13.5 virussen bij baarmoederhalskanker

Question 1

waarom zijn de baarmoedermond, anus en nasopharynx at risk voor het krijgen voor HPV gerelateerde kanker?

Answer 1

je hebt op de plekken waar verschillende epitheelcellen aan elkaar grenzen een zwakke plek. de overgangszones zijn daarom gevoelig voor virus infecties.

dat is bij
- cerivix
- anus
- oesophagus
- nasopharynx

Question 2

wat gebruik je voor een uitstrijkje?

Answer 2

speculum (eendenbek)
cervixbrush
medium
- hpv test
- cytologisch onderzoek

Question 3

hoezo doe je uitstrijkje

Answer 3

klachten
- beoordelen van de cytologische kenmerken van de uitgestreken cellen

BVO (bevolkingsonderzoek)
- primair beoordelen van aanwezigheid van hrHPV types
- vervolgens beoordelen van de cytologie

Question 4

wat veroorzaakt cervixcarcinoom?

Answer 4

humaan papillomavirus (HPV)
- eenvoudig DNA virus
- niet zelf in staat tot replicatie

Question 5

wat is microscopiscge structuur HPV?

Answer 5

55 nm
icosaedrische mantel (72 capsomeren)
L1 en L2 capside eiwitten
circulair DNA
replicatie is afhankelijk van gastheercel

Question 6

wat is genomische structuur hpv?

Answer 6

3 gebieden:
1. LCR (long control region)
- startunt van DNA replicatie
- transcriptie controlerende elementen van enhancer en promotor

2. vroeg gebied:
   - transcriptie van vroege genenen (E1, E2, E4, E5, E6, E7)
3. laat gebied
   - transcriptie van late genen (L1 en L2)

Question 7

wat doet HPV infectie?

Answer 7

binnendringen van viruspartikels in basale laag van epitheel (wondjes)

Question 8

hoe gaat een HPV infectie in stappen?

Answer 8

1. viruspartikel bindt aan specifieke moleculen op het oppervlak van de cel
2. viruspartikel dringt de cel binnen door endocytosis
3. afbreken van virale mantel door celproteasen
4. viraal DNA gaat naar de celkern, transcriptie van virale genen begint

Question 9

hoe gaat stimuleren van de proliferatie van de gastheercel door HPV infectie?

Answer 9

E6, E7 en E5

• onderdrukking van apoptose (E6/p53)
• onderdrukkig van celcyclus controle (E7/ pRb)
• stimuleren van de epidermale groeifactorreceptor (EGFR)(E5)

Question 10

hoe gaat apoptose door p53?

Answer 10

door cellulaire stress komt p53 in actie en zorgt dat celcyclus even stopt om de cel te herstellen. als het niet te repareren is gaat de cel in apoptose

Question 11

wat gebeurd er met p53 bij HPV geinfecteerde cellen

Answer 11

E6 gaat binden aan p53 waardoor ubiquitine ligase ook gaat binden aan p53–> p53 wordt afgebroken door proteasomen en de cel kan niet meer in apoptose

Question 12

hoe gaat celcyclus controle in normale cel?

Answer 12

E2F (transcriptiefactor) is gebonden aan pRb. hierdoor kan E2F niet binden aan target genen waardoor deze niet tot expressie komen en er geen celproliferatie is

als de cel wel moet prolifereren wordt pRb geforforyleerd en komt los van E2F waardoor deze nu wel kan binden–> expressie van celcyclus regulerende genen–> progressie van G1 naar S fase–> celproliferatie

Question 13

hoe gaat celcyclus controle in HPV geinfecteerde cel?

Answer 13

E7 bindt aan pRb en daardoor is E2F vrij om te binden en is er celproliferatie

de cel voelt dat er iets niet klopt dus p53 gaat een rol spelen om de cel in apoptose te laten gaan MAAR E6 zorgt dat dit niet gebeurd

je hebt een cel die blijft prolifereren, immortalisatie en de-differentiatie. dit leidt tot dysplasie

Question 14

wat doet E2?

