LEKI UKŁADU ODDECHOWEGO Flashcards
LEKI MUKOLITYCZNE:
ZMNIEJSZAJĄ LEPKOŚĆ ŚLUZU,
- leki skuteczne w przypadku zakażenia z bogatokomórkowym debris (bakterie, neutrofile, monocyty + włókna aktynowe i DNA),
- niepeptydowe, które działają na wiązania siarkowe:
- -> ACETYLOCYSTEINA,
- -> MESYNA,
- -> KARBOCYSTEINA,
- -> ERDOSTEINA,
- DEKSTRAN - który zwiększa ilość wody i zmniejsza siłe wiązań niekowalencyjnych,
- DORNAZA alfa - jako DNAaza,
- GELSOLINA, alfa - CHEMOTRYPSYNA - które działają na filamenty aktynowe,
LEKI MUKOKINETYCZNE:
ZWIĘKSZAJĄ TRANSPORT ŚLUZU,
- zmniejszają napięcie powierzchniowe;
SURFAKTANT ZWIERZĘCY i SYNTETYCZNY
- BERFAKTANT, KALFAKTANT, PORAKTANT jako zwierzęce,
- LUCYNAKTANT jako syntetyczny,
+ agoniści rec. beta2 też działają - zwiększają ruchomość rzęsek, wyrzut Cl-, wody i mucyny,
BROMHEKSYNA:
LEK MUKOKINETYCZNY,
- działa w postaci aktywnego metabolitu: AMBROKSOLU,
- zwiększa objętość śluzu,
- zmniejsza jego lepkość,
- stymuluje pneumocyty II (produkcja surfaktantu!),
- poprawia transport rzęskowy,
MUKOREGULATORY;
ZMNIEJSZAJĄ NADPRODUKCJE ŚLUZU,
- wykorzystywane TYLKO w chorobach przewlelkłych,
- nie nadają się do ostrych infekcji,
- wykazują ważne działania dodatkowe jak –> przeciwbakteryjne, przeciwzapalne, rozszerzające oskrzela,
- -> GKS-y,
- -> leki ANTYCHOLINERGICZNE,
- -> MAKROLIDY,
IWAKFTOR:
LECZENIE MUKOWISCYDOZY,
- przy obecnej mutacji G551D, w której białko CFTR osiąga błonę,
- powoduje wzrost przewodnictwa jonów przez kanał,
POTENCJALIZATOR CFTR,
LUMAFAKTOR:
LECZENIE MUKOWISCYDOZY,
- przy obecnej delecji F508,
- wyk. w leczeniu skojarzonym z IWAFAKTOREM,
- zwiększa liczbę CFTR na powierzchni, iż ogranicza jego niewłaściwe fałdowane a więc i degradację,
KOREKTOR CFTR,
ATALUREN:
LECZENIE m.in. MUKOWISCYDOZY, \
- lek zmniejsza czułość polimerazy na PRZEDWCZESNY KODON STOP, bez zmiany wrażliwości na prawidłowy,
- można też wykorzystać do dystrofii DUCHENNE’A,
(przy tej dystrofii też podobny ETEPLIRSEN, którego już nie wykorzystamy przy MUKOWISCYDOZIE z racji na lekko inny mechanizm),
LEKI WYKRZTUŚNE:
ZWIĘKSZAJĄ OBJĘTOŚĆ I NAWODNIENIE ŚLUZU,
- HIPERTONICZNE NACL (ściąga wodę do oskrzeli),
- związki JODU,
- KORZEŃ PRAWOŚLAZU (uwaga na osłabienie odruchu kaszlu),
- GWAJAFENAZYNA (drażniąc błonę śluzową żołądka zwiększa impulsacje nerwu X –> dodatkowo uspokaja!),
OPIOIDOWE leki PRZECIWKASZLOWE:
DZIAŁAJĄ OŚRODKOWO,
- odpowiadają za to rec. ni,
- mogą wywołać zaparcia, sedacje, depresje oddechu już w dawce która wymagana,
KODEINA, DEKSTROMETORFAN, FOLKODEINA,
mamy odtrutki: NALOKSON, NALTREKSON,
BUTAMIRAT:
NIEOPIOIDOWY, OŚRODKOWY PRZECIWKASZLOWY,
- hamuje ośrodek kaszlu w rdzeniu przedłużonym,
- skuteczny przy ostrych napadach kaszlu,
stosowany w okresie okołooperacyjnym lub w profilaktyce przed bronchoskopią,
OBWODOWE leki PRZECIWKASZLOWE:
GŁOWNIE OSŁONA MECHANICZNA!
