LEKI HORMONÓW TARCZYCY I METABOLIZMY WAPNIA Flashcards

1
Q

Syntetyczne hormony TARCZYCY:

A
  • LEWOTYROKSYNA - T4,
  • LIOTYROKSYNA - T3,
  • LIOTROKS - mieszanina T3/T4 w fizjologicznym stężeniu,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

LEWOTYROKSYNA:

A

T4,

  • najczęściej używany syntetyczny hormon tarczycy,
  • długi okres półtrwania,
  • stosowana tylko raz dziennie,
  • oprócz niedoczynności stosowana także przy guzkach, wolach rozlanych, raku (supresja TSH!),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nadczynność tarczycy:

A

TYREOSTATYKI,

  • związki JODU,
  • NADCHLORANY,
  • pochodne TIOIMIDIAZOLOWE,
  • pochodne TIOURACYLOWE,
  • dodatkowo też Beta-BLOKERY,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

PREPARATU JODU:

A

TYREOSTATYKI,

  • w wysokich stężeniach,
  • hamują PEROKSYDAZĘ TARCZYCOWĄ,
  • blok WYCHWYTU,
  • blok SPRZĘGANIA,
  • natychmiastowy blok UWALNIANIA,
  • nie stosowane długo (homeostatyczna regulacja),
  • dają szybką poprawę kliniczną,
  • uwaga na alergie,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

TIAMAZOL,

PROPYLOTIOURACYL:

A

HAMOWANIE PEROKSYDAZY,
- hamują WBUDOWANIE jodu,
- hamują SPRZĘGANIE reszt tyroglobulionywch,
- NIE wpływaja na uwalnianie,
TIAMAZOL - pochodnia tioimidiazolowa,
PROPYLOTIOURACYL - pochodna tiouracylowa z dodatkową zdolnością hamowania T4 do T3,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

BETA-BLOKERY:

A
  • nieseletywny PROPRANOLOL,
  • METOPROLOL,
  • -> stosowane w celu ochrony serca (hormony tarczycy potęgują działanie amin katecholowych - ważne przy nagłej nadczynności),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

NADCHLORANY:

A

ANIONY,

  • zastępują jod; kompetencyjnie wchłaniane do tarczycy,
  • efekt po kilku tygodniach,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Działanie niepożądane TYREOSTATYKÓW:

A
  • wzrost TSH –> wole tarczycy,
  • skórne reakcje nadwrażliwości,
  • bóle stawowe,
  • podrażnienie przewodu pokarmowego,
  • polekowe zapalenie wątroby,
  • UWAGA na LEUKOPENIE, która może sie przerodzić w AGRANULOCYTOZĘ (po kilku miesiącach terapii –> ale tyreostatytki zazwyczaj używane przez rok i koniec),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

TETRAC:

A

ANTAGONISTA REC. BŁONOWEGO DLA HORMONÓW TARCZYCY,

  • nie wnika do wnętrza komórki,
  • deaminowana pochodna T4,
  • szansa na wykorzystanie leku w terapii przeciwnowotworowej,
  • KWAS TETRAJODOTYREOOCTOWY,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

WITAMINA D:

A

D1 - KALCYFEROL,
D2 - ERGOKALCYFEROL,
D3 - CHOLEKARLCYFEROL (o największej aktywności, ale wymaga podwójnej hydroksylacji),

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Pochodne witaminy D:

A
  • KALCYFEDIOL - D3, które już nie wymaga hydroksylacji w wątrobie (25-hydroksycholekalcyferol),
  • ALFAKALCIDIOL - D3, które już nie wymaga hydroksylacji w nerkach (1 - hydroksycholekalcyferol),
  • DOKSYRKALCYFEROL - D2, który też już nie wymaga hydroksylacji w nerkach (1-hydroksydoksyrkalcyferol),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

KALCYTRIOL:

A
  • aktywna forma witaminy D3,
  • stosowana u pacjętów dializowanych,
  • szybko działa,
  • typowo daje HIPERKALCEMIE i HIPERFOSFATEMIE,
  • działa na: jelito cienkie, nerki, osteoklasty, przytarczyce, układ immunologiczny,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

TAKALCYTOL,

KALCYPOTRIOL:

A

pochodna KALCYTRIOLU,
- mniejsze działanie HIPERKALCEMIZUJĄCE,
- stosowane w ŁUSZCZYCY,
(normalnie produkowana wit. D3 przez makrofagii ma działanie hamujące limfocyty T),

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

DIHYDROTACHYSTEROL:

A

syntetyczny ANALOG WIT. D2,

  • nie wymaga hydroksylacji (działa przestrzennie),
  • szybki i krótkodziałający,
  • bardzo aktywny –> mineralizacja tkanki kostnej nasilona bardziej niż po innych lekach,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

DZIAŁANIE PTH:

A
  • jelito cieńkie - poprzez WITAMINE D3, z racji pobudzenia jej syntezy w nerkach,
  • nerki - zatrzymanie wydalania Ca2+, a wzrost wydalania PO43- (zmniejszenie ekspresji kotransportera NaPiII),
  • w nerkach wykazuje szybki efekt,
  • kości - długotrwałe połączenie z receptorami kostnymi powoduje utrate masy kostnej, a krótkotrwałe (do 2h) powoduje zwiększenie masy kostnej),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

KOŚCIOGUBNY wpływ PTH:

A
  • długa stymulacja receptora,
  • osteoblasty zostają zmobilizowane do produkcja IGF-BP, który wiąże IGF-1 potrzebne do stymulowania różnicowania osteoblastów,
  • pobudzenie ekspresji RANKL na osteoblastach co stymuluje różnicowanie osteklastów,
17
Q

