WIRUSY II (HIV) Flashcards
1
Q
ENFUWIRTYD:
A
INHIBITOR WEJŚCIA DLA WIRUSA HIV,
- łączy się z glikoproteiną otoczki HIV,
- zapobiega zmianą konformacji białka co uniemożliwia połączenia się gp120,
- mimo, że występuje oporność jeszcze nie opisana klinicznie,
- nie występuje też oporność krzyżowa,
- wstrzyknięcia podskórne w leczeniu skojarzonym zaawansowanej choroby AIDS,
- ewentualne objawy powikłanie w miejscy wstrzyknięcia,
- może wystąpić reakcja uczuleniowa,
2
Q
MARAWIROK:
A
INHIBITOR WEJŚCIA DLA WIRUSA HIV,
- antagonista receptora dla gp120,
- bez połączenia CCR5 z gp120 nie dochodzi do wniknięcia (podobnie działa WIKRIWROK),
- przed użyciem leku sprawdzamy tropizm (czy wgl ten receptor bierze udział),
- daje zaburzenia żołądkowo-jelitowe,
- zawroty głowy, rzadko powikłania sercowe,
3
Q
IBALIZUMAB:
A
INHIBITOR WEJŚCIA DLA WIRUSA HIV,
- przeciwciało monoklonalne,
- skierowane przeciwko CD4 (blokuje połączenie z gp120),
- lek w III fazie badań klinicznych,
4
Q
Na co uważamy przy nukleozydowych i nukleotydowych inhibitorach odwrotnej transkryptazy (NRTI)?
A
nie łączymy:
- STAWUDYNY z ZYWODUNYNĄ I DYDANOZYNĄ,
- LEMIWUDYNY z ZALCYTABINĄ,
- DYDANOZYNY z TENOFOWIREM (+ nie z fluorochinolonami i tetracyklinami),
mogą powodować:
- toksyczność mitochondrialną (kwasica mleczanowa),
- hepatomegalie, wzrost aminotransferaz,
5
Q
ZYDOWUDYNA (AZT):
A
NRTI (najstarszy),
- analog DEOKSYTYMIDYNY,
- stosowany przy AIDS nawet w ciąży,
- dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego,
- dobrze penetruje do tkanek i do OUN,
- może wystąpić oporność, która z czasem ZANIKA w czasie trwania terapii,
- uwaga na mielosupresje, bezsenność, miopatie,
6
Q
STAWUDYNA (DYT):
A
NRTI,
- analog TYMIDYNY o długim t1/2,
- dobrze się wchłania a w OUN osiąga 55% stężenia,
- może występować oporność w wyniku typowych mutacji (np. M41L),
- częściej niż inne NRTI prowadzi do toskyczności mitochondrialnej,
- uwaga na obwodową neuropatie czuciową i OZT,
7
Q
LAMIWUDYNA (3TC):
A
NRTI,
- analog CYTOZYNY,
- działa synergistycznie z większością NRTI,
- wykorzystywana przy oporności na ZYDOWUDYNE,
- dobrze się wchłania (z 20% stężenia w OUN),
- wchłanianie możemy zwiększyć stosując KOTRIMOKSAZOL,
- może wystąpić oporność + oporność krzyżowa z ABAKAWIREM, DYDANOZYNĄ, ZALCYTABINĄ, ( w takim przypadku stosujemy raczej ZYDOWUDYNE),
8
Q
DYDANOZYNA (DDL):
A
NRTI,
- analog DEOKSYADENOZYNY,
- podawana doustnie na pusty żołądek,
- w OUN osiąga 20% stężenia z surowicy,
- oporność na lek może wystąpić z racji mutacji TAMs (czyli oporność na wszystkie analogi tymidyny),
- uwaga na OZT, neuropatie obwodową, kardiomiopatie, wrzody przełyku, napady dny a nawet zmiany w siatkówce oka,
9
Q
ZALCYTABINA (DDC):
A
NRTI,
- analog CYTOZYNY,
- dobra biodostępność,
- długie działanie wewnątrz komórek,
- rzadko spotykana oporność,
- u 15% chorych może wywołać neuropatie obwodową,
- dodatkowo uważamy na owrzodzenia jamy ustnej, OZT, bóle stawów, kardiomiopatie,
10
Q
ABAKAWIR:
A
NRTI,
- analog GUANOZYNY,
- dobrze wchłaniany (z 30% stężenia w OUN).
