AA: de KOSMOS H2.3 - H3 Flashcards
wat is een sterrenstelsel + SYNO
galaxie
een groep van sterren die relatief dicht bij elkaar staan en door de zwaartekracht bijeengehouden worden
ONS vb sterrenstelsel
het Melkwegstelsel
types sterrenstelsels (3)
- Elliptische stelsels
- spiraalstelsels
- onregelmatige stelsels
wat zijn elliptische stelsels +benaming
het zijn gevulde schijven
wordt aangeduid met letter E (elliptisch) + een cijfer met 0=rond en 7 = bijna een lijn
hoe zijn elliptische stelsels ontstaan
door kleinere sterrenstelsels op te slokken
wat zijn spiraalstelsels (welke soorten)
het zijn sterrenstelsels met verschillende armen je hebt:
- gewone spiralen
- balkspiralen
wat zijn balkspiraal stelsels
spiraalstelsels waarvan de armen vertrekken vanuit de uiteindes van een centrale balk
hoe is de benoeming van spiraalstelsels
1) S (gewoon spriaal stelsel) OF SB (balkspiraalstelsel)
2) groote van kern + opwinding armen a (=grote kern+ sterk opgewonden), b, c (= kleine kern + zeer los)
wat zijn onregelmatige stelsels
ze bestaan uit een vrij chaotische verzameling sterren MET geen duidelijke ellips- of spiraalstructuur zichtbaar is
wat voorn vorm heeft ONS sterrenstelsel
een balkspiraalstelsel
hvl sterren zijn er in ONS sterrenstelsel
tss de 100 en 400 miljard
welke diameter heeft ONS sterrenstelsel
100 000 lj
hoe dik is ons zonnestelsel
20 000 lj
op welke spiraalarm bevindt onze zon
de Orionarm
hoe ver is onze zon verwijdert van de kern
27 400 lj
wat is de omlooptijd van onze zon rond de kern
225 miljoen jaar
hvl armen heeft de Melkweg
4
wat is een nevel ALG
= diffuse objecten die tss de sterrenstelsels bevinden
uit wat bestaan nevels
gas, stof en plasma
hoe noemen de nevels die zich binnen ons melkwegstelsel bevinden
galactische nevels
welke hoofdtypes v. diffusie nevels zijn er (3)
- absorptienevels
- reflectienevels
- emissienevels
wat zijn absorptienevels + SYNO +opbouw
donkere nevels
=> stofwolken die het licht van verder gelegen sterren verzwakken of volledig absorberen
wat zijn reflectienevels +opbouw
= koele gas- en stofwolken die het licht van naburige sterren weerkaatsen en verstrooien
wat zijn emissienevels
nevels die zelf zichtbare straling uitzenden
wat zijn extragalactische nevels
nevels die geen deel uitmaken v/h melkwegstelsel -> het zijn eig andere sterrenstelsels (werden vroeger door telescopen als nevels gezien)
vb extragalactische nevel
Andromedanevel
wat is de dichtstbijzijnde buur van het melkwegstelsel
de Andromedanevel
wat zijn planetaire nevels
nevels die uiteenlopende vormen kunnen aannemen -> bv: bolletjes, zandlopers, zeepbellen
Bekendste planetaire nevel
de Ringnevel
vanwaar komt ‘planetaire nevels’
omdat ze lijken op planeten
hoe ontstaan Ringnevels
het zijn gassen die vrijgekomen zijn bij de krimping van een ster tot een witte dwerg
wat zijn supernovarestanten /hoe ontstaan
wanneer er bij de explosie v/e grote ster (= supernova) grote gasmassa’s met gigantische snelheid de ruimte worden ingestoten
wat zijn exoplaneten
planeten die rond een andere ster draaien (dus niet de zon)
hoe worden exoplaneten gevonden
het is afgeleid uit waarnemingen van telescopen waarbij er bij een ster soms minder licht wordt waargenomen => planeet voor de ster
wat is een cluster
een groep van sterrenstelsels
hoe heet ONZE cluster
de Lokale Groep
wat is de Lokale Groep
de cluster waarin ons melkwegstelsel bevindt + 28 andere sterrenstelsel
VB supernovanevel
krabnevel
hoeveel sterrenstelsels bevat het heelal ong
minstens 2 biljoen
wat is een supercluster
een groepering van clusters van sterrenstelsels
hoe heet ONZE supercluster
de Lokale Supercluster
opbouw ruimte (van groot nr klein) ALG
- heelal
- supercluster
- cluster
- sterrenstelsel
- planetenstelsel
opbouw ruimte met ONZE benamingen
- Heelal
- Lokale Supercluster
- Lokale Groep
- Melkwegstelsel
- Zonnestelsel
- Aarde
hoe groot is het waarneembare heelal
ong een diameter v. 92 miljard lj
hvl % v/h heelal kennen we
5%
hoe ontstaan sterren (4)
1) er zijn enorm grote gaswolken van waterstof (=kraam klinieken voor sterren)
2) evenwicht verstoord )> gaswolkt begint samen te trekken door de Fz -> temp en druk stijgen
=> vorming protoster of -planeet
3) de temp stijgt verder -> kernfusies vinden plaats (hiervoor is massa nodig)
4) hierbij komt veel E vrij o.a lichtE, wanneer deze de oppervlakte bereikt heb je een ster
wat is een protoster
een beginnende ster
wat is een bruine dwerg
het is wanneer de grote gaswolk niet genoeg massa heeft en dus geen kernfusie kan doen => is dus NET geen ster :((
hoe komt het dat een ster in evenwicht
door dat 2 krachten elkaar op heffen nml de zwaartekracht (naar binnen) en de kernreactie kracht (naar buiten)
hoe heet de diagram dat info over sterren geeft
Het Hertzsprung-Russel-diagram
wat geeft het H-R-diagram weer
het deelt sterren in op basis van hun temperatuur en intrinsieke helderheid -> bepaalt hun kleur
hoe ziet de H-R-diagram eruit
| \
\
<—–
wat is de intrinsieke helderheid
de helderheid v/d ster zelf => is onafh. v/d afstand
wat is de schijnbare helderheid
de helderheid v/d sterhoe wij ze waarnemen => afh. v/d afstand en de intrinsieke helderheid
teken de H-R-diagram
!!!
wat is de hoofdreeks
een brede dalende strook in het diagram, waar 90% v/d sterren in voorkomt
wat is een witte dwerg
wijkt af v/d hoofdreeks WANT
=> heeft een hoge temp, maar doordat die klein is heeft die geen grote intrinsieke helderheid => bevindt zich links onder in het diagram
wat is een rode reus
wijkt af v/d hoofdreeks WANT
=> heeft een lage temp maar doordat die zo groot is heeft die een toch sterke intrinsieke helderheid
=> bevindt zich rechts boven in het diagram
wanneer verdwijnen de planeten v/d hoofdreeks ALG
als hun waterstof opgebruikt is
wat zijn hoofdreekssterren
sterren met een stabiele toestand nadat ze hun kernfusiereacties hebben gestart