TERYPARATYD:

A

ANALOG PTH,

  • krótkodziałający,
  • wykazuje kościotwórcze właściwości,
  • pobudza CYKLAZE ADENYLOWĄ, której działania hamuje apoptozę osteoblastów,
18
Q

ASFOTAZA ALFA:

A
  • glikoproteina,
  • z domeną katalityczną ALKALICZNEJ FOSFATAZY,
    (niedobór tego enzymu powoduje hipofofatezje, a nastepnie krzywicę i osteomalacje,
19
Q

KALCYTONINA:

A
  • spadek Ca2+,
  • łączy się z cyklazą adenylową osteoblastów, hamując ich aktywację,
  • podawana paranteralnie lub do nosowo jako KALCYTONINA LUDZKA lub ŁOSOSIOWA (ta druga z większym powinowadztwem),
  • niestety po około 2 latach następuje desyntyzacja receptora,
20
Q

Niedoczynność przytarczyc:

A
  • NIE stosujemy PTH,
  • stosujemy preparaty wapnia (doustnie),
  • w tężyczce -> preparaty wapnia dożylnie,
  • wykorzystujemy też ALFAKALCYDOL,
  • stosowany też KALCYTRIOL,
21
Q

Zapobieganie nadmiernej HIPERFOSFATEMII, która może powstać przy niedoczynności przytarczyc z racji stosowania WITAMINY D:

A
  • PARAKALCYTOL - pochodna witaminy D2, która zmniejsza stężenie PTH o około 50%, jednak pozostawiając nadal wysokie Ca2+,
  • WĘGLAN WAPNIA - który wiąże fosforany w przewodzie pokarmowym (ale ma wapń…),
  • CHLOROWODOREK SEWELAMERU - nie zawiera wapnia, ale powodował kwasicie metaboliczną i hiperkaliemie,
  • WĘGLAN SEWELAMERU lub WĘGLAN LANTANU - zastąpiły CHLOROWODOREK SEWELAMERU,
22
Q

KALCYMIMETYKI:

A
  • uwrażliwiają receptor wapniowy, który jest zlokalizowany na przytarczycach,
  • następuje mniejsza produkcja sprzężonego z receptorem białka G,
  • ZMNIEJSZENIE PRODUKCJI PTH,
  • lek to np. CYNAKALCET,
23
Q

BISFOSFONIANY:

A

ANALOGI PIROFOSFORANÓW,

  • NIE hydrolizowane przez FOSFATAZE ALKALICZNĄ,
  • nie powodują inhibicji mineralizacji,
  • wbudowywują się do kości,
  • wchłaniane w kilku %, a czego tylko połowa faktycznie wbudowana do kości,
  • pokarm silnie zmniejsza absorbcje leku,
  • lek musi być popijany dużą ilością wody, a po zażyciu należy przez 30 minut pozostać w pozycji stojącej,
24
Q

BISFOSFONIANY cd.:

A
  • leki, uwalniane z kości w czasie ewentualnej hydrolizy, powodują zmniejszenie rozpuszczalności HYDROKSYAPATYTU oraz hamują OSTEOKLASTY (ich przywieranie),
  • gdy wchłonięte do osteklastów hamują syntezę PIROFOSFORANÓW,
  • stosowane w osteoporozie,
  • stosowane w chorobie Pageta,
  • stosowane w hiperkalcemii z racji osteolitycznych przerzutów do kości,
25
Q

BISFOSFONIANY stosowane w leczeniu:

A
" kwasy z końcówką - DRONOWY",
OSTEOPOROZA: 
- KW. ALENDRONOWY, 
- KW. RYZEDRONOWY, 
- KW. IBANDRONOWY, 
- KW. TYLUDRONOWY,
26
Q

BISFOSFONIANY stosowane w leczeniu CH. PAGETA:

A
  • KW. ALENDRONOWY,
  • KW. PAMIDRONOWY,
  • KW. RYZEDRONOWY,
  • KW. TYLUDRONOWY,
27
Q

KW. PAMIDRONOWY,

KW. ZOLEDRONOWY:

A
  • najskuteczniejsze leki w leczeniu przerzutów nowotworowych do kości,
  • oba z nim mogą być podawane DOŻYLNIE,
  • kw. ZOLEDRONOWY jest 100x silniejszy od kw. PAMIDRONOWEGO,
    (a sam kwas PAMIDRONOWY jest już 100x silniejszy od prekursora wszystkich bisfosfonianów - kw. ETYDRONOWEGO),
28
Q

PLIKAMYCYNA:

A

ANTYBIOTYK,

  • działa przeciwnowotworowo,
  • hamuje aktywność PARATHORMONU,
  • hamuje też aktywność OSTEOKLASTÓW,
  • stosowany w przerzutach osteolitycznych z HIPERKALCEMIĄ (jak BISFOSFONIANY),
  • jak typowy cytostatyk może dać MIELOSUPRESJE, wymioty, skłonność do złamań,
  • wykorzystywana w ciężkich przypadkach ch. PAGETA,
29
Q

RANELIAN STRONTU:

A
  • stront z leku odkłada się na powieżchni nowo tworzącej się kości,
  • blokuje ewentualną aktywacje osteoklastów,
  • pobudza dodatkowo powstawanie osteoblastów,
  • hamuje UTRATĘ masy kostnej,
  • stymuluje TWORZENIE się nowej masy kostnej,
30
Q

DENOZUMAB:

A

PRZECIWCIAŁO MONOKLONALNE,

  • humanizowane,
  • skierowane przeciwko RANKL,
  • blokuje połączenie RANKL - RANK,
  • zmniejsza różnicowanie się osteoklastów,