- długo działa wewnątrzkomórkowo (jak DDC),
- oporność na lek rozwija się powoli, a przy mutacji K65R może być krzyżowa,
- przy terapii bezwzględny zakaz spożywaniu alkoholu,
- uwaga na reakcje uczuleniową (łacznie ze skurczem oskrzeli),
11
Q
TENOFOWIR:
A
NRTI,
- cykliczny nukleotyd ADENOZYLOWY,
- z 35% dostępnością doustną (która wzrasta wraz z tłustym posiłkiem),
- długo działa,
- aktywność również wykazuje wobec HBV,
- ostatnio stosowany w formie proleku (ALAFENAMIDU TONOFOWIRU),
- może spowodować uszkodzenie cewek nerkowych,
12
Q
EMTRYCYTABINA (FTC):
A
NRTI,
- fluorowana pochodna LAMIWUDYNY,
- dobrze się wchłania,
- długo działa,
- słabo przenika do OUN,
- tak jak LAMIWUDYNA wykazuje aktywność wobec HBV,
- oporność na lek może szybko narastać,
- mogą pojawić się przebarwienia dłoni,
- w leku zawarty jest GLIKOL PROPYLENOWY przez co nie może być stosowany ani w ciąży, ani u dzieci oraz w połączeniu z DISULFIRAMEM,
13
Q
Na co uważamy przy NIEnukleozydowych inhibitorach odwrotnej transkryptazy (NNRTI)?
A
- nie wymagają fosforylacji,
- nie są aktywne wobec HIV-2,
- oporność na te leki narasta szybko przy monoterapii,
- oporność w wyniku mutacji na CAŁĄ grupę lub tylko na NEWIRAPINĘ i EFAWIRENZ,
- powoduje głównie dolegliwości skórne i brzuszne,
- dodatkowo mogą wystąpić poważne interakcje z izofromą CYP3A4 cytochromu P450,
14
Q
EFAWIRENZ:
A
NNRTI,
- wchłania się w 45%,
- podawany tylko na pusty żołądek, bo za dużo tłuszczu może spowodować zatrucie,
- silnie wiąże się z białkami krwi,
- źle przenika do OUN,
- wykazuje długi czas działania,
- może mimo wszystko dawać powikłania z OUN takie jak koszmary, omamy, niepamięć, dyforie,
- lek teratogenny,
15
Q
DELAWIRDYNA:
A
NNRTI,
- dobrze się wchłania,
- silnie się wiąże z białkami osocza,
- słabo penetruje do OUN,
- może powodować zaczerwienienie skóry,
- podnosi poziom aminotrasnferaz,
- hamuje wielu leków związanych z CYP3A4 (np. INDYWAWIR, SAKWINAWIR),
16
Q
NEWIRAPINA:
A
NNRTI,
- bardzo dobrze wchłania się doustnie,
- osiąga 45% stężenia w OUN,
- o długim okresie póltrwania,
- gdy podawana przy porodzie u kobiety chorej na AIDS oraz do 3 dni po podawana noworodku ZNACZĄCO obniża ryzyko HIV u dziecka,
- może wywołać zmiany skórne którym zapobiegamy stopniowo dawkując lek przez 14 dni,
- induktor CYP3A4,
17
Q
ETRAWIRYNA:
A
NNRTI,
- nowy lek, wykorzystywany przy oporności na EFAWIRENZ i NEWIRAPINE,
- działa poprzez “izomery konformacyjne”,
- może powodować zmiany skórne,
- dodatkowo uważamy na małopłytkowość i niedokrwistość,
- po za tym powikłania to: neuropatia obwodowa, zaburzenia z przewodu pokarmowego, dyslipidemia,
18
Q
RILPIWIRYNA:
A
NNRTI,
- nowy silniejszy lek,
- wykazuje dłuższe działania,
- z mniejszymi działaniami niepożądanymi niż typowe,
- z podobna farmakodynamiką do ETRAWIRYNY,
- może powodować zabużenia nastroju,
- podwyższa poziom aminotrasnsferaz we krwi,
19
Q
Na co uważamy przy inhibitorach proteazy (PI)?
A
- szybko narastająca oporność (gł. w monoterapi),
- zabużają metabolizm i redystrybucje tkanki tłuszczowej + powodują znaczący wzrost LDL, (chodzi o zaburzenie budowy LAMIN!),
- insulinooporność,
- wzrost ryzyka krwawień przy Hemofili A i B,
- leki te są głownie inhibitorami CYP3A4 –> RYTONAWIR boosting!
