LEKI PRZEWODU POKARMOWEGO Flashcards
1
Q
Leczenie schorzeń przełyku:
A
- REFLUKS w kolejności: zmiana stylu życia –> farmakologia –> operacja,
BAKLOFEN, ARBAKLOFEN, LESOGEBERAN, - MOTORYKA w kolejności: farmakologia –> operacja (ew. leczenie BTX-A endoskopowo),
NIFEDYPINA, DIAZOTAN IZOSORBIDU (blokujemy kanały Ca2+ typu L),
2
Q
Krwawienia z żylaków przełyku:
A
następstwo NADCIŚNIENIA WROTNEGO,
- szybka skleroterapia –> POLIDOKSANOL,
- WAZOPRESYNA, TERLIPRESYNA (z nitrogliceryną),
- SOMATOSTATYNA,
- beta-BLOKERY,
3
Q
Eradykacja HELICOBACTER PYLORI:
A
3 LEKI przez 7 DNI,
–> 1. INHIBITOR POMPY PROTONOWEJ,
–> 2 i 3. antybiotyki!
(AMOKSYCYLINA, KLARYTROMYCYNA, METRONIDAZOL),
przy oporności można próbować:
AMOKSYCYLINA z DOKSYCYLINĄ (przez 14 dni),
ewentualnie terapia z LEWOFLOKSACYNĄ,
4
Q
OMEPRAZOL, LANSOPRAZOL, PANTOPRAZOL, RABEPRAZOL, EZOMEPRAZOL, DEKSLANSOPRAZOL, TENATOPRAZOL:
A
INHIBITORY POMPY PROTONOWEJ,
- nieodwracalnie blokują w komórkach okładzinowych,
- hamują też wydzielanie PEPSYNY,
- podanie przed jedzeniem zwiększa efekt terapeutyczny,
- efekt rozwija się do 3 dni i trwa do 3 dni (po przerwaniu),
- na ogół dobrze tolerowane (mogą przewlekłe zmniejszać B12),
- uwaga na efekt disulfiramowy,
- NIE WPŁYWA NA NOCNE WYDZIELANIE!
LANSOPRAZOL: z mechanizmem przeciwwrzodowym,
5
Q
SORAPRAZAN,
REWAPRAZAN:
A
NOWE inhibitory pompy protonowej,
- KOMPETYCYJNE, ODWRACALNIE blokują pompę protonową,
- działają w miejscu wiązania jonów potasu,
- silnie i szybko (do 60 minut),
- hamowanie nie wymaga ówczesnego aktywowania pompy,
- działają 12 - 15h,
6
Q
CYMETYDYNA i:
- RANI,
- FAMO,
- NIZA,
- ROKSA,
- EBRO,
- LUPI,
- LAFU,
- –> tydyna:
A
ANTAGONIŚCI REC. H2,
- kompetycyjne, odwracalne,
- blokują receptory na komórkach okładzinowych,
- wpływają też na SPOCZYNKOWE wydzielanie kwasu solnego,
- nie wpływają na pepsyne,
- CYMETYDYNA wycofana a pozostałe to te “nowsze”,
- leki stosowane doustnie lub dożylnie (z wyjątkiem NIZATYDYNY, która jest tylko doustna),
7
Q
Działania niepożądane antagonistów rec. H2 i samej CYMETYDYNY:
A
- biegunka, zaparcia, zawroty głowy, bóle głowy,
C:
- właściwości antyandrogenowe,
- silnie hamuje enzym P450 (głownie 3A4 i 2D6 co zaburza estrogeny),
- blokuje wydzielanie kreatyniny,
- może spowodować wzrost aktywności METFROMINY i PROKAINAMIDU,
- może dać zaburzenia świadomości,
8
Q
ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW M1:
A
PIRENZEPINA,
TELENZEPINA,
- hamują układ przywspółczulny –> spadek Ach i spadek jej działania na rec. M3 –> zmniejsza wydzielnie kwasu solnego,
- zmniejszają produkcje pepsyny i gastryny,
- wykazują dużo działań ubocznych (np. suchość),
- nie stosowane obecnie,
9
Q
MIZOPROSTOL:
A
ANALOG PGE1,
- hamuje wydzielanie kwasu solnego,
- zwiększa produkcje śluzu i HCO3-,
- nasila regulacje nabłonka,
- działa po 30 minutach i do 2-4h,
