LEKI UKLADU WSPÓŁCZULNEGO Flashcards
1
Q
ADRENALINA:
A
- AMINA KATECHOLOWA,
- działa w równym stopniu na receptory alfa i beta,
- używana w akcji reanimacyjnej,
- wykorzystywana we wstrząsie anafilaktycznym,
- często jako dodatek do znieczulenia miejscowego (bo skurcz naczyń),
2
Q
NORADRENALINA:
A
- AMINA KATECHOLOWA,
- działa głownie na receptor alfa,
- używana w niewydolności serca z hipotonią,
- wykorzystywana we wstrząsie septycznym,
- wykazuje silne działanie naczynioskurczowe, (co może wywołać gwałtowny skok CTK i zwolnienie akcji serca NIE przeszczepionego),
3
Q
DOPAMINA
A
- AMINA KATECHOLOWA,
- działanie zależy od dawki:
- -> do 5 ug/kgmc/min - wzrost diurezy,
- -> więcej niż 5 ug/kgmc/min - działa na receptory beta1 serca (przy niewydolności lub wstrząsie septycznym),
- więcej niż 10 ug/kgmc/min - działa na receptor alfa1 (uogólniony skurcz naczyń),
4
Q
FENYLEFRYNA:
A
- AGONISTA rec. alfa,
- selektywny dla alfa1,
- o działaniu naczynioskurczowym,
- ułatwia utrzymanie CTK podczas znieczulenia,
- podawany przy wstrząsie lub w niedociśnieniu (pozajelitowo),
- podawany jako składnik mieszaniny np. z lekiem przeciwbólowym (doustnie),
5
Q
NAFAZOLINA,
KSYLOMETAZOLINA:
A
- AGONISTA rec. alfa,
- działanie miejscowe,
- głownie w nieżycie nosa,
- wykorzystywany też w ostrym zapaleniu spojówek,
6
Q
TETRAZOLINA:
A
- AGONISTA rec. alfa,
- w leczeniu objawowym prostego, nieinfekcyjnego zapalenia spojówek,
- wykorzystywany w nieżycie nosa czy zapaleniu zatok,
7
Q
MIDODRYNA:
A
- AGONISTA rec. alfa,
- używany w leczeniu samoistnej hipotonii ortostatycznej,
8
Q
DROKSYDOPA:
A
AGONISTA rec. alfa,
- najnowszy lek,
- używany do leczenia hipotonii ortostatycznej,
- dzięki dekarboksylazie DOPA jest zmieniany do NORADRENALINY,
9
Q
IZPORENALINA:
A
- AGONISTA rec. beta,
- dawniej wykorzystywana do zwalczania bloków sercowych,
10
Q
ORCYPRENALINA:
A
- AGONISTA rec. beta,
- wykorzystywany w przejściowych zaburzeniach przewodnictwa serca,
- nie wymaga ani elektroterapii ani wszczepienia rozrusznika,
11
Q
DOBUTAMINA:
A
- AGONISTA rec. beta,
- wykorzystywana we wstrząsie kardiogennym,
- używana w ciężkiej, przewlekłej niewydolności serca z małym CO,
- dodatkowo stosowana w diagnostyce,
12
Q
SALBUTAMOL,
FENOTEROL,
TERBUTALINA:
A
- SELEKTYWNI AGONIŚCI rec. beta2,
- krótko działający,
- dodatkowo SALBUTAMOL I FENOTEROL wykorzystywani jako leki hamujące skurcze macicy (czyli leki tokolityczne),
13
Q
SALMETEROL,
FORMOTEROL:
A
- SELEKTYWNI AGONIŚCI rec. beta2,
- nowe leki,
- długodziałające,
- z dodatkowymi właściwościami przeciwzapalnymi,
SALMETEROL - zaczyna działać po 20 minutach,
FORMOTEROL - zaczyna działać po 3 minutach,
14
Q
FENOLDOPAM:
A
- AGONISTA rec. dopaminoergicznego1,
- dodatkowo słaby antagonista rec. alfa2,
- wykorzystywany tylko w warunkach szpitalnych, przez maxymalnie 48h,
- lek do leczenie ciężkiego nadciśnienia,
15
Q
EFEDRYNA:
A
- POŚREDNI SYMPATYKOMIMETYK,
- pozyskiwana z ziela przęśli,
- najczęstszy lek zwężający naczynia,
- stosowany przy spadku CTK podczas znieczulenia,
- silnie pobudza OUN,
16
Q
PSEUDOEFEDRYNA:
A
- POŚREDNI SYMPATYKOMIMETYK,
- izomer D EFEDRYNY,
- bez działania ośrodkowego,
- wykorzystywany do obkurczenia naczyń głównie w śluzówce,
- obwodowo działa podobnie jak ADRENALINA,
- ośrodkowo działa SŁABIEJ niż AMFA,
17
Q
ERGOTAMINA:
A
- alfa ADRENOLITYK,
- wykorzystywana w napadach migreny,
- używana w krwawieniach połogowych, ale PO wydaleniu łożyska,
18
Q
DIHYDROERGOTAMINA:
A
- alfa ADRENOLITYK,
- wykorzystywana w napadach migreny,
- stosowana w hipotonii ortostatycznej,
19
Q
DIHYDROERGOKRYPTYNA:
A
- alfa ADRENOLITYK,
- wykorzystywana w profilaktyce migreny,
20
Q
DIHYDROERGOTOKSYNA:
A
- mieszanka DIHUDROERGOTAMINY I DIHYDROERGOKRYPTYNY,
