11.3 Behandeling gelokaliseerd Colorectaal Carcinoom Flashcards
Wat zijn de kenmerken van een colorectaal carcinoom?
- 15000 in NL
- 90% >50 jaar
- 23-30% is rectumcarcinoom
- Overlijden 5000/jaar
- Ca. 50% is stadium I/II
Wat is de 5-jaarsoverleving van Colorectaalcarcinoom (CRC)?
- I (T1,2, N0, M0): 80-90%
- II (T3,4, N0, M0): 70-80%
- III (Tx, N1, M0): 60-70%
- IV (Tx, Nx, M1): 5%
Wat zijn de symptomen van een Colorectaalcarcinoom (CRC) (6)?
- Bloedverlies per anus
- Wisselende defecatie: Obstipatie-diarree
- Buikpijn
- Loze aandrang
- Vermoeidheid: ijzergebrek anemie
- Onverklaarde gewichtsdaling
DD Colorectaalcarcinoom -> Colonoscopie
Geen symptomen:
- Colonoscopie in kader van bevolkingsonderzoek (55-75 jaar)
Wat is de diagnostiek bij Colorectaalcarcinoom (CRC)?
Stap 1: Stellen van de diagnose
- Colonoscopie (Volledige colonoscopie t/m caecum, biopten)
- Niet geïndiceerd bij diagnostiek, wel bij follow-up
Stap 2: Stageringsonderzoek
- Disseminatieonderzoek (CT Thorax/Abdomen, MRI bekken bij rectumcarcinoom)
Wat bepaalt het tumorstadium?
Behandelplan:
- Curatief/palliatief
- Bij metastasen op afstand geen curatie, tenzij het beperkt is
- Type behandeling
Hoe wordt Colorectaalcarcinoom (CRC) behandeld?
Verschilt bij coloncarcinoom en rectumcarcinoom
Hoe wordt coloncarcinoom behandeld?
Stadium I*, II, III: Primair een operatie
*Bij een kleine T1 tumor (pT1N0M0) volstaat lokale resectie (poliepectomie)
Bij stadium III en ongunstige stadium II: Adjuvante chemotherapie
Wat wordt er gedaan bij de oncologische operatie van de darm (Behandeling coloncarcinoom)?
- Hemicolectomie rechts
- Colon transversum resectie
- Hemicolectomie links
- Sigmoidresectie
Doel: Resectie tumor met drainerende klieren -> Oncologische resectie
Waarom wordt er een resectie van de tumor met drainerende lymfeklieren gedaan bij coloncarcinoom?
(Micro)metastasen
- Voorkomen lymfeklierrecidief
- Stagering pN stadium
Bij stadium 3 (pTxN1M0) indicatie adjuvante chemotherapie, overlevingswinst
Hoe gaat een colonresectie?
- Open of laparoscopisch
- Geen verschil qua oncologie
Wat zijn de voordelen van laparoscopie?
- Sneller herstel
- Cosmetisch
Wat zijn de kenmerken van een colectomie?
- 1-3 uur
- Bloedverlies: 200 cc
- Opnameduur ongecompliceerd 3-5 dagen
Wat zijn de complicaties van een colectomie?
- Naadlekkage: 5-10%
- Wondinfectie: 20%
- Platzbauch: 1.5%
- Langdurige paralytische ileur/gastoparese: 10-20%
Waarom wordt een rectumcarcinoom anders behandeld dan een coloncarcinoom?
Minder/geen ruimte voor ruime resectiemarge
Lymfeklier (Metastasen) in kleine bekken:
- Relatief grote kans op lokaal recidief bij ‘beperkte’ rectumcarcinoom
- Relatief grote kans op irradicale resectie bij lokaal uitgebreid rectumcarcinoom
Behandeling rectumcarcinoom o.b.v. cTN stadium:
MRI in work-up (Eerst MRI voordat de behandeling gestart wordt)
Hoe gaat de behandeling van een rectumcarcinoom (Benoem de behandelingsstrategieën)?
1) Operatie zonder voorbehandeling
- Lokaal (TEM)
- Oncologische resectie
2) Operatie met voorbehandeling:
- Korte voorbehandeling: Radiotherapie 5x5 Gy (Doel voorkomen lokaal recidief)
- Lange voorbehandeling:
Chemoradiotherapie 25x2.4 Gy + capecitabine -> Na 6 weken nieuwe MRI/CT -> Operatie 10-12 weken na laatste Radiotherapie
(Doel: Voorkomen lokaal recidief en kleiner maken van de tumor waardoor grotere kans op radicale resectie)
Wat is TEM?
