampagnes
- -: door de m.media kan de massaconsumptie doen toenemen
welke invloed (+ en -) kon massamedia hebben op SOC vlak (einde 18 de E)
- +: m.media brangt de wereld in je huiskamer + zorgt voor nieuwe COHESIE
- -: beeldvroming kan vooroordelen bevestigen en groepen tegen elkaar opzetten
welke invloed (+ en -) kon massamedia hebben op CULT vlak (einde 18 de E)
- +: m.media kan op een unieke manier kennis, ideeën en kunst verspreiden
- -: kan ook vervlakking, afstomping en eenheidsworst in de hand werken => mensen wordern minder origineel
toon aan dat media manipulatie van alle tijden is
Politieke, economische, sociaal-culturele machthebbers hebben altijd al geprobeerd om de media te beïnvloeden en nr hun hand te zetten door manipulatie of censuur,…
=> geen enkel medium kon/kan ECHT objectief zijn
welke nuance kan je leggen in de stelling dat media manipulatie altijd mogelijk is (3)
- je hebt de journalistieke deontologie (de regeltjes), journalisten moeten altijd hun bronnen controleren,..
- er is altijd een verschil tss non-profit, openbare en commerciële media
- er is democratische controle op persvrijheid
synthese: zorgden nieuwe technologiën voor fundamenteel andere vormen van communicatie en informatie-uitwisseling?
Ja en NEE
Nee: de essentie blijft hetzelfde -> het gwn informatie overdracht
Ja: er is wel een serieuze schaalvergroting: massa comunicatie sneller+groter
actua E. Musk
X, probeert de verkiezingen in DUI te beïnvloeden nmlk de AFD (radicaal rechts) ook maakt hij de Engelse premier (Starmer zwart)
actua J. Bezos
hij heeft een krant: Washington Post hierin hield hij een cartoon over zich zelf tegen = censuur
actua Shou Chew
VS wil tiktok verbannen wegens ‘spionage’
actua Zuckerberg
stopt met hevige factchecking op zijn platformen om zogezegd de meningsuiting te bevorderen