- śluzy, które zmniejszają stymulacje nerwu X,
- BENZONATAT - lek miejscowo znieczulający, zniejsza kaszel po głębokim wdechu,
- MOGUISTEINA - lek, który otwiera kanały ATP zależne POTASOWE, zmniejsza rekatywność mięśniówki,
- LEWODROPROPIZYNA - stosunkowo wybiórczo hamuje przewodzenie włókien C aferentnych od nerwu X,
KRÓTKOdziałające B2-ADRENOMIMETYKI:
- ORCYPRENALINA (najmniej selektywna na B2)
- PIRBUTEROL,
- BITOLTEROL,
- SALBUTAMOL, TERBUTALINA (te mogą być doustnę!)
- FENOTEROL,
DZŁUGOdziałający AGONIŚCI receptora B2:
- wystarczy podać 2x/dzień,
- mają t1/2 do 12h,
- SALMETEROL,
- FORMOTEROL,
(uwaga, bo SALMETEROL może antagonizować krótkodziałające),
ULTRAdługodziałające B2-MIMETYKI:
- z czasem t1/2 do 24h,
- KARMOTEROL,
- MILWETEROL,
- OLODATEROL (przy POCHP),
- INDAKATEROL - ten MOŻNA kojarzyć z krótkodziałającymi,
uwaga: leki te mogą dać desentyzacje receptorów, oraz pojawiły się doniesienia o wzroście śmiertelności przy monoterapii astmy,
Połączenia B2 i GKS wykorzystywane w leczeniu:
- SALMETEROL i BUDEZONID,
- FORMETEROL i BUDEZONID,
KARMOTEROL i BUDEZONID,
INDAKATEROL i BUDEZONID, - WILANTEROL i FURONIAN FLUTYKAZOLU!
CHOLINOLITYKI:
pasuje byśmy blokowali RECEPTORY M3,
- ale wpływają też na M2 i powodują ogólną przewagę receptorów adrenerginczych,
- blok impulsacji cholinergicznej w płucach w celu zablokowana nerwu X,
- IPRATROPIUM, OKSYTROPIUM,
- TIOTROPIUM - szybciej oddysocjowuje od M2,
GLIKOPIROLAN,
AKLIDYNIUM:
chęć ZASTĄPIENIA TIOTROPIUM,
- G: daje mniej powikłań z układu sercowo - naczyniowego,
- A: jeszcze krócej działa na rec. M2 oraz szybki początek (po 15 min),
Połączenia leków w leczeniu astmy:
- FOLMOTEROL/SALMETEROL i TIOTROPIUM,
KARMETEROL i TIOTROPIUM,
INDAKATEROL i GLIKOPIROLAN, - WILANTEROL i UMEKLIDYNIUM, czyli cholinolityk, który może być sam przy POCHP,
- INDAKATEROL i GLIKOPIROLAN i MOMETAZON,
METYLOKSANTYNY:
NIE selektywne INHIBIOTORY FOSFODIESTERAZY 4,
- dodatkowo wykazują działanie przeciwzaplane,
- głownie ROZSZERZAJĄ OSKRZELA,
KOFEINA,
TEOFILINA,
AMINOFILINA, która uwalnia TEOFILINE (czopki lub doustnie),
TEOFILINA:
METYLOKSANTYNA,
- dobry, długodziałajacy lek,
- wykorzystywany przy dusznościach nocnych,
- głownie daje BRONCHODYLATACJE,
- może powodować: bóle, zawroty głowy, bezsenność a nawet drgawki,
- uwaga też na nudności i wymioty czy zaostrzenie wrzodów,
- powoduje spadek CTK, wzrost HR oraz uwaga na arytmie komorową,
- daje też wzrost diurezy,
- ma NISKI INDEKS TERAPEUTYCZNY + wymaga monitorowania terapii,
Wpływ metyloksantyn na receptory ADENOZYNOWE:
- oprócz blokowania PDE4,
- oprócz zmniejszania napływu Ca2+,
- oprócz wzrostu amin katecholowych,
A1 - dobrze, że blokowane,
A2B - dobrze, że blokowane,
A2A - źle, że blokowane, bo powinniśmy stymulować,