- stosowany głównie przy przewlekłej terapii NLPZ,
- silnie teratogenny lek, używany w indukcji aborcji,
- może powodować częste biegunki (do 2 tyg.),
10
Q
SUKRALFAT:
A
LEK ZOBOJĘTNIAJĄCY,
- sacharoza z Al(OH)3,
- żel, który powstaje dopiero w kwaśnym pH,
- pokrywa śluzówkę,
- dodatkowo stymuluje gojenie,
- wymaga niestety częstego dawkowania, więc rzadko stosowany,
- może być wykorzystywany w zapobieganiu wrzodowi stresowemu,
- miejscowo, we wlewkach doodbytniczych też stosowany w chorobach porzecznicy,
- zapobiega hiperfosfatemii,
11
Q
Działania niepożądane SUKRALFATU:
A
- rzadkie,
- zaparcia i/lub biegunki,
- należy uważać na zatrucie glinem (ENCEFALOPATIA przy niewydolności nerek),
- zapobiega wchłanianiu się m.in. DIGOKSYNY, fluorochinolonów, FENYTOINY etc.
- by się aktywować potrzebuje niskiego pH –> nie wolno łączyć z inhibitorami pompy lub lekami zobojętniającymi,
12
Q
CYTRYNIAN i SALICYLAN BIZMUTU:
A
LEKI OSŁANIAJĄCE,
- sole bizmutu, które pokrywają śluzówki,
- wiążą kwasy żółciowe, bakterie, toksyny,
- bakteriobójcze dla H.pylori (20%),
- rzadko stosowane iż wydzielają NH4+,
- wymagają stosowania nawet 8 razy/dobę,
- mogą być stosowane przy dolegliwościach dyspeptycznych,
- działają przeciwbiegunkowo,
- mogą być stosowane 12 msc,
- BIZMUT może spowodować przebarwienia,
13
Q
KWAS ALGINOWY:
A
LEK OSŁANIAJĄCY,
- 200kDa –> kwas manninowy i glukoronowy,
- oprócz pokrywania śluzówki podnosi też pH,
- jako element preparatów na zgagę,
14
Q
INNE ROŚLINE leki OSŁANIAJĄCE:
A
- śluzy z PRAWOŚLAZU,
- kleik ze SKROBI RYŻOWEJ i PSZENNEJ,
- SIEMIE LNIANE,
–> podobny do SUKRALFATU –> SULGLIKOTYD,
15
Q
Preparaty osłaniające nie stosowane w PL:
A
- izolowane z korzenia lukrecji,
- o lekkim działaniu MKS (powodują nadciśnienie),
EKABET, CETRAKSAT, REBAMIPID, KARBENOKSOLON, ACETOKSOLON, - pochodne gerynylo-gerynylowe: GEFARNAT, TEPRENON,
16
Q
Charakterystyczne powikłania środków ZOBOJĘTNIAJĄCYCH:
A
- NaHCO3 - odbijanie i wzdęcia,
- CaHCO3 - odbijanie i wzdęcia (z racji CO2),
( a razem mogą powodować zespół mleczno - alkaliczny), - sole Mg2+ - wzrost perystaltyki,
- sole Al3+ - spadek perystaltyki,
( a razem neutralizują swój wpływ na perystaltykę –> przy niewydolności nerek mogą dać hipermagnezemie i zatrucie Al3+ z hiperfosfatemią),
17
Q
LEKI PROKINETYCZNE:
A
- leki drugoplanowe przy chorobie wrzodowej,
- drugoplanowe też przy chorobie refluksowej,
- leki dodatkowe (np. do leków blokujących H+),
- wykorzystywane w leczeniu zaburzeń motoryki przewodu pokarmowego –> działają bezpośrednio na mieśnie gładkie lub na neurony splotów,
18
Q
LEKI CHOLINOMIMETYCZNE jako leki PROKINETYCZNE:
A
ZWIĘKSZAJĄ ILOŚĆ ACH,
- obecnie rzadko stosowane,
- wywołują bradykardie, biegunkę i ślinotok,
- KARBACHOL i BETANECHOL jako estry choliny, wykorzystywane przy atonii żołądka i chorobie refluksowej,