Transanale Endoscopisch Microchirurgie
Bij een In-Situ carcinoom (cTis)/’gunstige’ T1
Wat is TME?
Totale Mesorectale Excisie -> Rectumresectie inclusief mesorectale vet met locoregionale lymfeklieren
Wordt gedaan bij cT1-4
Wat zijn de recidief percentages bij TME?
Geen TME chirurgie: Recidief 25-45%
Wel TME chirurgie: Recidief 4-9%
Wat wordt er gedaan bij een rectumcarcinoom cT3N0, afstand MRF > 1mm?
TME zonder voorbehandeling
Wat is MRF?
Mesorectale Fascie (Laagje buiten rectum)
Wat wordt er gedaan bij een rectumcarcinoom cT3N1, afstand MRF > 1mm?
TME na 5x5 Gy radiotherapie
Wat wordt er gedaan bij een rectumcarcinoom cT3 of cTxN2, afstand MRF < 1mm?
TME na chemoradiotherapie
Wat zijn de voor- en nadelen van de Watch en Wait strategie bij rectumcarcinoom en wanneer kan dat gedaan worden?
Als er een complete pathologische respons is na TME en chemoradiotherapie bij cT3, afstand MRF < 1 mm rectumcarcinoom of cTxN2
Voordelen:
- Geen rectumresectie
- Geen stoma
Nadelen:
- Intensieve Follow-up: MRI/scopie
- 25% recidief <2 jaar -> Alsnog rectum resectie
Hoe wordt cT4 rectumcarcinoom behandeld die is ingegroeid in MRF?
TME na chemoradiotherapie
- Eventueel Intra-Operatieve Radiotherapie (IORT)
- Multiviscerale resectie (Exenteratie)
Welke verschillende operatie technieken zijn er bij rectumcarcinoom?
Low Anterior Resectie (LAR): Open/Laparoscopisch
- Mid-proximaal-distaal rectumcarcinoom
Abdominoperineale Resectie (APR): Open/Laparoscopisch
- Distaal rectumcarcinoom
Exenteratie:
- T4 of lokaal recidief rectumcarcinoom
Wat wordt er gedaan bij een LAR?
1) Anastomose maken:
- 10-15% kans naadlek
- Vaak met (Tijdelijk) dubbelloops ileostoma
-> Voorkomt naadlek niet
-> Naadlek minder gecompliceerd
2) Eindstandig colostoma:
- Zeer distaal gelegen rectumcarcinoom: Hoge kans continentieklachten i.g.v. anastomose (60%)
- Preoperatief bestaande fecale incontinentie
- Ernstige co-morbiditeit (Minimaliseren operatierisico)
Wat wordt er gedaan bij APR?
APR: LAR + Anus/Sfincter/Bekkenbodem
- Buikwond en perineale wond
- Altijd eindstandig colostoma
Wat wordt er gedaan bij exenteratie?
Resectie van meerdere organen of compartimenten in het kleine bekken
Man heeft 2 compartimenten:
- Blaad/prostaat/vesikels en rectum
Vrouw heeft 3 compartimenten:
- Blaas, uterus/cervix/vagina en rectum
Volledige exenteratie als alle compartimenten worden weggehaald
Wie zijn er betrokken bij exenteratie?
- Chirurg
- (Gyneacoloog)
- Uroloog
- Plastisch chirurg: Reconstructie vagina, perineaal defect
Wat wordt er gedaan bij exenteratie van de blaas?
Er wordt een neoblaad gemaakt (Urine stoma):
- Kan worden gemaakt van stukje dunne darm: Ileumconduit, bricker
- Conconduit (Stukje dikke darm)
Wat zijn de kenmerken van totaal exenteratie?
- Mediane operatieduur: 448 minuten
- Bloedverlies 6300 ml
- Ziekenhuis mortaliteit
-> Algeheel 1%
-> 70+ is >10% - 67% complicaties
Wat zijn de resultaten van de totaal exenteratie?
5-jaarsoverleving is 60%
Hoge morbiditeit, maar bij goede selectie van de patiënten relatief hoge survival
NB: Geen alternatieve curatieve behandeling
