10.3 chirurgie en mammacarcinoom Flashcards
wat is de chirurgische behandeling van de mamma bij mammacarcinoom?
operatie van de borst:
1. borstsparende chirurgie= mammasparende therapie (MST)
2. borst amputatie= ablatio=mastectomie
operatie van de oksel
1. schildwachtklier-/poortwachterklierprocedure/ sentinel node (SN)
2. okselkliertoilet (OKT)/ okselklierdissectie (OKD)
wat is een gemodificeerd radicale mastectomie (GRM)?
borstamputatie+ okselkliertoilet
wat zijn kenmerken van de borstsparende chirurgische behandeling van mammacarcinoom?
ruimt 60% kiest voor borstsparende chirurgie (MST)
MST altijd gevolgd door bestraling om risico recidief te verkleinen
MST+ adjuvante RT vs ablatio mammae: gelijke overall survival
wanneer is MST niet mogelijk?
grote tumor in kleine borst
PT in verleden bestraald
als in meerdere kwadranten in de borst tumor/DCIS aanwezig is
wat is het doel van de MST?
radicale resectie
cosmetisch acceptabel resultaat
wat doe je bij een niet palpabele tumor preoperatief?
- draad in tumor
- radioactieve bron (I125) in tumor
op deze manier ‘markeer’ je de tumor
wat zijn kenmerken van het I125 bronnetje/
titanium zaadje 4,5 x 8mm
gelabeled met I125
gamma probe
voordelen:
- punt bron
- halfwaardetijd 60 dagen
- kan ook in kliermetastase
wanneer doe je ablatio?
borstbesparende behandeling niet mogelijk
MST niet wenselijk
- evt BRCA1/2 genmutatie
- keuze PT
optie: directe of uitgestelde reconstructie
wat doe je bij T4 mammacarcinoom?
niet starten met chirurgische behandeling: radicale resectie vaak niet haalbaar
eerst chemotherapie neoadjuvant
doel: kleiner maken van tumor om radicale resectie mogelijk te maken
hoe doe je stagering van de oksel?
sentinel node procedure
okselklierdissectie
wat is het doel van de sentinel node procedure?
stadiering van de oksel bij klinisch (LO+ beeldvorming) negatieve oksel (cN0)
wat zijn de methoden bij de sentinel node procedure?
30-40 MBq 99m-technetium in nanocolloid
patentblauw
wanneer sentinel node procedure bij mammacarcinoom?
mammacarcinoom met klinisch negatieve oksel (cN0)
wanneer okselklierdissectie?
van oudsher: bij mammacarcinoom met bewezen metastasen oksel (cN+)
huidig: steeds valer radiotherapie ipv okselklierdissectie bij N+
wanneer geen okselkliertoilet (OKT)/ okselklierdissectie?
indien neo adjuvante systemische therapie met downstaging
welke klachten kunnen mensen krijgen door OKT?
seroom
lymfoedeem van de arm
sensibiliteitsstoornissen
krachtsverlies
bewegingsbeperking schouder
wat is de adjuvante behandeling?
preventieve behandeling van mogelijke aanwezige microscopische uitzaaiingen die men nog niet kan aantonen–> ter voorkoming lokaal recidief en/of uitzaaiingen
keuze (neo-)adjuvante therapie is afhankelijk van welke tumor factoren?
T-stadium
N-stadium
gradering
wel/geen lymfangioinvasie
tumorreceptoren positief/negatief
- oestrogeen
- progesteron
- Her2Neu
wat is de adjuvante behandeling na chirurgie?
radiotherapie
- mamma: bij MST
- thoraxwand: bij grote tumor met slechte kenmerken
- locoregionaal: bij >3 lymfkliermetastasen
systemische therapie: afhankelijk van tumorstadium/ tumorkenmerken
- chemotherapie
- anti-hormonale therapie: bij hormoonreceptor +
- immunotherapie: bij Her2Neu+
nb: indien preoperatief al indicatie voor systemische therapie kan dit ook neoadjuvant worden gegeven
wat zijn verschillende mammareconstructies?
tissue expander prothese
DIEP lap (buik)
SGAP lap (bil)
wat zijn opties van mammareconstructie?
oncoplastische chirurgie
protheses
autoloog weefsel en prothese
uitsluitend autoloog weefsel (rug, buik, billen, benen)
wat is de timing van totale borstreconstructie?
primaire (of directe) reconstructie
- bij preventieve huid (+- tepel)sparende amputatie
- bij (huidsparende) amputatie ivm borstkanker/DCIS
uitgestelde (of secundaire reconstructie)
- enige tijd na amputatie
tertiaire reconstructie
- verandering van een (mislukt) reconstructie in een ander type reconstructie
wat is oncoplastische chirurgie?
toepassing van plastisch chirurgische technieken bij borstsparende chirurgie (bv met borstverkleiningstechnieken)
wat geeft een estetisch acceptabel resultaat bij MST?
tot 10% volume excisie
vanaf 20% volume-excisie bij MST kan een deformiteit geven die correctie vereist
wat is reden oncoplastische chirurgie?
om borstsparende chirurgie praktisch mogelijk te maken bij PT die anders een mastectomie moeten ondergaan
om de kans op een slecht esthetisch resultaat te minimaliseren
wat zijn contra indicaties oncolastische chirurgie?
bij hoge kans op irradicale resectie
T4 tumoren
multicentrisch mammacarcinoom
microcalcificaties door de hele mama
inflammatoir carcinoom
wat zijn typen oncoplastisch chirurgie?
volume displacement= zonder toevoeging van weefsel (mammareductietechnieken)
volume replacement= met toeveoging van weefsel (doorgaans aangrenzend aan de borst, bv latissimus dorsi)
wat zijn voordelen van prothesereconstructie (+/- Tissue expander)?
Eenvoudig
korte OK duur
geen extra littekens
geen desastreuze complicaties
wat zijn nadelen prothesereconstructie (+/-TE)?
twee ingrepen nodig
minder natuurlijk
lans kapselcontractuur
kans malpositie
niet na RT
vaak revisie nodig
wat zijn voordelen van prothese met autoloog weefsel (latissimus dorsi )? (+/- TE)
gemiddelde moeilijkheidsgraad
goed doorbloed weefsel
introductie huid
natuurlijker
ook na RT mogelijk
geen desastreuze complicaties
wat zijn nadelen van prothese met autoloog weefsel (latissimus dorsi )? (+/- TE)
opoffering LD
draaien patient tijdens operatie
extra litteken
seroom rug
vaak 2 ingrepen
kans op kaselcontractuur
prothesemalpositie
wat zijn voordelen van een volledige autologe reconstructie (DIEP)
volledig lichaamsiegen
introductie huid en volume
natuurlijk aspect
ook na RT mogelijk
1 ingreep
buikwandcorrectie
kan tertiar
wat zijn nadelen DIEP?
technisch compex
lange ok duur
kans op grotere complicaties
verscheidene contra indicaties
extra littekens