20
Q
APRENAWIR:
A
PI,
- dobrze wchłanialny z przewodu pokarmowego,
- najmniejsza oporność ze wszytskich,
- induktor i inhibitor CYP3A4,
- powoduje wymioty, parastezje w okolicy ust, zaczerwienienie,
- uwaga też na zaburzenia nastroju (gł. depresja),
- podobny budową do sulfonamidów, dlatego uważamy na alergie na sulfonamidy,
- lek zawiera GLIKOL PROPYLENOWY,
21
Q
FOSAMPRENAWIR:
A
PI,
- prolek,
- przekształcany w rąbku szczoteczkowym do APRENAWIRU,
- lepsza biodostępność pozwala na używanie mniejszej dawki,
22
Q
INDYNAWIR:
A
PI,
- wchłania się w 65% z przewodu pokarmowego,
- wchłanianie osłabiane przez pokarm,
- dobrze penetruje do OUN,
- częsta oporność + krzyżowa z RYTONAWIREM,
- hamuje CYP3A4,
- powoduje hiperbilirubinemie i kamice moczanową,
- powoduję częstszą niż u innych insuliooporność,
23
Q
SAKWINAMIR:
A
PI,
- stosowane jako kapsułki z twardym żelem –> SAKWINAWIR H,
- w celu polepszenia wchłaniania stosowane z RYTONAWIREM,
- dodatkowo wchłanianie zwiększa pokarm tłuszczowy,
- induktor i inhibitor CYP3A4, ale o słabszym działaniu,
24
Q
ATAZANAWIR:
A
PI,
- nowy, stosowany raz dziennie lek,
- dobrze się wchłania,
- lepiej się wchłania z pokarmem,
- wchłanianie hamowane wzrostem pH (np. przy IPP),
- penetruje d OUN,
- jedyny który nie powoduje istotnej klinicznie LIPODYSTROFII,
- oporność na niego zmniejsza oporność na inne !
- może wywołać żółtaczkę i wzrost odcinków PR i QTc,
25
Q
LIPONAWIR + RYTONAWIR = KALETRA:
A
PI,
- rytonawir stosowany tylko w celu zahamowania CYP3A4,
- zwiększone działanie LIPONAWIRU,
- uwaga na biegunkę i wymioty oraz uczucie zmęczenia
26
Q
TYPRANAWIR:
A
PI,
- nowy lek,
- o mniejszej biodostępności,
- zwiększamy wchłanianie tłustym posiłkiem,
- stosowany zawsze z RYTONAWIREM,
- induktor i inhibitor CYP3A4,
- induktor glikoproteiny P (powoduje wypompowanie z komórki wielu leków),
- budową przypomina sulfonamid (uważamy na alergie),
27
Q
DARUNAWIR:
A
PI,
- nowszy, dobrze wchłaniający się lek,
- pokarm nasila dodatkowo wchłanianie,
- stosowany z RYTONAWIREM gdy inne środki nie zadziałały na HIV,
- hamuje CYP3A4,
- może dać osutkę krudkową, leukopenie oraz nadwrażliwość z racji podobieństwa do sulfonamidów
(jak TYPRANAWIR i APRENAWIR),
28
Q
RELTEGAWIR,
ELWITEGRAWIR,
DOLUTEGRAWIR:
A
INHIBITORY INTEGRAZY,
- hamują enzym odpowiedzialny za wbudowanie DNA do genomu gospodarza,
- blokują namnażanie wirusa HIV-1 mocniej niż HIV-2,
- możliwe, że hamują też terminazę u wirusów Herpes,
- występuje oporność,
- lek obecnie wykorzystywany w skojarzonym leczeniu pacjentów zarażonych wirusem HIV-1,
29
Q
Działanie niepożądane INHIBITORÓW INTEGRAZY:
A
- dolegliwości brzuszne,
- gorączka, świąd, bóle głowy,
- induktory GLUKURONIDAZY –> nasilają metabolizm INSTI (RYFAMPICYNA, FENOBARFITAL co wymaga zwiększenia ich dawki),
- stosowane muszą być z inhibitorami enzymów wątrobowych np. RYTONAWIREM, KOBICYSTATEM,
30
Q
PrEP, czyli preekspozycyjna profilaktyka:
A
- zapobieganie zakażenia w przypadku pewnego narażenia,
- stosowane przed i po narażeniu,
TENOFOWIR + EMTRYCYTABINA,
31
Q
PLERYKSAFOR:
A
- teoretycznie obmyślany jako INHIBITOR WEJŚCIA DLA HIV,
- odwracalny antagonista CXCR4,
- NIE sprawdził się w leczeniu HIV,
- za to wykorzystywany przy AUTOPRZESZCZEPACH z racji uwalniania komórek macierzystych ze szpiku kostnego,
- wykorzystywany przy CHŁONIAKACH lub W SZPICZAKU MNOGIM,
