Geschiedenis H2: Sociale impact Flashcards

1
Q

ref kader

A

wat: sociaal
wann: 1700-1939
waar: Eu -> Belgie???

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

wie was Constantin Meunier

A

een Belgische beeldhouder die werken maakten over de ‘simpele’ arbeiders met veel respect-> 1851-1905

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

rol v. vrouw in arbeidsgezin

A

probeerde aan de NORM te voldoen (wil niet onderdoen) -> moeilijk want VEEL kinderen veel ruzie enz => veel schaamte :((

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

rol v. dochter in arbeidsgezin (opstandelingen)

A

willen zich niet neerleggen en willen opkomen voor de problemen => veel machtsmisbruik (grape 🍇 >:|

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

rol v. priester bij arbeidsgezin

A

was erg geschrokken en ontfermt zich over de armen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

rol v. WG t.o.v arbeidsgezin

A

boeit hen niks
‘ikke ikke ikke en de rest kan stikke’

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

hoe waren de verschillen op vlak van wonen/wooncomfort

A

GROOT verschil tuss rijke huize en arbeidersklasse huizen (meestal heel grote gezinnen op weinig plaats)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

naar wat leidde die grote verschillen tss de lagen (2)

A
  • imitatie gedrag
  • beschavingsoffensief
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

wat hield het imitatiegedrag in

A

de arbeidsklasse wil zoals ‘rijken’ zijn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

wat hield het beschavingsoffensief in

A

de elite legde normen op aan de lagere klasse => “zuivere woning = zuivere moraal”
=> cynisme, arme krijgen te laag loon door rijken
=> steile kloof blijft

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

VB van de steile kloof

A
  • je had éénkamerwoningen zonder privacy/hygiëne
  • degeneratie
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

wat is degeneratie

A

generatie op generatie blijft vast zitten in zelfde sociale klasse (alcoholisme, ziekte, geweld,…) => neerwaarts spiraal

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

hoe zat het met hde voeding v.d arbeiders ALG

A

er was VEEEL honger🌯🌯

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Vb hongersnood België

A

in 1845 was er massale hongersnoof in O- & W-VL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

hulp vo hongersnood + waar

A

de brood & soepbedelingen ->ook via school + vaak politiek gebruikt

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

hoe werden soepbedelingen politiek beïnvloed (via scholen)

A

je had staats scholen, die waren neutraal MAAR wouden klanten inwinnen
de katholieke scholen sturen poitiek bij? + klanten aanwinnen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

wat waren de eet patronen v.d arbeiders 19de E (3) + evolutie

A
  • veel eenpotgerechten
  • vaste volgorde eten + gebed aan tafel
  • eentonigheid
    => geleidelijk gevarieerder door toenemende koop kracht
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

welke vaste volgorde was er om te eten

A

1st de MAN(nen) DAN de werkers DAN de vrouw + kinderen maar eerst eten

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

hoe was er eentonigheid bij de eetgewoonte

A

vaak een basis van aardappelen en brood => HEEL weinig variatie= ongezond + slecht voor de groei

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Vb hongersnood IER

A

the great famine in ierland
800 000 doden door de honger :(
=> hierdoor grote immigratiestroom nr VS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

populair kunst genre over de arbeiders

A

sociaal realisme

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

hoe verliep de verhouding in beroepen (2)

A
  • plattelandsvlucht
  • proletarisering
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

oorzaak + gevolg plattelands vlucht

A

door de druk op de agrarische sector (mechanisatie + afh v. goede oogst -> minder volk nodig MAAR bev. groei) => verstedelijking met triestige beluiken (=arbeiderswijk)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

wat is de proletarisering

A

de verschuiving van zelfstandige arbeid nr loondienst => arbeiders werden afh van hun WG
HIERDOOR groeiende kwetsbaarheid

