AA: de KOSMOS H1 - H2.2 Flashcards
wat is het zenit
het punt loodrecht boven de waarnemer
hoe komt het dat de zon een schijnbare beweging maakt
doordat we de aardrotatie niet rechtstreeks waarnemen
wat is de horizon
het punt waar de aarde en de hemelkoepel samenkomen
wat is de poolster
de ster die zich op het verlengde v.d aard-as bevindt
hoe ‘bewegen’ de sterren zich ‘s nachts
in tegenwijzerzin rond de poolster
wat zijn sterrenbeelden
een verzameling v. sterren die vanaf de aarde een vorm of figuur te lijken vormen
wat is de astronomie
de sterrenkunde -> de wetenschap v. alle fysische systemen die in het heelal buiten de aardse dampkring worden aangetroffen
wat is de astrologie
een pseudowetenschap
wat is het elektromagnetisch spectrum
de E die sterren (de zon) uitzenden, kan je opdelen in verschillende golflengtes
wat zijn stralingsvensers
is de specifieke elektromagnetische straling die de aarde kan bereiken
wat is het optische venster
de straling die wij kunnen waarnemen (het zichtbaar licht)
waar bevinden optische telescopen zich best
- in gebergte
- in droge gebieden
- (afgelegen gebieden)
wrm plaats je de optische telescopen best op een specifieke plek
- op een gebergte is de atmosfeer dunner en heb je dus minder stofdeeltjes
- in droge gebieden is weinig tot geen bewolking, dus geen hindering
- in desolate gebieden heb je geen last van lichtvervuiling
welke 2 optische telescopen kennen we
de VLT (very large telescope)
ESO (European southern observatory)
wat is een radiotelescoop
enorme antennes die worden gebruikt om elektromagnetische straling te ontvangen (vnml korte radiogolven)
wat is het radiovenster
het venster waardoor de korte radio golfen door kunnen dringen
waar staan radiotelescopen het best + wrm (3)
maakt niet uit -> ze werken onafhankelijk v. licht- en weersomstandigheden EN geen absorptie door de atmosfeer
wat is de HST (4)
- hubble space telescoop
- observeert vnml het zichtbare licht en het ultraviolette licht (-> gedetailleeerde foto’s v. sterren, ect.)
- draait in een lage baan om de aarde (reparaties mogelijk)
- drie decennia in dienst
wat is de JWSP (5)
- james webb space telescoop
- observeert vooral in het infraroodlicht (-> bestudeert het verre verleden bv: vorming van sterrenstelsels kort na de oerknal)
- veel grotere afstand (reparaties onmogelijk)
- minstens 10 jaar in dienst
- VEEL grotere spiegel (=> kan aanzienlijk meer licht opvangen en zwakkere, en verder verwijderde objecten observeren)
wat zin ruimtesondes
onbemande ruimtevaartuigen die reizen naar een bepaald hemel lichaam
wat is een kunstmaan + syno
een satelliet, die rond de aarde (of andere planeten) draaien kan zowel bemand als onbemand zijn
wat is een geostationaire satelliet
een satelliet die zich constant boven hetzelfde punt op aarde bevind (hun omloopbaan is even lang dan die v/d aarde (24 uur)
eig satelliet met polaire baan (4)
- vliegen over de polen
- vliegen laag (1000 KM) dus hebben hoge snelheid
- vliegen per dag verschillende keren over de aarde
-> geen constante info, maar wel heel gedetailleerd
eig satellieten geostationaire baan (3)
- in evenaarsvlak
- hoeksnelheid = hoeksnelheid v.aarde (=360°/24u)
- hoog gelegen (op 36 000 km) -> trage snelheid
-> constant info, maar NIET gedatailleerd
welke 2 soorten toepassingen heb je + syno
- directe
- indirecte ofwel spin-offs
welke soort satellieten heb je (5)
- communicatie satellieten
- weersatellieten
- spionagesatellieten
- observatiesatellieten
- navigatiesatellieten
vb spin-offs (4)
- scanning electron microscope
- MRI-toetsel
- de Selfie ;p
- wartmedekens
nadelen ruimtevaart (4)
- enorme kostprijs
- gebrek aan duurzaamheid (je kan niks hergebruiken)
- niet goed voor het milieu (brandstof, lanceerbasissen verstoren natuur)
- probleem van ruimteafval (veel ruimte tuigen blijven na gebruik gwn in de ruimte)
wat is de astronomische eenheid
de gemiddelde afstand tss de aarde en de zon
hvl is 1 AE
15 * 10 ^7 ofwel 150 000 000 km
wat is een lichtjaar
geen tijdseenheid, maar de afstand doe het licht in één jaar aflegd
hvl is 1 lj
9,5 * 10^12 km
hoelang duurt het todat het licht v.d zon ons bereikt op aarde
ong 8 min
formule snelheid
v= x/t
hoe ontstond de zon (5)²
1) in een stof- en gasnevel
2) door de zwaartekracht begon de nevel samen te trekken (-> heel onregelmatig)
3) door de onregelmatige samentrekking begon het rond te draiien
4) door het draaien werd de nevel afgeplat tot een schijf met een bol in het midden
5) de centrale bol wer een ster (de zon)
gevolg ontstaan zon (planeten)
1) de verschillende materie deeltjes klonterden in de platte schijf tot protoplaneten
2) de straling v.d zon blies de lichte deeltjes weg -> de vaste klonters botsen -> terrestrsche planeten
