10.1 mammacarcinoom Flashcards
bij welke BRCA mutatie levert het weghalen van de borst een overlevingsvoordeel op?
bij BRCA 1 genmutatie en niet bij BRCA 2 genmutatie
wat is de oudste gerichte oncologische medicament bij de behandeling van borstkanker?
tamoxifen
tamoxifen zorgt voor actief endoxifen
- hoe hoger de concentraties endoxifen, hoe lager de kans op een recidief
wat is therapeutic drug monitoring (TDM)?
wordt gebruikt om de concentratie van een bepaald geneesmiddel in het bloed te meten, zodat de dosering van dit middel kan worden bijgestuurd.
wat is een alternatief voor biopten van metastasen?
biopten van metastases zijn niet altijd mogelijk en belastend voor patienten
kankercellen in het bloed (liquid biopsies) bij patienten met solide tumoren is een goed alternatief
welke soorten mammacarcinomen (BrC) zijn er?
primair mammacarcinoom
- niet op afstand uitgezaaid
- behandeling in opzet curatief
- behandeling door chirurg en meesral ook oncoloog en radiotherapeut
gemetastaseerd mammacarcinoom
- op afstand aantoonbare metastasen (uitzaaiing)
- palliatieve behandeling (levensverlengend)
- behandeling door oncoloog, soms radiotherapeut, zelden chirurg
welke soort lymfkliermetastasen zijn er bij mammacarcinoom
gaat via lymfbanen
- lokale metastasen
- afstandsmetastasen
welke soort hematogene metastasering?
via bloedbaan
alle afstandmetastasen
bij borstkanker vaak long, lever, bot
geen curatie meer mogelijk
wat is lokale behandeling?
chirurie of radiotherapie
at is systemische therapie?
therapie via tablet/ infuus/ injectie (via bloedbaan)
war is adjuvante en neo-adjuvante behandeling?
adjuvant: behandeling primair BrC na borstoperatie
neo-adjuvant: behandeling primair BrC voor borstoperatie
wat is palliatieve behandeling?
behandeling bij gemetastaseerd BrC
wat zijn micrometastasen?
niet aantoonbare borstkankercellen
ze zijn nog wel te genezen–> (neo)adjuvante therapie
macromatestasen zijn niet te genezen–> palliatieve therapie
hoe ging borstkanker anno 1970?
bij dianose:
- 5% al afstandmetatsasen (long, lever, bot)–> geen genezing mogelijk
- 95% geen detecteerbare afstandsmetastasen–> lokale therapie (borstoperatie evt+ radiotherapie)
- 50% uiteindelijk sterft aan borstkanker indien geen nabehandeling volgt
–> 50% micrometastasen (hematogeen)
–> al vroeg in ontwikkeling van BrC
welke 2 inzichten kwamen na bekend worden dat ook kleine mammacarcinomen al hematogeen kunnen metastaseren?
- bij beperkte grootte van mammacarcinoom
–> beperkte chirurgische ingreep mogelijk (oa borstsparend)
–> minder mutilerende ingreep
–> QoL verbeterend - naast lokale therapie ook systemische therapie nodig gericht tegen micrometastasen
wat zijn de cijfers rondom frequentie optreden mammacarcinoom in NL?
17000 vrouwen/ jaar
1 op de 7 vrouwen ontwikkelt BrC
bij 120 mannen/ jaar wordt BrC ontdekt
wat zijn kenmerken van borstkanker bij mannen?
1% van alle borstkankers
risicofactoren: obesitas, testiculaire afwijkingen, hypofyseadenoom, bestraling op thoraxwand, etniciteit
fenotype: ER, PR en AR positief, Her2 neg, meestal luminal B
verschillen met vrouwen met BrC:
- >40% N+, vaker ER+
vaker geassocieerd met genetische afwijkingen
- BRCA2 (10%), BRCA1 (<5% ), klinefelter (vhromosomale XXY, risk 50x omhoog), CHEK2, p53, PTEN
wat is de reden van toename incidentie in de tijd?
starten landelijke borstkankerscreening
vergrijzing (langere overlevin )
wat zijn redenen afname sterfte aan BrC?
starten landelijke borstkankerscreening
betere detectiemethodes
betere behandelingsmogelijkheden
waar hangt overleving PT met BrC vanaf?
stadium waarin de ziekte wordt ontdekt
wat zijn risicofactoren voor ontwikkelen borstkanker?
toegenomen leeftijd
mutatie BRCA1/ 2
geografische regio noord-amerika/ noord europa
dicht klierweefsel
atypische bengine proliferatoe borstklierafwijkingen
bestraling op mediastinum in voorgeschiedenis
eerder mammacarcinoom in VG
wat gebeurd er bij 50% van de PT met afstandsmetastasen die een behandeling krijgen neo(adjuvante) systemische therapie?
zijn genezen
hoe gaat borstkankerbehandelinh?
curatief:
neoadjuvant: chemo- operatie
adjuvant: radiotherapie
palliatief:
chemo, endocriene therapie
zelden operatie, soms radiotherapie
welke 4 subtypen BrC?
is afhankelijk van receptorstatus
- ER/PR receptor
- Her2 receptor
anti-HT alleen effectief bij ER/PR receptor
anti HER2 alleen bij HER2 receptor effectief