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
gevolg groeiende kwetsbaarheid
- veel gezinnen deden aan risicospreiding (iedereen aan het werk want veel risico's op ongevallen) - Overlevingstrategieën (xtra inkomsten zoeken)
26
nadeel beluiken
heel grote gezinnen per woning = veeel mensen bij elkaar= broeihaard voor ziektes zoals Cholera
27
wat was het werkmansboekje
= verglijkbaar met SJABI-gids voor nota's (bv: te laat komen enz) => dit werd gebruikt om de arbeiders onderdruk te houden + het boekje gaat mee nr de volgende werkgever
28
verschil in consumptie patronen nu VS vroeger
vroeger: het was al fijn om iets te KUNNEN kopen, NU kunnen we KIEZEN
29
verschil in eetgewoonte nu VS vroeger
vroeger veeel ondergewicht nu eetstoornissen zoals obesitas, anoraxia
30
wat groeit er uit de gevolgen van de onderlinge solidaritait (2VB)
- godshuizen die gefinancierd werden door rijke burgers - bussen/ kassen bij arbeiders
31
wat zijn godshuizen
Privé-initiatieven (huizen) om bepaalde mensen te ondersteunen bv: alleenstaande vrouwen = later OCMW
32
wat zijn de bussen/ kassen
het zijn ijzeren bakken waar ze gezamenlijk geld inzamelen => werd opengedaan als iemand werkloos werd ofz dit werd ook gedaan door overheid en WG maar dit werd gewantrouwd => start mutualiteit
33
hoe evolueerde de mutualiteiten verder
ze hadden stijden succes hierdoor steeg ook de koopkracht v/d arbeidersw
34
welke 2 gevolgen hadden de mutualtiteiten
- eind 19de E = ontstaan **gesubsidieerde vrijheid** - uitbouw ideologisch gekleurde zuilen
35
wat is gesubsidieerde vrijheid
de staat geeft geld aan org. die de vrijheid hebben om sociale zekerheid te organiseren
36
hoe verliep de uitbouw v.d ideologisch gekleurde zuilen + WELKE 3
er waren georganiseerde netwerken volgens ideologie die burger begeleiden van geboorte tot dood - christelijke - liberale - socialistische
37
hoe ontstonden de verbruikerscoöperatieven
de arbeiders werden 2x benadeelt door de WG 1) ze kregen lage lonen 2) ze moesten daarmee producten kopen in de winkels v/d WG (vaak schommelende prijzen en duuur!)
38
wat zijn verbruikerscoöperatieven
arbeiders kopen op grote schaal voeding aan en verkopen het dan aan lagere prijs door aan elkaar in 'mini-winkeltjes' => werd eerst gedaan door de socialisten
39
hoe werden de verb.coöperatieven sterker en invloedrijker (4)
- eigen juridisch statuur - eigen producten é ondernemingen - groeiende veelzijdigheid aan activiteiten (soc & cult werk) - verbonden aan de politiek
40
welke partij was eerst met de verb.coöperatieven + 2de +WANN
1e: de socialisten de Belgische Werklieden Partij (BWP in 1885) 2e & 3e: de chirstelijke & liberale beweging
41
welke belangrijke encikliek was er + vertaling
de Rerum Novarum = aan de nieuwe zaak
42
van wie en wanneer was het Rerum Novarum + WRM speciaal
van paus Leo XIII in 1891 => kerk spreekt zich voor het eerst uit over de klasse
43
welke boodschap gaf Deans m.b.t. de encycliek
hij zei dat de rijken moesten delen met de armen en pleitte voor het AES!!!! (echt een strijder)
44
hoe is de vooruit in GENT gestart
ze kochten op grote schaal graan aan en maakte daarmee brood
45
hoe evolueerde de vooruit in Gent (5)
- ze verkochten ook andere zaken (medicijnen,..) - starten een krant op vo arbeiders (aandacht vo arbeidersproblemen) = nu DeMorgen - hadden supermarkten met eigen producten - verkochten voorbehoedsmiddelen - feestzaal -> voor arbeidsbijeenkomsten vo politieke strijd
46
waarom promoote vooruit voorbehoedsmiddelen
om arbeidsgezinnen te helpen bij het beheersen van de gigantische gezinnen
47
hoe waren de vakbonden en zelforganisatie VOOR 1866
er waren spontane ongeorganiseerde opstanden -> veeeel geweld WANT politie steunt WG!! (paarden en veel doden)
48
hoe waren de vakbonden en zelforganisatie NA 1866 + GEVEOLG
er werd een verbetering van de situatue voor de WN -> het coalitieverbod werd versoepeld ==> meer vrijheden + **macht v. arbeidersbewegingen stegen**
49
hoe werd de macht versterkt v/d arbeidersbewegingen (4)
- **stakings**wapen - pol strijd v. BWP - (vanaf interbellum) ook sterkere verzuiling v. arbeidsbewegingen - vereniging vakbonden in syndicaten
50
wat hield de pol strijd van de BWP in
het reformisme= geleidelijke hervormingen -> een betere toekomst vo/d arbeider + eis voor AES
51
wat was de sterke verzuiling v. arbeidsbewegingen
de mutualiteiten, vakbonden en coöperatieven gingen hand in hand ofz
52