- NEOSTYGMINA - inhibitor acetylocholinoesterazy; wykorzystywana przy atoniach żołądka i jelit oraz w pseudoniedrożności jelita grubego,
19
Q
ANTAGONIŚCI RECEPTORÓW D2, jako leki PROKINETYCZNE:
A
- nasilają perystaltykę GÓRNEGO odcinka przewodu pokarmowego,
- NIE wpływają na DOLNY,
- wykazują dodatkowe działanie przeciwwymiotne,
- stosowane przy chorobie refluksowej i przy atonii żołądka,
- METOKLOPRAMID,
- DOMPERYDON,
- TRIMETOBENZAMID,
- nowe: LEWOSULPIRYD, ITOPRYD,
20
Q
Działanie niepożądane ANTAGONISTÓW REC. D2:
A
- OŚRODKOWE (METOKLOPRAMID silniej niż DOMPERYDON),
- zaburzenia pozapiramidowe (np. wtórny parkinsonizm),
- pobudzenie, niepokój, bezsenność,
- wzrost PRL (zaburzenie miesiączki, ginekomiastia, mlekotok, impotencja),
21
Q
CEZAPRYD:
A
AGONISTA REC, 5-HT4,
- pobudza perystaltykę w GÓRNYM odcinku,
- stosowany przy refluksie i atonii żołądka,
- oprócz biegunki i bólu brzucha powoduje też wydłużenie QTc,
- metabolizowany przy pomocy CYP3A4 –> inne leki łatwo zwiększają jego kardiotoksyczność (np. cyprofloksacyna),
22
Q
TEGASEROD:
A
AGONISTA REC. 5-HT4,
- pobudza perystaltykę OKRĘŻNICY,
- wykorzystywany przy zaparciach lub przy IBS,
- nie wchodzi w interakcje z CYP3A4,
- może wywołać jednak ostre niedokrwienie serca czy udar mózgu,
- wycofany z użycia tak jak i CEZAPRYD,
- może też dawać biegunki,
23
Q
AGONIŚCI RECEPTORA DLA MOTYLINY:
A
- głownie ERYTROMYCYNA - w mniejszych dawkach niż jako antybiotyk (działa na górny odcinek i jelito cieńkie),
- podawane dożylnie przy atoniach lub przy twardzinie układowej,
- nowe, bez właściwości przeciwbakteryjnych to: ATYLMOTYN, MITEMCYNAL,
24
Q
LUBIPROSTON:
A
AKTYWATOR KANAŁU Cl-,
- otwiera kanały typu 2,
- działa na nabłonek żołądka i jelit,
- przyśpiesza pasaż treści,
- wykorzystywany przy zaparciach nawykowych u dorosłych,
- uwaga na wymioty i nudności oraz biegunkę (najczęściej przejściowe),
25
LINAKLOTYD:
LEK PROKINETYCZNY,
- nowy lek, stosowany przy IBS,
- działa też przy nawykowych zaparciach,
- pobudza cyklaze guanylową na nabłonku,
- zwiększa ilość wody, Na+ i HCO3-,
nowy, podobny to: PLEKANATYD,
26
Zwalczanie zaparć spowodowanych OPIOIDAMI:
- działa też przy IBS,
- leki te muszą działać obwodowo, by nie zmniejszyć działania przeciwbólowego,
- METYLNATREKSON - podskórnie,
- ALWIMOPAN - doustny,
- NALOKSEGOL - pegylowany,
- NALDEMEDYNA - zmniejszenie przenikalności przez BBB,
27
Inne substancje prokinetyczne; obecnie w badaniach:
GRELINA, SYLDENAFIL - np. przy cukrzycy,
GLUMIDY, LINTYTRYPT, DEWAZEPID - przy oróżnianiu; antagoniści receptorów CCK1,
NEUROTROFINA 3 - pobudza funkcję splotów,
28
Leki wykorzystywane najczęściej przy BIEGUNCE BAKTERYJNEJ:
- często też przy biegunce podróżnych,
- działa też przy gorączce,
- również przy krwi w stolcu lub w dodatnim teście na laktoferrynę w stolcu,
- NIFUROKSAZYD,
- FURAZOLIDON,
- KOTRIMOKSAZOL,
- CYPROFLOKSACYNA,
- AZYTROMYCYNA etc..
