13.1 van laboratoriumonderzoek naar medicijn/ evidence based medicine

Question 1

wat zijn 2 voorwaarden waar geneesmiddelen ontwikkeling aan moet voldaan?

Answer 1

farmacologische voorwaarden
- werking vs bijwerking
- toediening/ dosering

organisatorische voorwaarden

Question 2

waar gaat farmacodynamiek over?

Answer 2

of een stof ontwikkelt wordt die genoeg specificiteit heeft

Question 3

kun je een stof ontwikkelen die genoeg specificiteit heeft?

Answer 3

specificiteit voor bindingsplaats is zeldzaam
voldoende therapeutische bandbreedte is nodig

Question 4

wat zijn klassieke type bindingsplaatsen?

Answer 4

klassieke:
- receptoren
- eznymen
- ionkanalen
- transporter eiwitten

ongewone:
- cytoskelet
- RNA/ DNA

Question 5

wat zijn niet klassieke bindingsplaatsen?

Answer 5

cytosklet
DNA/RNA

Question 6

wat zijn klassieke bindingsplaatsen?

Answer 6

receptor
enzymen
ionkanalen
transporter eiwitten

Question 7

wat is chemische identititeit van small molecules?

Answer 7

opname is goed (oraal)
specificiteit is wisselend

Question 8

wat is chemische identititeit van RNA: vaccins, ASO’s?

Answer 8

opname slecht (IV),
specificiteit hoog

Question 9

wat is chemische identititeit van antibodies?

Answer 9

opname matig (SC-> subcutaan, IV)
specificiteit hoog

Question 10

noem voorbeelden van de oncologie van de bindingslaatsen

Answer 10

receptoren
- hormonen: medroxyprogesteron
- tyrosine kinase receptor antagonisten: sunitibib

enzymen: topo-isomerase remmers (topotecan), Bcr-Abl kinase inhibitor (imatibib [glivec/gleevec])

cytoskelet: paclitaxel (taxol)

DNA: cisplatin

Question 11

waar gaat farmacokinetiek over?

Answer 11

of je het kan toedienen

Question 12

kun je een klinisch toepasbare dosering ontwikkelen?

Answer 12

opname, biologische beschikbaarheid, lengte halfwaardetijd etc moet voldoende zijn

Question 13

wat is verschil in doel tussen industrie en academie?

Answer 13

industrie (waar medicatie wordt gemaakt)
- biochemische expertise
- financien
- marktgericht

academie (waar het wordt toegediend)
- klinische expertise
- volksgezondheid

Question 14

wat is de drug discovery en development: flowchart/ stappen van geneesmiddelen ontwikkeling?

Answer 14

1. therapeutisch concept
2. target selectie
3. target validation
4. lead finding
5. lead optimalization
6. preclinical development
7. clinical development
8. regulatory approval

Question 15

wat is therapeutic concept?

Answer 15

op wat voor ziekte gaan we ons richten?

Question 16

wat is target selectie?

Answer 16

war zijn de ziekteveroorzakers?
identificatie bindingsplaats (farmacodynamiek)

Question 17

hoe worden genen en eiwitten in kankercellen geanalyseerd?

Answer 17

genomics (gen expressie arrays: >10000 genen)
proteomics (kinase arrays: tot 1500 eiwitten)

Question 18

wat is target validation?

Answer 18

veroorzaakt en wel de verwachte ziekte/ verandering
dit is belangrijk voor de uiteindelijke effectiviteit van het geneesmiddel

validatie: moduleer gen in cel of dier met behlup van transgene of knockout cellen en dieren

Question 19

wat is lead finding?

Answer 19

high troughput screening (HTS)
- compound profiling
- automatied compouund store
- gerobotiseerde en geautomatiseerde in vitro tests

Question 20

wat is doel lead finding?

Answer 20

van miljoenen naar 1-3 optimale kandidaten

Question 21

wat is lead compound?

Answer 21

optimalisatie door chemische modificatie

Question 22

wat zijn voordelen van antibodies/ siRNA als geneesmiddel?

Answer 22

zeer specifiek
minder kans op bijwerkingen
sterk groeiende mogelijkheden

Question 23

wat zijn nadelen van antibodies/ siRNA als geneesmiddel?

Answer 23

oraal slecht of niet beschikbaar
sommige Ab’s’ immuunreaktie dempt efficientie

Question 24

hoelang duurt preklinische fase?

Answer 24

4-5 jaar
er wordt gekeken of het medicijn in vivo werkzaam is

Question 25

waar wordt gekeken in de preklinische fase?

Answer 25

bedoeld voor farmacologische karakterisatie van effectiviteit en toxiciteit
therapeutische bandbreedte
dosis voor verdere klinische tests

Question 26

waarom diermodellen?

Answer 26

farmacokinetische factoren zijn niet te ocerzien in silico of in vitro

effectiviteit en toxiciteit zijn moeilijk te voorspellen in silico en in vitro

Question 27

klinische fase (fase 1-1!)