3) de grote hvlheid gas vormde grote gasplaneten -> gasreuzen
wat zijn protoplaneten
beginnende planeten of planetesimalen
wat zijn terrestrische planeten
rotsplaneten
wat geberut er in de kern v.d zon
een kernfusie, waterstofatomen vormen tot heliumkernen -> komt heel veel stralingsE vrij
wat is de fotosfeer
het zonneoppervlak met heel hoge temp + geeft de zon haar witte kleur
wat zijn zonnevlekken
donkere vlek op de zon doordat de zonne-E onderdrukt wordt door het magnetische veld v.d zon
wat is een protuberans
Zonneplasma dat weggeslingerd wordt in een lus door het magnetisch veld (met zonnevlekken aan de aan de in- en uitgangen)
wat is een zonnewind
de stroom van geladen deeltjes (of zonnematerie) die de zon uitzend met grote kracht
wat is de corona
het buitenste deel van de zonneatmosfeer die bestaat uit hete ijle gassen + is zichtbaar bij zoneclips
wat is de chromosfeer
de onderste laag v.d atmosfeer v.d zon (-> door de hoge temp kan het zorgen voor de protuberansen) + is enkel zichtbaar bij zonsverduistering
delen van de zon vanbinnen uit
- de kern
- de fotosfeer (met event. zonnevlekken)
- de chromosfeer (met event. protuberansen)
- de corona
wat is een zonnecyclus
een 11-jaarige cyclus waarbij er eerst meer zonnevlekken zijn en dan weer minder
wanneer heb ke meer kans op poolicht
als de zonnecyclus op een punt is waarbij er veel zonnevlekken zijn (want dan ook veel protuberansen)
uit wat bestaat een planetenstelsel
uit een ster met planeten die r om heen draaien (dat van ons = het zonnestelsel)
3 voorwaarden om een planeet te zijn
1) het objects draait in een baan om de zon
2) het moet voldoende massa hebben om door eigen zwaartekracht een bolvorm te hebben
3) heeft het puin in zijn baan opgeruimd
waarom zijn dwergplaneten geen planeten
ze hebben het puin niet opgeruimd
volgorde planeten + gordels!
- Mercurius
- Venus
- Aarde
- Mars
asteroïdengordel - Jupiter
- Saturnus
- Uranus
- Neptunus
kuipergordel
oortwolk
wat bevindt zich in de asteroïdengordel
brokstukken, planetoïden
wat bevindt zich in de kuipergordel
zeer kleine ijsplaneetjes
wat bevindt zich in de oortwolk
brokstukken waaruit ons zonnestelsel is ontstaan -> grote ijzige stukjes ruimtepuin ter grootte van bergen
wat is een meteoroïde
brokstukken die in de ruimte zweven afkomstig van kometen of planetoïden
uit welke gordel komen meteoroïden
- de asteroïdengordel
- de Kuipergordel
(of van kometen)
wat zijn meteoren
ofwel vallende ster -> meteoroïden die volledig verschroeien door de wrijving met de luchtdeeltjes in de atmo
wat zijn meteorieten
meteoroïden die niet volledig verschroeid zijn zijn en het aardoppervlak bereiken + daarbij ontstaat een inslagkrater
Hoe groot is de kern van een komeet?
1 tot 10km groot
Wat zijn manen?
hemellichamen die in een baan rond een planeet draaien
Hoeveel manen kunnen planeten hebben?
geen, 1 of meerdere
Wat is de Kuipergordel?
een zone tussen 30 en 100 AE met duizenden zeer kleine ijsplaneetjes. 4 daarvan worden ingedeeld bij de dwergplaneten (bv Pluto)
Wat is de Oortwolk?
- veronderstelde bolvormige stofgordel die bestaat uit overblijfselen van de nevel waaruit ons zonnestelsel is ontstaan.
- bevindt zich op 30 000 AE tot 100 000 AE van de zon
Uit wat bestaat een komeet?
ijs en stof
Hoe worden kometen nog wel genoemd?
als ‘vuile sneeuwbal’
Wat is de coma bij kometen?
wolk van gas en stof die zich uitstrekt tot 1 miljoen km rond de kern –> de wolk ontstaat wanneer een komeet dicht bij de zon is en het ijs vervolgens sublimeert
Hvl staarten hebben kometen + welke
2
- een witgele stofstaart doordat de stofdeeltjes het zonlicht weerkaatsen
- een blauwe plasmastaart die bestaat uit geladen deeltjes die door de zonnewind worden weggeblazen
Door war is de staart van een komeet altijd weggericht van de zon?
Door de zonnewind
Hoe noemt de EU ruimtevaart maatschappij
de ESA -> European Space Agency
vanwaar komen kometen
- met een korte omlooptijd -> Kuipergordel
- met een lange omlooptijd –> Oortwolk
hoe noemt de jaarlijkse terugkerende meteorenzwerm
de Perseïden
wat zijn de Perseïden
het is de stofwolk die we jaarlijks passeren waardoor er een meteorenzwerm is -> rond midden augustus tot eind november
hoe ontstaan de stofsporen
door kometen waarvan hun staart heel wat stof achterlaat
hoe komen er meteoroïden op onze planeet (oorzaak)
wanneer een planeet door een stofspoor v/e komeet trekt
naam poollicht (latijn)
Aurora Polaris
noorderlicht naam latijn
Aurora Borealis
zuiderlicht naam latijn
Aurora Australis
hoe ontstaat poollicht
doordat het magnetisch veld van de aarde de gelanden deeltjes van de zonnewind opvangt
waarom enkel op de polen poollicht?
De deeltjes verplaatsen zich naar de zwakkere regio’s van het magnetisch veld= de polen