- NIE PODAJEMY PRZY E.COLI EHEC!
29
Leczenie INNYCH, "trudniejszych" biegunek bakteryjnych:
METRONIDAZOL,
RYFAMPICYNA,
WANKOMYCYNA,
30
Leki ADSORBCYJNE i OSŁANIAJĄCE:
- nierozpuszczalne w wodzie,
- adsorbują na swojej powierzchni toksyny i bakterie,
- pokrywają warstwą śluzową błonę,
- ewentualnie możemy wykorzystać też substancje wiążące kwasy żółciowe (np. przy Leś-Chr),
- leki dobrze tolerowane, z lekkimi zaparciami czy wzdęciami,
- mogą wiązać też inne leki (podajemy dopiero po 2h przerwy),
31
Przykłady związków ADSORBCYJNYCH i OSŁANIAJĄCYCH:
- WĘGIEL AKTYWNY,
- KAOLIN, PEKTYNA (pęcznieją),
- TANINA (garbnik),
- KORZEŃ PRAWOŚLAZU,
- DIOSMEKTYNA (smekta, czyli glukuronian),
- sole BIZMUTU,
- CHOLESTYRAMINA,
- KOLESTYPOL (2 ostatnie wiążą kw. żołciowe),
32
SOMATOSTATYNA i jej OKTREOTYD, LANREOTYD, WAPREOTYD jako leki HAMUJĄCE czynność wydzielniczą przewodu pokarmowego:
- blokują działanie większości hormonów,
- blokują wydzielanie soków trawiennych,
- hamują motorykę,
- zmniejszają przepływ krwi przez łożysko naczyniowe,
leczymy biegunki przy guzach, AIDS, cukrzycy itp,
leczymy krwawienia,
uwaga: blokowanie przysadki,
33
KROFELMER:
LEK ROŚLINNY,
- z drzewa tzw. "smoczej krwi",
- blokuje kanał Cl- - CFTR i ANOKTAMINA 1 (ten drugi aktywowany przez Ca2+ jbc),
- zmniejsza ilość Cl- w stolcu co zmniejsza też ilość wody,
- wykorzysywany przy biegunkach w trakcie AIDS i przy terapii NRTI i PI,
- testowany do wykorzystania przy biegunkach przy IBS,
- praktycznie bez działania niepożądanego,
34
```
DROTAWERYNA (NO-SPA),
PAPAWERYNA,
ALWERYNA,
HIOSCYNA,
ADYFENINA,
OKSYFENONIUM,
PROPANTELINA:
```
LEKI SPAZMOLITYCZNE,
- usuwają nadmierne napięcie mięśniówki,
- lekko hamują perystaltykę,
- głownie stosowane przy leczeniu IBS,
- zmniejszają też bóle związane z napięciem macicy,
35
LOPERAMID,
DIFENOKSYTAL,
i nowy: ELUKSADOLINA:
LEKI ZAPIERAJĄCE,
AGONIŚCI REC. ni i kappa,
ANTAGONIŚCI REC. delta,
- przenikają BBB,
- działają na presynaptyczne włókna cholinergiczne,
- powodują spadek Ach, zmniejszenie perystaltyki, wzrost resorbcji wody i jonów,
- stosowane objawowo, ale nie przy samoograniczającej się i przy CU,
- uwaga na rzadko występujące zawroty głowy, suchość, zaparcia i wzdęcia,