- z dodatkiem DIHYDROERGOKRYSTYNY,
- wykorzystywana w zaburzeniach sprawności mózgu,
21
Q
FENOKSYBENZAMINA:
A
- alfa ADRENOLITYK,
- NIEODWRACALNA blokada rec. alfa,
- wykazuje długie działanie,
- wykorzystywana w przełomach nadciśnieniowych,
- stosowana w trakcie operacji guza chromochłonnego nadnerczy,
- używany w leczeniu zaburzenia oddawania moczu (gdy zbyt mocna stymulacja na rec. alfa na zwieraczu cewki moczowej),
22
Q
FENTOLAMINA:
A
- alfa ADRENOLITYK,
- nieselektywnie, krótko blokuje rec. alfa,
- stosowany w okresie okołooperacyjnym guza chromochłonnego nadnerczy,
23
Q
PRAZOSYNA:
A
- SELEKTYWNY ANTAGONISTA rec. alfa1,
- krótko działający,
- przy leczeniu nadciśnienia jako monoterapia czy też jako składnik,
- używany w chorobie Raynauda,
- NIE blokuje receptorów alfa2 toteż nie zahamuje zwrotnego HAMOWANIA uwalniania NORADRENALINY dzięki czemu nie wywoła tachykardii,
- może wystąpić efekt pierwszej dawki z gwałtownym spadkiem CTK,
24
Q
TERAZOSYNA,
BONAZOSYNA,
DOKSAZOSYNA:
A
- SELEKTYWNI ANTAGONIŚCI rec. alfa1,
- zalecenia takie jak w przypadku PRAZOSYNY,
- o dłuższym czasie działania,
25
Q
URAPIDYL:
A
- SELEKTYWNY ANTAGONISTA rec. alfa1,
- wykorzystywany w stanach nagłych związanych z nadciśnieniem tętniczym,
- wykazuje dodatkowe ośrodkowe działanie związane z pobudzeniem rec. 5-HT2A w ośrodku naczynioruchowym w OUN,
26
Q
TAMSULOZYNA,
ALFUZOSYNA:
A
- SELEKTYWNI ANTAGONIŚCI rec. alfa1,
- stosowane w łagodnym przeroście gruczoły krokowego, z racji występowania rec. alfa1A w zwieraczy pęcherza - powodują jego rozluźnienie,
27
Q
GUANETYDYNA:
A
- SYMPATYKOLITYK,
- “zamraża” NORADRENALINE, blokując jej uwalnianie z płytkich magazynów,
- rzadko stosowany w nadciśnieniu,
- raczej używany jako lek w odruchowej dystrofii mięśniowej,
28
Q
RAZERPINA:
A
- SYMPATYKOLITYK,
- alkaloid pozyskany z korzenia R. serpentina,
- wiąże się stale z pęcherzykami w których są magazynowane aminy katecholowe w neuronach,
- dodatkowo wypłukuje te aminy i serotoninę (po czym aminy są metabolizowane!),
- jest to stary lek, rzadko obecnie używany iż wywoływał spadek też SEROTONINY, który to objawiał się depresją,
29
Q
KLONIDYNA,
GUANFACYNA:
A
- SYMPATYKOLITYKI,
- wywołują spadek CTK,
- pobudzają rec. alfa2 ale w strefie presyjnej rdzenia,
- dodatkowo pobudzenie rec. alfa2 presynaptycznego na obwodzie powoduje SPADEK NORADRENALINY, poprzez jej hamowanie,
- wykorzystywany w nadciśnieniu tętniczym,
- może wystąpić zespół odstawienia po zaprzestaniu stosowania,
30
Q
METYLDOPA:
A
- SYMPATYKOLITYK,
- metabolizowany do ALFA - METYLONORADRENALINY, która pobudza rec. alfa2,
- wywołuje spadek aktywności neuronów adrenergicznych (jak KLONIDYNA),
- jest bezpieczny dla płodu dlatego też stosowany w leczeniu nadciśnienia głownie w ciąży,
- może dać anemie hemolityczną,
31
Q
beta-BLOKERY NIESELKTYWNE:
A
- blokują oba receptory beta,
- PROPRANOLOL,
- NADOLOL,
- SOTALOL,
- BUPRANOLOL,
- METYPRANOLOL,
- PENBUTOLOL,
- TYMOLOL,
32
Q
beta-BLOKERY KARDIOSELEKTYWNE:
A
- blokują najsilniej rec. beta1 (nigdy w 100%),
- BISPROLOL,
- BETAKSOLOL,
- NEBIWOLOL,
- pozostałe niżej selektywne to: acebutolol, atenolol, talinolol, metoprolol, esmolol),
33
Q
CERIPROLOL:
A
- beta-BOLKER WIELOFUNKCYJNY,
- jednocześnie ANTAGONISTA rec. beta1, i AGONISTA rec. beta2,
34
Q
NEBIWOLOL:
A
- beta-BLOKER WIELOFUNKCYJNY,
- wykazuje działanie poprzez eNOS do syntezy NO,
35
Q
KARWEDYLOL:
A
- beta-BLOKER WIELOFUNKCYJNY,
- alfa1 ANTAGONISTA,
- beta AGONISTA,
- dzięki działaniu na rec. alfa1 powoduje spadek afterload,
- jego działanie na rec. beta stabilizuje ich konformacje nie związana z białkiem Gs, co przekłada się na przerost kardiomiocytów i ich apoptozę (dlatego w grupie beta-lityków!)
