11.6a Huidtumoren: Van Premaligne naar Maligne deel 1 Flashcards
Wat is de opbouw van de huid?
- Epidermis
- Dermis
- Subcutis
Van boven naar onderen
Welke cellen zitten er in de epidermis?
- Keratinocyten
- Melanocyten (Eumelanine, pheomelanine)
- Langerhanscellen
Waarom wordt de epidemiologie van huidmaligniteiten bestudeerd?
- Etiologie
- Impact
- Trends/prognose
- Effect van interventies
Het verbeteren van preventie en curatieve zorg
Wat is de kans op huidkanker?
1/5
Hoe vaak komt huidkanker voor?
De helft van alle kankers is huidkanker
Wat is de overleving van BCC, PCC en melanoom?
Relatief goed
Wat zijn de kosten aan huidkanker?
243 euro
Het zit op nummer 4 van de kosten
Op welke locatie is de incidentie van BCC (Basaalcelcarcinoom) de afgelopen decennia het hardste gestegen?
Romp
Wat zijn de redenen dat de incidentie van huidkanker toeneemt?
- Zoncultuur
- Zonnebank
- Immunosuppressiva
- Vergrijzing
- Vergroot bewustzijn
- Registratie
Wat zijn de risicofactoren van huidkanker (9)?
- Genetica
- Leeftijd en geslacht
- Virus infectie (HPV, HHV 6)
- Fenotype
- Chronische ulcera
- Leefstijl
- Iatrogene factoren
- Dermato-oncologische voorgeschiedenis
- UV-expositie
Welk huidtypen hebben minder kans op huidkanker?
Hoe gepigmenteerd de huid is, hoe beter er beschermd is tegen huidkanker. Het kan wel voorkomen, maar is dan niet UV-gerelateerd
Wat doet Uv-straling op de huid?
- UVA (Lange golf) en UBV (Korte golf)
- UBV komt hoger op de huid terecht en zorgt voor directe schade in DNA
- UVA komt dieper in de huid terecht -> Oxidatieve schade -> Beschadiging en verhoogd risico kanker
Wat is de voorloper van basaalcelcarcinoom (BCC)?
Er is geen voorloper
Wat is de voorloper van plaveiselcelcarcinoom (PCC)?
- Actinische keratose
- Morbus bowen
Wat is de voorloper van een melanoom?
- Melanoma In-situ
- Lentigo maligna
- Giant congenitale naevus
Wat wordt er gezien onder de microscoop bij actinische keratosen?
- Cutane pre-maligniteit
- Dysplasie onderste laag van de basaalmembraan
Hoeveel komt actinische keratosen voor?
Prevalentie boven de 50-jaar:
- 30% van de mannen
- 20% van de vrouwen
Wat is het natuurlijk beloop van Actinische Keratosen (AK)?
1) Persisteren
2) Spontane regressie (15-63% na 6 maanden)
3) Invasieve groei (PCC) tot 0.075% per AK per jaar
AKs ook vooral biomarker field cancerization
Hoe meer AKs -> Hoe meer kans op het krijgen of al hebben gehad
Wat zijn de kenmerken van Morbus Bowen?
- In-situ PCC/Intra-epidermaal PCC
- Meestal solitair, soms multipel
- Kan overal voorkomen, ook op slijmvliezen (Vaak HPV geassocieerd)
- 3-10% PCC
Wat is het AK/Morbus Bowen beleid?
Biopt:
- Bij twijfel over diagnose
- Ter uitsluiting cutane maligniteit (Invasieve groei)
Wat is de therapie van AK en Morbus Bowen?
Lokale destructie:
- Cryotherapie
- Curettage/elektrocoagulatie
- Excisie (Alleen bij Bowen)
Veldbegandeling:
- Efudix crème (5-fluorouracil)
- Aldara crème (Imiquimod)
- Fotodynamische therapie (PDT)
- Dermabrasie/peeling
Wat zijn de kenmerken van 5-fluorouracil/efudix?
- Cytostaticum/Lokale chemotherapie
- 2dd, 4 weken lang
- AKd, sBCCs, Morbus Bowen
Wat zijn de voordelen van 5-fluorouracil/efudix?
- Veldbehandeling
- Door de patiënt zelf
Wat zijn de nadelen van 5-fluorouracil/efudix?
- Allergie
- Lokale reacties
- Therapietrouw
Wat zijn de kenmerken van Imiquimod 5% crème/aldara?
- Immuun modulator
- 3x per week/4 weken (AK)
- 5x per week/6 weken (Superficieel BCC)
Nadeel:
- 1-10% heeft systemische bijwerkingen
- Lokale reactie
- Beperkt oppervlak
Wat is fotodynamische therapie?
O2 + licht + fotosensitizer (5-aminolevulinezuur, methyl-aminolevulinaat). Dit vormt protoporfyrine IX
Dit zijn zuurstofradicalen die zorgen voor apoptose en necrose
Wat zijn de voor- en nadelen van fotodynamische therapie?
Voordelen:
- Fraaie genezing
- Therapietrouw
Nadelen:
- Dagbehandeling
- Pijn
- Alternatief daglicht fotodynamische therapie (Cave weeromstandigheden)
Wat wordt er gevraagd bij anamnese?
- UV straling: Cumulatief + Intermitterend
- Immunosuppressiva
- Klachten (Pijn, snelle progressie)
- Dermato-oncologische voorgeschiedenis
Wat wordt er aan LO gedaan?
Voorkeursplekken: Zon blootgestelde delen
- Aangezicht
- Onderlip
- Oren
- Handruggen
- Onderarmen
- Onbehaarde schedel
- Decolleté + Onderbenen (Vrouwen)
Palperen
Let op wondjes, zwelling/induratie, pijn
Totale huidinspectie
Wat zijn de kenmerken van Congenitale Melanocytaire Naevi (CMN)?
1% van pasgeborenen:
- < 1.5 cm: 1:100 klein
- 1.5-2 cm: 1:1000 medium
- 20-40 cm: 1:20000 groot
- > 40 cm: 1:500.000
Lifetime risico bij melanoom is <5% risico. Gerelateerd aan de grootte
Melanoom op kinderleeftijd is zeldzaam. 1/3 uit CMN
Wat zijn de kenmerken van Lentigo Maligna?
- Intra-epidermaal melanoom/In-situ melanoom
- Mediane leeftijd 70 jaar
- Zon blootgestelde huid, 74% gelaat
- Progressie naar Lentigo Maligna Melanoom (5%)
- Moeilijk klinisch afgrensbaar
Wat is de diagnostiek van Lentigo Maligna?
Dermatoscopie + (Mapping) biopt(en)
Hoe wordt Lentigo Maligna (LM) behandeld en wat zijn de nadelen?
Conventionele excisie met 5 mm marge:
- + Histologische beoordeling gehele laesie
- 8-29% LM, blijkt na excisie Lentigo Maligna Melanoom
Nadelen:
- Grote defecten
- Oudere patiënten
- Grote kans irradicaliteit bij 5 mm marge
- Recidief kans is 7-20%
Wat is zijn de voor- en nadelen van micrografisch gecontroleerde chirurgie (Breuninger)?
Voordelen:
- Volledige beoordeling excisieranden
- Weefselsparend
- Pas sluiting bij radicaliteit
- Recidiefkans 2-5%
Nadelen:
- Grote defecten
- Oudere patiënten mogelijk meerdere rondes
- Uitgestelde sluiting