- DIFENOKSYTAL - często z ATROPINĄ, bo jednak może przeniknąć do OUN,
36
Leki PRZECZYSZCZAJĄCE z początkiem działania 1-3 dni:
- DOKUZAN SODU (Z),
- leki masowe --> błonnik, agar, metyloceluloza,
są to polisacharydy zwiększające masę kałową co nasila perystaltykę (uwaga na wzdęcia),
- LAKTULOZA, SORBITOL (O),
37
Leki PRZECZYSZCZAJĄCE z początkiem działania po kilkunastu godzinach:
- BISAKODYL (doustny!),
- PARAFINA CIEKŁA (Z),
- glikozydy oksyantrachinowe (D),
38
Leki PRZECZYSZCZAJĄCE z początkiem działania po 1-6 godziny:
- BISAKODYL (doodbytniczy) (D),
- solne środki (O),
- GLICERYNA (czopki),
- polietylenoglikol (O),
- OLEJ RYCYNOWY (D),
39
Solne środki PRZECZYSZCZAJĄCE:
substancje OSMOTYCZNE,
- sól EMSKA (MgSO4) i GLAUBERSKA (Na2SO4) o szybkim działaniu,
- powodują przejściowy stan zapalny,
- uwaga na zaburzenia H+/OH- i inne elektrolitowe,
- możliwość wchłonięcia się i spowodowania hipermagnezemi lub nadciśnienia,
- nie podajemy ludziom starszym jak i przy niewydolności serca lub nerek,
40
Alkohole cukrowe i cukry:
ŚRODKI PRZECZYSZCZĄJCE,
- bedąc rozkładane przez bakterie w przewodzie pokarmowym zwiększają perystaltykę i ściągają H2O,
- wolne działanie,
- typowo mogą dać wzdęcia i bóle brzucha,
- LAKTULOZA, LAKTITOL - z produkcją NH3, co pozwala je wykorzystać do śpiączki wątrobowej,
- SORBITOL - alkohol podawany jako czopek,
41
POLIETYLENOGLIKOLE:
MAKROGOLE,
- leki OSMOTYCZNE,
- polimery tlenku etylenu (o masie >4000Da),
- wiążą wodę i przyśpeiszają pasaż jelitowy,
- działają szybko; podawane doustnie przed badaniem endoskopowym,
- stosowane w postaci proszku (rozpuszczany w 2-4l),
- uwaga na nudności i wymioty oraz wzdęcia,
42
DOKUZAN SODU:
ZMIĘKCZAJĄCY LEK,
- emulgujący,
- zmniejsza napięcie powierzchniowe kału,
- działa wolno,
43
PARAFINA CIEKŁA:
ZMIĘKCZAJĄCY LEK,
- oleista ciecz, bez zapachu i smaku,
- zmiękcza masy kałowe, średnioszybko,
- w przewlekłym stosowaniu może wywołać zaparcia atoniczne oraz hamować witaminy wchłaniane z tłuszczami,
- może spowodować plamienie kałowe,
- UWAGA na refluks przełykowy i aspiracje do DO,
- nie podawana przed snem ani w połączeniu z DOKUZANEM SODU (zwiększa jej wchłanianie),
- moze powodowac zapalenie wątroby,
44
Środki drażniące błonę śluzową jelit:
- np. poprzez hamowanie Na+/K+,