was de evolutie van de arbeider na 1866 enkel in BE
nee het was ook in bv: VS, NE,...
53
Vb van 'volgelingen' v. KARL (4)
- Conner Rousseau - Stalin (Russische dictator) - Che (Cubaan) - Mao (chinees)
54
ref kader Karl
wann= 1818 - 1883 waar: DUItser (maar heeft ook in BE, ENG, en FR geleefd) wat: pol, cult, soc?
55
Hoe verspreide karl zijn visie
hie heeft een boek geschreven 'Das Kapital' en een pamflet uitgebracht 'Communistisch manifest'
56
wat wou Karl ALG
hij wou actie/revolutie in verschillende landen
57
wie was Karl's vrouw + status
Jenny Westfalen, zij was van adel
58
Financiën Karl's gezin
ze waren een tijdje arm doordat Karl een idealist is = heeft het geld gebruikt in zijn 'strijd
59
hoe werd Karl geholpen om uit de armoede te geraken + wrm interessant
door een vriend van hem die een werkgever was => Karl streed net 'tegen' de werk gevers
60
wat is het mensvisie v Marx + formule ALG
HOMO FABER: A= D + H -> arbeid = denken + handelen
61
wat betekent marx visie inhoudelijk
de werkende mens is pas gelukkig als die kan denken en handelen
62
op welk deel ligt de focus/kritiek/gebrek vooral in marx' mensvisie
De mens handelt enkel nog maar -> de mens(arbeider) heeft geen ruimte meer om te denken (uit te vinden/ creatief te zijn),....
63
wat is marx' beeld op het historisch materialisme ALG
mens bepaalt de loop v/d geschiedenis
64
wat is de betekenis van marx' beeld op het historisch materialisme
God bepaalt niet meer de gesch maar de mens => Marx creëert eigenlijk een 'nieuwe' godsdienst => HEMEL op aarde
65
hoe ziet Marx de maatschappij term + uitleg
Aliënatoe= arbeider is vervreemdt van zijn mens zijn (ze denken niet meer)
66
wat ziet Marx als oorzaak van het aliënatie
door privébezit v. productie-middelen
67
hoe wordt het marxisme bereikt (ALG + 3 stappen)
Revolutie: - collectivisme - overgangsfase: dictatuur proletariaat - eindfase
68
hoe wordt het marxisme bereikt door het collectivisme (stap 1)
de productie-middelen moeten in gemeenschappelijk bezit gesteld worden => DUS fabrieken, grondstoffen,... gemeensch.
69
hoe wordt het marxisme bereikt in de overgangsfase (stap 2)
een dictatuur proletariaat => arbeiders aan de macht 💪💪
70
hoe wordt het marxisme bereikt in de eindfase (stap 3)
een communistische maatschappij is bereikt (= een klasseloze maatschappij) => HEMEL op AARDE (voor MArx)
71
is het Marxisme al gelukt
NEE
72
welke 2 varianten op het marxisme heb je ALG
- het socialisme (conner) = lichte vorm - Anarchisme (tijdgenoot Bakoenin) = extremer
73
wat houdt het anarchisme in
er zijn geen regels = bijna hetzelfde als Marxisme MAAR het is zonder de overgangsfase door BAKOENIN
74
wat houdt de lichte versie v/h Marxisme in (conner)
ze gaan akkoord met de visies (vinden het ook niet eerlijk) MAAR willen geen revolutie WANT spelen het binnen de wet
75
hoe uit het marxisme zich op kleine schaal + succesvol?
- bij kleine communes IN 19de E (bv: hippies in 1970) - niet super succesvol (valt (bijna) altijd in het water
76
hoe uit het marxisme zich op grote schaal + succesvol?
landen zoals: Rusland, China, Cuba, O-EU, N-Korea => poging tot maar eindigt altijd in dictatuur :((
77
actualisering v. Marxisme
de 99% groep wijst nr dat de bezittingen van 1% v/d bevolking gelijk is aan alle bezittingen van de overige 99% v/d bevolking
78
ref kader Hoofdstuk F. sociale wetgeving en overleg
- einde 18de E - 1945 - België/EU - sociaal
79
hadden de arbeiders een keuze of ze werkte?
NEE het was werken of gevangenis (of arm)
80
hoe eveolueerde de sociale wetgeving +data
overgang v. willekeur v/d ondernemers (bv WMB) tot **NA 1899** naar de uitbouw v/d sociale wetgeving
81
3 VB v/d uitbouw v/d sociale wetgeving na 1899
1) 1889: beperking van kinder- & vrouwenarbeid 2) 1899: arbeidsovereenkomsten (nu: cao's) 3) 1921: beperking van arbeidsduur
82
hoe werd de sociale uitbouw v/d wetgeving gerealiseerd
door de stakingenen --> er kwam overleg via de overheid
83
verloop verzekeringen v. WG
het ging van vrijwillige naar meer en meer verplichte verzekeringen
84
5 voorbeelden verplichte verzekeringen v. WG
1) werkloosheidsvergoeding 2) arbeidsongevallen verzekeringen (NA 1903) 3) pensioensregeling (NA 1924) 4) kinderbijslag (NA 1930) 5) betaalde vakantie = congé payé
85
naar wat leidde de meer en meer verplichte verzekeringen +wann
een sociaal pact in 1944 = de integratie v. sociaal zekerheidssysteem
86
welke uitdaging trotseren wij in de toekomst (pensioen)
de vergrijzing
87