11.6 huidtumoren: van premaligne naar maligne

Question 1

wat is de opbouw van de huid?

Answer 1

epidermis
dermis
subcutis

(van boven naar onderen)

Question 2

welke cellen zitten in de epidermis?

Answer 2

keratinocyten
melanocyten (eumelanine, pheomelanine)
langerhanscellen

Question 3

waarom bestuderen we epidemiologie van huidmaligniteiten?

Answer 3

etiologie
impact
trends/ prognose
effect van interventies

> > > verbeteren van preventieve en curatieve zorg

Question 4

kans op huidkanker?

Answer 4

1/5

Question 5

hoevaak komt huidkanker voor?

Answer 5

de helft van alle kankers is huidkanker

Question 6

wat is overleving BCC, PCC en melanoom?

Answer 6

relatief goed

Question 7

wat zijn kosten aan huidkanker?

Answer 7

243 euro
zit op nummer 4 dus is duur

Question 8

op welke lokatie is de incidentie van BCC (basaalcelcarci) de afgelopen decennia het hardste gestegen?

Answer 8

romp

Question 9

wat zijn redenen dat incidentie huidkanker toeneemt?

Answer 9

zon cultuur
zonnebank
immunosuppressie
vergrijzing
vergroot bewustzijn
registratie

Question 10

risicofactoren huidkanker?

Answer 10

genetica
leeftijd en geslacht
virus infectie (HPV, HHV 6)
fenotype
chronische ulcera
leefstijl
iatrogene factoren
dermato-oncologische voorgeschiedenis
UV expositie

Question 11

welk huidtypen heeft minder kans op huidkanker?

Answer 11

hoe gepigmenteerd je huid is, hoe beter je beschermd bent tegen huidkanker. het kan wel voorkomen maar is dan niet UV gerelateerd

Question 12

wat doet UV straling op je huid?

Answer 12

UVA (lang golvig) en UVB (kort golvig)
UBV komt hoger op de huid terecht en zorgt voor directe schade in DNA
UVA komt dieper in je huid terecht–> oxidatieve schade–> beschadiging en verhoogd risico kanker

Question 13

wat is voorloper basaalcelcarcinoom (BCC)?

Answer 13

geen

Question 14

wat is voorloper plaveiselcelcarcinoom (PCC)?

Answer 14

actinische keratose
morbus bowen

Question 15

wat is voorloper melanoom?

Answer 15

melanoma in situ
lentigo maligna
giant congenitale naevus

Question 16

wat zie ondner de microscoop bij actinische keratosen?

Answer 16

cutane premaligniteit
dysplasie onderste laag van de basaalmembraan

Question 17

hoeveel komt actinische keratosen voor?

Answer 17

prevalentie boven de 50 jaar
- 30% van de mannen
- 20% van de vrouwen

Question 18

wat is natuurlijk beloop actinische keratosen?

Answer 18

persisteren
sponatane regressie (15-63% na 6 maanden)
invasieve groei (=PCC) tot 0.075% per AK per jaar

AKs ook vooral biomarker field cancerization
hoe meer AKs–> hoe meer kans dat je het krijgt of hebt gehad

Question 19

wat zijn kenmerken morbus bowen?

Answer 19

in situ PCC/ intra-epidermaal PCC

meestal solitair, soms multipel

kan overal voorkomen, ook op slijmvliezen (vaak HPV geassocieerd)

3-10 % PCC

Question 20

wat is AK/ morbus bowen beleid?

Answer 20

biopt
- bij twijfel over diagnose
- ter uitsluiting cutane maligniteit (invasieve groei)

Question 21

wat is therapie AK en morbus bowen?

Answer 21

lokale destructue
- cryotherapie
- curettage/ electrocoagulatie
- excisie (alleen bij bowen)

veldbegandeling
- efudix creme (5-fluorouracil)
- aldara creme (imiquimod)
- fotodynamische therapie (PDT)
- dermabrasie/ peeling

Question 22

wat zijn kenmerken 5-fluorouracil/ efudix?

Answer 22

cytostaticum/ lokale chemotherapie

2dd 4 wk

AKs, sBCCs, m. Bowen

Question 23

wat zijn voordelen 5-fluorouracil/ efudix?

Answer 23

veldbehandeling
door PT zelf

Question 24

wat zijn nadelen 5-fluorouracil/ efudix?

Answer 24

allergie
lokale reacties
therapietrouw

Question 25

wat zijn kenmerken imiquimod 5% creme/ aldara?

Answer 25

immuunmodulator

3 x per wk/ 4 wk (AK)
5x per wk/ 6 wk (superficieel BCC)

nadeel: 1-10% systemische bijwerkingen, lokale reactie, beperkt oppervlak

Question 26

wat is fotodynamische therapie?

Answer 26

O2+ licht + fotosensitizer (5-aminolevulinezuur, methyl-aminolevulinaat). dit vormt protoporfyrine IX

dit zijn zuurstofradicalen die zorgen voor apoptose en necrose

Question 27

voor- en nadelen fotodynamische therapie?

Answer 27

voordelen:
fraaie genezing, therapietrouw

nadelen;
dagbehandeling
pijn
alternatief daglicht fotodynamische therapie (cave weersomstandigheden)

Question 28

wat vraag je bij anamnese ?

Answer 28

UV straling: cumulatief+ intermitterend
immunosuppresie
klachten (pijn, snelle progressie)
dermato-oncologische voorgeschiedenis

Question 29

wat doe je bij LO?

Answer 29

voorkeursplekken: zon blootgestelde delen
- aangezicht, onderlip, oren, handruggen, onderarmen, onbehaarde schedel, decollete + onderbenen (vrouwen)

palperen

let op wondjes, zwelling/ induratie, pijn

totale huidinspectie

Question 30

kenmerken congenintale melanocytaire naevi (CMN)?

Answer 30

1% pasgeborenen:
- <1.5 cm: 1:100 klein
- 1.5-2cm: 1: 1000 medium
- 20-40 cm: 1:20000 groot
- >40 cm: 1: 500.000

lifetime risico bij op melanoom is <5%, risico gerelateerd aan grootte

melanoom op kinderleeftijd zeldzaam. 1/3 uit CMN

Question 31

wat zijn kenmerken lentigo maligna?

Answer 31

intra-epidermaal melanoom/ in situ melanoom
mediane leeftijd 70 jaar
zon blootgestelde huid, 74% gelaat

progressie naar lentigo maligna melanoom (5%)

moeilijk klinisch afgrensbaar

Question 32

wat is diagnostiek lentigo maligna?

Answer 32

dermatoscopie + (mapping) biopt(en)

Question 33

hoe behandel je lentigo maligna?

Answer 33

conventionele excisie met 5 mm marge:

+ histologische beoordeling gehele laesie
- 8-29% LM, blijkt na excisie lentigo maligna melanoom

nadelen
- grote defecten, oudere PT
- grote kans irradicaliteit bij 5 mm marge
- recidief kans 7-20%

Question 34

wat is voordeel micrografische gecontroleerde chirurgie (=breuninger) en wat zijn nadelen?

Answer 34

voordeel:
- volledige beoordeling excisieranden
- weefselsparend
- pas sluiting bij radicaliteit
- recidiefkans 2-5%

nadelen:
grote defecten, oudere patiënten
mogelijk meerdere rondes, uitgestelde sluiting