- nasilają procesy zapalne w ścianie pp,
- powodują przekrwienie narządów miednicy małej --> nasilają skurcze macicy (NIE stosować w ciąży),
- OLEJ RYCYNOWY,
- GLIKOZYDY OKSYATRACHINOWE,
- syntetyczne leki z grypu DIFENOLI,
45
OLEJ RYCYNOWY:
DRAŻNIĄCY,
- z nasion rącznika pozyskiwany,
- w połączeniu z żółcią i sokiem trzustkowym podowuje powstanie MYDŁA,
- działa szybko,
- nie należy go często stosować,
- wymaga kilkudniowej diety,
46
GLIKOZYDY OKSYANTRACHINOWE:
- pozyskiwane m.in. z aloesu czy suszonych śliwek,
- rozkładane szybko do substancji DRAŻNIĄCEJ --> GLIKOZYDÓW ANTRONOWYCH,
- długoletnie stosowanie może doprowadzić do zaburzeń psychicznych i do zaniku haustracji (CATHARIC COLI) czy do powstania cierniaczki (MELANOSIS COLI),
47
BISAKODYL,
| PIKOSIARCZAN SODU:
DIFENOLE,
- przekształcane dokładnie do DIFENOLI,
- silnie drażnią,
- podawana doustnie lub doodbytniczo,
- w wątrobie ulegają glukuronidacji, skąd z żółcią trafiają do jelita grubego,
- uwaga na skurcze jelit,
- rzadko mogą dać hipokaliemie,
48
Typowe leczenie CU i ch. Leśn - Chro:
1. przeciwzapalnie (AMINOSALICYLANY i GKS-y),
2. immunosupresyjnie (AZATIOPRYNA, CYKLOSPORYNA, MERKAPTOPURYNA, TAKROLIM),
3. biologicznie,
4. przeciwbakteryjnie (gł. METRONIDAZOL i CYPROFLOKSACYNA),
5. przy CU - NIKOTYNA,
49
MESALAZYNA:
AMINOSALICYLAN,
- przedstawiciel grupu w czystej postaci,
- 5-ASA,
- może być dostarczana w postaci właśnie czystej, z nośnikiem lub podwójnej,
- może być podawana w powłokach opornych na HCl,
- stosowana też we wlewkach do odbytnicy,
- działa HAMUJĄC LEUKOTRIENY i PROSTAGLANDYNY, które oddziałują na NEUTROFILE,
- dodatkowo też: zmniejsza syntezę NFkB, zmniejsza aktywność limfocytów T,
- wykazuje działanie antyoksydacyjne,
50
Inne formy podawania MESALAZYNY, czyli 5-ASA:
SULFASALAZYNA, BALSALAZYD - potrójne wiązanie azotowe z nośnikiem,
OSALAZYNA - podwójna cząsteczka 5-ASA,
- uwalniane w jelicie przez bakteryjny enzym -> AZOREDUKTAZĘ,
- SULFASALAZYNA z wyższą toksycznością ale nadal stosowana najchętniej,
51
Działania niepożądane SULFASALAZYNY:
- powstają z racji wchłaniania się SULFAPIRYDYNY,
- nudności, wymioty, gorączka, bóle głowy i wysypka,
- powoduje fototoksyczność i niebieskie zabarwienie,