Answer 14

E2 remt de expressie van E6 en E7 (cel stopt met prolifereren) en activeert de productie van E1 (DNA helicase)–> replicatie van virale DNA begint

het zorgt dus voor de virusreplicatie

Question 15

wat is assemblage en export van viruspartikels?

Answer 15

productie van L1/L2 en E4

viruspartikels worden gevormd en kunnen nieuwe cellen infecteren

Question 16

wat zijn 3 stappen van HPV infectie (samengevat dus)?

Answer 16

1. stimuleren van de proliferatie van de gastheercel (E6 en E7)
2. virusreplicatie: E2 remt de expressie van E6 en E7 en activeert de productie van E1
3. assemblage en export van de viruspartikels: productie van L1/L2 en E4

Question 17

waarom gaat HPV infectie soms over op cervixcarcinoom?

Answer 17

A- persisterende infectie: onderdrukking van lokale immuunrespons (hrHPV)

B- kritische stap: partiele integratie van viraal DNA in het genoom van de gastheercel

E2/E4 zijn dan afwezig–> permanente expressie E6/E7–> permanente proliferatie–> progressie tot kanker

Question 18

hoe wordt HPV overgedragen?

Answer 18

seksueel overdraagbare aandoening

huid-huid contact
mucose-huid contact
mucosa-mucosa contact

Question 19

wie is at risk voor HPV virus?

Answer 19

iedereen is at risk die vrijt

Question 20

wat is gevolg HPV infecties?

Answer 20

meestal niets

wratten
- handen, stembanden, genitaal, anaal
dysplasie
carcinoom
- cervix, vagina, vulva, anus, penis, huid, tong, nasopharynx
- 2,5% van alle carcinomen is HPV gerelateerd

Question 21

wat is natuurlijk beloop HPV infectie?

Answer 21

80% is voorbijgaand zonder epitheliale afwijkingen

mediale duur hrHPV infectie: 6-14 mnd

20% veroorzaakt premaligne afwijkingen (CIN)

minder dan 1% resulteert in kanker

Question 22

risico factoren persisterende infectie?

Answer 22

HPV infectie risicofact
- aantal seksuele partners

progressie tot kanker: persisterende hrHPV-infectie risicofact:
- imuuunstatus slecht
- roken
- andere infecties

Question 23

wat zijn basale feiten baarmoederhalskanker?

Answer 23

wereldwijd 274000 sterfgevallen
- elke minuut een vrouw

in EU overlijden 40 vrouwen per dag

2019: incidentie NL 912
2020: incidentie NL 796 (corona)

2019: overleden 216 vrouwen aan baarmoederhalskanker

2% kanker gerelateerde sterfte

Question 24

incidentie leeftijd?

Answer 24

onder 45 jaar

Question 25

wat is de primaire preventie condooms?

Answer 25

altijd condooms
- 70% vermindering HPV transmissie
- 23% klaring HPV infectie 2 jr

50% condoomgebruik: kans op nieuwe HOV infectie <5%
nooit condooms: klaring HPV infectie 4% in 2 jaat

Question 26

wat is primaire preventie vaccins?

Answer 26

HPV vaccinatie voorkomt HPV infectie door hoge concentraties ‘neutrraliserende antilichamen’ (AL)

AL binden aan kapsel van een HPV viruspartikel waardoor ze niet in de cellen kunnen doordringen

vaccinatie
- 2021: jongens en meisjes 9 jaar

Question 27

hoe gaat BVO?

Answer 27

opsporen enbehandelen van voorstadia, dus secundaire preventie

oproep via HA of GGD

iedere vrouw tussen 30-60 jaar

niet deelnemen: grootste risico op baarmoederhalskanker

Question 28

wat is gezondheidswinst van BVO?

Answer 28

jaarlijks 75 gevallen van baarmoederhalskanker en 18 sterfgevallen extra voorkomen

zelfafnamset nog 33 gevallen van baarmoederhalskanker en 12 sterfgevallen extra voorkomen

Question 29

wat is life time risk HPV infectie?

Answer 29

80-85%