12.9 bespreking casus prostaatcarcinoom

Question 1

wanneer wordt een bioptie overwogen?

Answer 1

wanneer de postaatwijzer een verhoogd risico van >12% overweegt bij verhoogd PSA. bij >20 % wordt een biopsie aangeraden

PSA waarde is ook afhanjelijk van prostaatvolume

Question 2

wat zijn meest voorkomende bijwerkingen van een prostaat biopsie?

Answer 2

hematurie

in 30-40% van de gevallen gedurende enkele dagen

Question 3

wat is de meest ingrijpende bijwerking van biopt?

Answer 3

een infectie ondanks gebruik van antibiotische profylaxe
er dient een antibiotische kuur gegeven te worden

in minder dan 1% leidt dit toch tot sepsis (bloedvergiftiging). een ernstige vorm van infectie die direct in het ziekenhuis behandeld dient te worden met intaveneuze antibiotica

Question 4

wat kan je meten bij rectaal onderzoek?

Answer 4

grootte prostaat
gevoeligheid van palpatie (pijnlijkheid)
indruk over het bestaan van palpabele afwijkingen
consistentie (hard of elastisch)
symmetrie

Question 5

welke gegevens heb je nodig om de prostaatwijzer in te vullen?

Answer 5

PSA
aanwezigheid van nodi
grootte

Question 6

om prostaatbiopten goed te kunnen nemen gebruikt de uroloog beeldvorming van de prostaat. welke is dat?

Answer 6

transrectale ultrasonografie

Question 7

wat is active surveillance?

Answer 7

active surveillance is wachten met behandelen, behalve als het risico toeneemt

Question 8

wat zijn criteria voor active surveillance?

Answer 8

PSA < 20 ng/ml
gleason score <7 (4+3 geen active surveillande, bij 3+4 wel)
minder dan 3 positieve biopten
behandelbaar voor eventuele invasieve intervetie

Question 9

welke combi van behandelingsopties zijn mogelijk bij gleason 4+3

Answer 9

chirurgische verwijdering prostaat
uitwendige radiatie therapie
brachytherapie

Question 10

wat is brachytherapie?

Answer 10

hierbij wordt de radiatie via naalden inwendig toegediend in 1 of enkele fracties

voordeel: weinig gezond weefsel wordt bestraald

het is een klinische behandeling

Question 11

wat zijn kenmerken van de cyberknife?

Answer 11

kan niet alleen meebewegen met de prostaat maar levert ook een meer gerichte bestraling waardoor de strooistraling buiten de prostaat minder wordt

Question 12

welke bijwerkingen treden vaker op bij de cyberknife bestraling dan bij radicale prostatectomie?

Answer 12

aandrang tot defaecatie

Question 13

hoevaak treedt stressincontinentie 6 maanden na operatie?

Answer 13

bij 30% van de patienten die operatie ondergaan

stressincontinentie treedt veel op maar verdwijnt bij meeste patienten snel

Question 14

wat doe je aan stressincontinentie?

Answer 14

bekkenbodemoefeningen

Question 15

waartoe dienen de zeunwen die langs de prostaat lopen?

Answer 15

voor de functie van de zwellichamen van de penis

Question 16

wanneer treedt erectiele disfunctie op na radiotherapie?

Answer 16

meestal pas na 2 jaar na therapie in geleidende toenemende intensitiet

Question 17

wat is de juiste manier van behandeling van de erectiele disfunctie na operatie of radiotherapie?

Answer 17

low dose dagelijkse sildanafil (viagra)

Question 18

uitslag patholoog toont pT3aN0MxR1 gleason 7
6 weken na operatie wordt PSA bepaald en dit blijkt 0 ng/ml te zijn, wat concludeert dit?

Answer 18

er bestaat groei van de kanker door het prostaatkapsel (T3a)

Question 19

wat doe je bij een biochemisch recidief (PSA wordt hoger)

Answer 19

lokale salvage radiotherapie

Question 20

wat is de androgeen receptor?

Answer 20

het is een universele celkern recetor
AR komt in elke celkern voor en wordt aangedreven door testosteron

Question 21

wat doet de AR

Answer 21

DNA wordt afgelezen en groei en differentiatie processen komen tot gang die de tumorvorming ondersteunen.
zwel blokkade van testosteron als de AR zou de groei van de prostaatkankercel dus kunnen vertragen

Question 22

welk middel blokkeert testosteron op celniveau?

Answer 22

antiandrogenen

Question 23

hoe kan de concentratie van testosteron beinvloed worden door in te grijpe op de hypothalamus-hypofyse-gonade as?

Answer 23

1. LHRH agonist remt de LH productie in de hersenen
2. verwijderen van de testis stopt testosteron productie in de testis
3. antiandrogenen remmen de werking van testosteron op nivo van de testes

de AR blijft dus door medicatie ongemoeid

(testosteron stimuleert de AR)

Question 24

welke afwijkingen passen bij een metastasen (botscan)?

Answer 24

asymmetrisch

symmetrische afwijkingen op een botscan duiden gewoonlijk op degeneratieve afwijkingen zoals arthrose van het schoudergewicht
prostaatkanker spreidt veelal het eerst uit naar de botten in het bekken of de wervelkolom

Question 25

hoe hoog mag testosteron gehalte zijn bij geslaagde blokkade?

Answer 25

<1.7 op castratieniveau

Question 26

welke medicatie bij ziekteprogressie?

Answer 26

taxanen