- uwaga na niedokrwistość megaloblastyczną,
- szczególną uwagę należy zwrócić u tzw. WOLNYCH ACETYLATORÓW, u których może dojść do agranulocytozy, małopłytkowości, niedokrwistości hemolitycznej, bólów mięśni, OZT czy zespołu toczniopodobnego,
52
Działanie niepożądane MESALAZYNY, a więc i OLSALAZYNY:
stosowane u 40%, którzy nie tolerują SULFASALAZYNY,
- lepiej tolerowane ale MNIEJSZE spektrum,
- reakcje uczuleniowe,
- w dużych dawkach uszkadzają nerki,
- OLSALAZYNA może u 10% wywołać biegunki,
- U ŻADNEJ nie wystąpi OLIGOSPERMIA, która jest charakterystyczna dla SULFASALAZYNY,
53
WEDOLIZUMAB:
LEK BIOLOGICZNY,
- wykorzystywany przy chorobie Leśn - Chro,
- skierowany przeciwko dimerowi integryny alfa4beta7,
- zmiejsza przepuszczalność jelita cieńkiego i okrężnicy,
- dimer, na który działa lek wymaga interkacji z białkiem MAdCAM-1, które znajduje się tylko w tych miejscach jest to lek SWOISTY, (tutaj różni się od NADALIZUMABU),
54
KEROTEGRAST:
LEK BIOLOGICZNY,
- lek w ostatniej fazie badań do zastosowania przy CU,
- doustny inhibitor integryny alfa4,
55
Leczenie IBS:
```
leki zapierające:
- LOPERAMID,
- DIFENOKSYTAL,
- ELUKSADOLINA,
antagoniści receptora 5-HT3:
- ALOSTERON,
leki masowe:
- np. błonnik,
leki prokinetyczne:
- TEGASEROD,
leki wiążące kwasy żółciowe:
- CHOLESTYRAMINA,
```
56
Łagodzenie dolegliwości bólowych przy IBS oraz leki pomocnicze:
małe dawki TRÓJCYKLICZNYCH ANTYDEPRESANTÓW:
- AMITRYPTYLINA,
- DEZYPRAMINA,
==> w celu zmiany odpowiedzi na bodźce wiscerosens,
leki ROZKURCZAJĄCE mięśniówkę gładką:
- blok rec. M --> HIOSCYNA,
- inne mechanizmy --> np. PAPAWERYNA
57
TRYMEBUTYNA:
LEK DO IBS,
- tonizuję mieśniówke gładką przewodu pokarmowego,
- wykorzystywany zarówno przy postaci IBS z zaparciami jak i z biegunkami,
58
DIMETYKON,
| SYMETYKON:
- m.in. przy IBS,
- łagodzą dolegliwości związane ze wzdęciami,
- polimery krzemowe,
- usuwają napięcie powierzchniowe z granicy faz gaz:papka kałowa,
- podawane doustnie,
59
Nowe leki stosowane przy IBS lub przy nawykowych zaparciach:
- LINAKLOTYD, który zwiększa cyklazę guanylową, co stymuluje wydzielanie wody, HCO3-, Na+ do kału,
- probiotyki,
- transplantacja kału,
- antagoniści rec. opioidowych ewentualnie,
60
Gdzie stosujemy leki żółciotwórcze i żółciopędne?
