PODWZGÓRZE I PRZYSADKA Flashcards
kontrolowane/regulowanie osi,
SERMORELINA:
ANALOG GHRH,
- używany w diagnostyce niedoebru GH,
- stosowana też w niedoborze GH przy kochekscji przy AIDS,
- -> jeżeli po podaniu leku GH wzrośnie to mamy przyczynę podwzgórzowa,
- -> jeżeli po podaniu leku GH się nie zmieni to mamy inną przyczynę,
TESAMORELINA:
ANALOG GHRH,
- stosowany przy lipodystrofi wywołanej lekami (np. inhibitory proteazy przy lekach przeciw HIV),
SOMATOSTATYNA:
HAMUJE GH, TSH, PRL,
- ma 5 receptorów z którymi reaguje,
- wykazuje krótki czas półtrwania,
- niektóre receptory znajdują się też na GUZACH LITYCH,
- w gruczolakach przysadki np. znajdziemy SSTR-1, SSTR-2, SSTR-3, SSTR-4,
- za to w nowotworach złośliwych znajdziemy 2 i 5,
ANALOGII SOMATOSTATYNY:
- OKTREOTYD - z receptorem 2, podawany co 8h podskórnie,
- LANRECTYD - z receptorem 2,
- PAZYREOTYD - z rec. 1,2,3,5,
- -> leki wykorzystywane typowo w guzach litych i w akromegalii,
- -> dodatkowo w nieopoeracyjnych guzach neuroendokrynnych przewodu pokarmowego oraz w żylakach przełyku (gł. WAPREOTYD),
Działanie niepożądane analogów SOMATOSTATYNY:
- dobrze tolerowane,
- powodują zaburzenia żołądkowo - jelitowe,
- zwiększają ryzyko kamieni żółciowych,
- hamują wydzielanie insuliny z komórek beta –> dłguoterminowe stosowanie sprzyja rozwojowi cukrzycy,
Leczenie akromegalii:
- AGONIŚCI rec, dopaminowych,
- w przysadce głównie występuje D2,
BROMOKRYPTYNA - lek niewybiórczy,
KABERGOLINA - lek wybiórczy na D2 właśnie,
+ LIZURID, PERGOLID, CHINAGOLID, TERGURYD - do zwiększenia sygnalizacji szlakiem dopaminoergicznym,
PEGWISOMANT:
przy AKROMEGALII,
- analog GH,
- wspołzawodniczy o receptor,
- po połączeniu blokuje receptor dla GH,
- podawany w zastrzykach raz dziennie,
- pegylowany,
- dobrze tolerowany z ew. podrażnieniem miejsca podania lub zaburzeniami funkcji wątroby,
MEKAZERMINA:
syntetyczne IGF,
- identyczny z naturalnym IGF-1,
- wykorzystywana przy niedoborze GH gdy konwencjonalna SOMATOTROPINA (SOMATREM) nie zadziała,
- dobrze działa w równomoralnym stężeniu z IGFBP-3,
(obecnie przy kaheksji przy AIDS),
HIPO- i HIPER- PROLAKTYNIEMIA:
- METOKLOPRAMID - jako antagonista rec. dopaminowych (dając wzrost LAKTACJI),
- agoniści rec. dopaminowych - (dają spadek laktacji),
BROMOKRYPTYNA - niewybiórcza,
KABERGOLINA i CHINAGOLID - ag. D2, które długo działają,
(przy KABERGOLINIE uważamy na uszkodzenie zastawek),
PROTYRELINA:
TRH,
- diagnozowanie niedoczynności tarczycy,
- kontrolujemy poziom TSH,
- przyszłościwo może być stosowany jako lek: przeciwbólowy, przeciwdrgawkowy, chroniący układ oddechowy wcześniaków, neuroprotekcyjny,
TYREOTROPINA:
- przy raku tarczycy i przy woluwieloguzkowym,
- zwiększa wychwyt jodu,
- stosowana z jodem131 co pozwala zmniejszyć jego podaż,
- obecnie stosowana w postaci: LUDZKIEJ REKOMBINOWANEJ TYREOTROPINY,
KORTYKOTROPINA,
KORTYKORELINA:
CRH - przy diagnostyce,
ACTH - przy diagnostyce + teoretycznie przy niewydolności kory nadnerczy (ale łatwiej stosować GKS),
PEKSACERFONT:
- antagonista receptora 1 dla CRH,
- możliwe zastosowanie jako anksjolityk,
- CRH prawdopodobnie wykazuje korelacje ze stanami lękowymi),
GONADORELINA:
- T1/2 = 5 min, dlatego jako jedyny pobudza rec. GnRH pulsacyjnie,
- wykorzystywany w leczeniu braku cyklu,
- pozwala zajść w ciąże w przypadku braku pobudzenia z podwzórza,
- dodatkowo pozwala ocenić czynność przysasdki w produkcji FSH i LH,
Agoniści rec. GnRH:
- przy ciągłym aktywowaniu recepotora musimy uważać na DOWN-REGULATION,
GONADOGRLINA, BUZERELINA, GOZERELINA, LEUPRORELINA, NAFARELINA, TRYPTORELINA, HISTERELINA,