A3 - z jednej strony dobrze, bo zmniejsza chemotaksje neutrofili, ale źle bo zwiększa degranulacje mastocytów,
INHIBITORY PDE4:
(samych PDE jest 11),
PRZECIWZAPALNE,
- może być PDE4A i PDE4D z racji alternatywnego splicingu,
- jako prekursor ROLIPRAM,
- nowe: CILOMILAST, ROFLIMILAST,
UWAGA: PDE4 znajduje się też w area postrema –> WYMIOTY! (próba łagodzenia przez TOMIFILAST,
ewentualnie możliwość zablokowania PDE3 i PDE4 na raz,
KROMONY:
- stabilizują błonę komórkową mastocytów,
KROMOGLIKAN SODU,
NEDOKROMIL,
–> areozole do leczenia astmy,
LODOKSAMID –> krople przy zapaleniu spojówek,
przy astmie mogą być pomocniczo jako profilaktyka do B2-mimetyków i GKS-ów,
KROMOGLIKAN SODU w nowych badaniach:
- silny agonista białka G35, podobnie jak naturalny kw. LIZOFOSFATYDOWY,
- działa silnie pro i przeciw zapalnie,
- zmniejsza produkcje chemokin,
- zmniejsza różnicowanie Th2 –> hamuje sygnał IL-13!
LEKI PRZECIWLEUKOTRIENOWE:
ZYLEUTON:
- inibitor 5-LOX, 4 lub 2 x/dzień,
- może uszkodzić wątrobę i spowodować zmiany zachowania,
MONTELUKAST, ZAFIRLUKAST, PRANLUKAST,
- antagoniści CysLT4,
WELIFLAPON:
- antagonista FLAP, czyli białko aktywujące LOX,
- tu też leki modyfikujące ryzyko naczyniowe,
Działania niepożądane ANTAGONISTÓW REC. CYSLT4 (tzw. lukastów):
- łagodne zaburzenia przewodu pokarmowego,
- zaburzenia snu,
- zachowania samobójcze,
- wzrost ryzyka zespołu Churga - Straussa,
- brak przydatności w monoterapii (ew. astma aspirynowa),
- sam MONTELUKAST może być wyk. w duszności,
MODULOWANIE IL - 5:
MEPOLIZUMAB - anty IL-5 –> spadek il. eozynofili,
BENROLIZUMAB - anty łańcuchowi alfa receptora dla IL-5 (tu uwaga na eozynopenie),
RESLIZUMAB - neutralizuje IL-5,
PITRAKINRA:
ZMUTOWANA IL-4,
- łączy się zarówno z receptorem dla IL-4 ale i z receptorem dla IL-13 (blokuje oba heterodimery),
- uniemożliwia transdukcje sygnału,
- podawana podskórnie lub wziewnie,
OMALIZUMAB:
- łączy sie z Fc z IgE,
- nie pozwala na połączenie IgE z rec. FcaRI,
- blokuje uwolnienie mediatorów z mastocytów,
- wykorzystway u pacjentów z ciężką astmą (zmniejsza ilość hospitalizacji i zależność od GKS-ów),
PIRFENIDON:
przy SAMOISTYM WŁÓKNIENIU PŁUC,
- hamuje przyrost macierzy komórkowej,
- hamuje proliferacje fibroblastów,
- hamuje produkcje czynników prowadzących do włóknienia pod wpływem TGF-beta,
- UWAGA: może powodować zaburzenia żołądkowo - jelitowe, reakcje uczuleniowe, fotodermatozy, bezsenność i bóle głowy,
NINTEDANIB:
przy SAMOISTNYM WŁÓKNIENIU PŁUC,
- hamuje KINAZY TYROZYNOWE PDGFR, FGFR, VEGFR,
- łączy się w miejscu wiązania ATP, blokując transmisję wewnątrzkomórkową,
- przeciwzapalny i przeciwifbrotyczny lek,
- hamuje PROLIFERACJE, MIGRACJE, TRANSFORMACJE fibroblasów płucnych do mifibroblastów,