- kamica żółciowa - w celu rozszerzenia,
- zakażenia dróg żółciowych - żółć przeciwbakteryjna,
- zaburzenia motoryki dróg żółciowych,
- po cholecystektomi,
- przy leczeniu hiperbilirubinemi,
- przy pozyskiwaniu żółci do diagnostyki,
61
żółć wołu,
KW. URSODOKSYCHOLOWY,
KW, CHENODEOKSYCHOLOWY,
KW. DEOKSYCHOLOWY
- możemy nimi stymulować wydzielanie,
- są prokinetyczne,
- ułatwiają wchłanianie tłuszczów (EMULSIFIKACJA),
- wykazują działanie lekko moczopędne,
- mogą powodować biegunkę i świąd skóry,
- KWAS DEOKSYCHOLOWY może być wykorzystywany we wstrzyknięciach (np. w podbródek) w przypadku nadmiernego odkładania się tkanki tłuszczowej,
62
KWAS CHOLOWY:
- leczenie rzadkich schorzeń jak zaburzenia syntezy kwasów, czy choroby peroksysomalne,
63
Preparaty roślinne, a kwasy ŻÓŁCIOWE:
kurkuma, bodo, mięta pieprzowa, nagietek, ziele krwawnika
- tworzą żółć i wzmagają opróżnianie pęcherzyka żółciowego,
64
KWAS CHENODEOKSYCHOLOWY:
- półsyntetyczny analog oryginału,
- AGONISTA receptorów FERNEZOIDOWYCH X (FRX),
- zwrotnie hamuję syntezę kwasów żółciowych,
- reguluje wydzielanie wody i Na+ w jelitach,
- przez TE RECEPOTRY może również regulować metabolizm lipidów i triglicerydów,
- lek wykorzystywany przy pierwotnym stwardnieniu zapalnym dróg żółciowych, niealkoholowym stłuszczeniu wątroby, marskości z nadciśnieniem wrotnym.,
65
HYDROKSYMETYLNIKOTAMID:
- nasila tworzenie żółci przez hepatocyty,
- odkazą drogi żółciowe (jako pochodna FORMALDEHYDU),
- działa lekko rozkurczowo,
- uwaga na biegunkę,
66
Leki żółciopędne:
- większość leków żółciotwórczych,
- leki zwiększajace aktywność układu przywspółczulnego,
- leki pobudzające motorykę układu pokarmowego,
- typowy lek żółciopędny to: HYMEKROMON (ze słabą właściwością spazmolityczną i żółciotwórczą),
67
KWAS URSODEOKYCHOLOWY:
ROZPUSZCZA KAMIENIE ŻÓŁCIOWE,
- niewielkie i nieuwapnione,
- stosowany doustnie,
- działa poprzez blok wydzielania CHOLESTEROLU (bo im więcej żółci niż cholesterolu tym lepiej rozpuszczalne),
- dodatkowo też stabilizuje kanaliki żółciowe,
- lek przeciwdziała immunologicznemu uszkodzeniu wątroby,
- w większych dawkach może być wykorzystany przy marskości wątroby,
68
PEINCYLAMINA:
LEK przy CHOROBIE WILSONA,
- pochodna PENICYLINY i tylko IZOMER D,
- chelatuje Cu2+, a kompleks wydalany z moczem i kałem,
- może też chelatować inne metale,
- wykazuje też właściowości hamujące aktywność limfocytów T (np. wyk. w RSZ),
- u 30% leczonych może dać poważne reakcje nadwrażliwości,
- uwaga na uszkodzenie nerek,
- NIE stosować u pacjentów z alergią na PENICYLINĘ,
69
TRIETYLENOTETRAMINA (TRIENTYNA):
LEK przy CHOROBIE WILOSNA,
- lepszy chelator niż PENICYLAMINA,
- nie dostępny w polsce lek,
- wykorzystwywany gdy nie można wykorzystać PENICYLIAMINY,
- może powodować niedokrwistość syderoblastyczną (rzadziej aplastyczną),
+ przy ch, WILSONA można też wykorzystać SOLE CYNKU, które zmniejszą wchłanianie miedzi z jelit,
70
APROTYNINA:
OZT,
- w ciężkiej postaci dawniej stosowany lek,
- w momencie stosowania żywienia pozajelitowego,
- wraz z innymi lekami "okołotrzustkowymi" (przeciw zapalne, przeciw bólowe, antybiotyki),
- obecnie wycofany,
GABEKSAT, NAFAMOSTAT, ULINASTATYNA jako nowe leki podawane bezpośrednio do tętnic unaczyniających trzustkę,
71
PRZEWLEKŁE ZAPALNIE TRZUSTKI:
- zakaz picia,
- odpowiednia dieta,
- DRABINA ANALGETYCZNA,
- leczenie pozostałych zaburzeń okołotrzustkowych,
- PANKREATYNA, PANKREALIPAZA,
- może podrażnić błonę śluzową,
- powoduje HIPERURYKEMIE (z urykozurią i kamicą moczanową),
