LEKI UKLADU WSPÓŁCZULNEGO Flashcards

1
Q

ADRENALINA:

A
  • AMINA KATECHOLOWA,
  • działa w równym stopniu na receptory alfa i beta,
  • używana w akcji reanimacyjnej,
  • wykorzystywana we wstrząsie anafilaktycznym,
  • często jako dodatek do znieczulenia miejscowego (bo skurcz naczyń),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

NORADRENALINA:

A
  • AMINA KATECHOLOWA,
  • działa głownie na receptor alfa,
  • używana w niewydolności serca z hipotonią,
  • wykorzystywana we wstrząsie septycznym,
  • wykazuje silne działanie naczynioskurczowe, (co może wywołać gwałtowny skok CTK i zwolnienie akcji serca NIE przeszczepionego),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

DOPAMINA

A
  • AMINA KATECHOLOWA,
  • działanie zależy od dawki:
  • -> do 5 ug/kgmc/min - wzrost diurezy,
  • -> więcej niż 5 ug/kgmc/min - działa na receptory beta1 serca (przy niewydolności lub wstrząsie septycznym),
  • więcej niż 10 ug/kgmc/min - działa na receptor alfa1 (uogólniony skurcz naczyń),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

FENYLEFRYNA:

A
  • AGONISTA rec. alfa,
  • selektywny dla alfa1,
  • o działaniu naczynioskurczowym,
  • ułatwia utrzymanie CTK podczas znieczulenia,
  • podawany przy wstrząsie lub w niedociśnieniu (pozajelitowo),
  • podawany jako składnik mieszaniny np. z lekiem przeciwbólowym (doustnie),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

NAFAZOLINA,

KSYLOMETAZOLINA:

A
  • AGONISTA rec. alfa,
  • działanie miejscowe,
  • głownie w nieżycie nosa,
  • wykorzystywany też w ostrym zapaleniu spojówek,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

TETRAZOLINA:

A
  • AGONISTA rec. alfa,
  • w leczeniu objawowym prostego, nieinfekcyjnego zapalenia spojówek,
  • wykorzystywany w nieżycie nosa czy zapaleniu zatok,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

MIDODRYNA:

A
  • AGONISTA rec. alfa,

- używany w leczeniu samoistnej hipotonii ortostatycznej,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

DROKSYDOPA:

A

AGONISTA rec. alfa,

  • najnowszy lek,
  • używany do leczenia hipotonii ortostatycznej,
  • dzięki dekarboksylazie DOPA jest zmieniany do NORADRENALINY,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

IZPORENALINA:

A
  • AGONISTA rec. beta,

- dawniej wykorzystywana do zwalczania bloków sercowych,

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

ORCYPRENALINA:

A
  • AGONISTA rec. beta,
  • wykorzystywany w przejściowych zaburzeniach przewodnictwa serca,
  • nie wymaga ani elektroterapii ani wszczepienia rozrusznika,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

DOBUTAMINA:

A
  • AGONISTA rec. beta,
  • wykorzystywana we wstrząsie kardiogennym,
  • używana w ciężkiej, przewlekłej niewydolności serca z małym CO,
  • dodatkowo stosowana w diagnostyce,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

SALBUTAMOL,
FENOTEROL,
TERBUTALINA:

A
  • SELEKTYWNI AGONIŚCI rec. beta2,
  • krótko działający,
  • dodatkowo SALBUTAMOL I FENOTEROL wykorzystywani jako leki hamujące skurcze macicy (czyli leki tokolityczne),
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

SALMETEROL,

FORMOTEROL:

A
  • SELEKTYWNI AGONIŚCI rec. beta2,
  • nowe leki,
  • długodziałające,
  • z dodatkowymi właściwościami przeciwzapalnymi,
    SALMETEROL - zaczyna działać po 20 minutach,
    FORMOTEROL - zaczyna działać po 3 minutach,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

FENOLDOPAM:

A
  • AGONISTA rec. dopaminoergicznego1,
  • dodatkowo słaby antagonista rec. alfa2,
  • wykorzystywany tylko w warunkach szpitalnych, przez maxymalnie 48h,
  • lek do leczenie ciężkiego nadciśnienia,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

EFEDRYNA:

A
  • POŚREDNI SYMPATYKOMIMETYK,
  • pozyskiwana z ziela przęśli,
  • najczęstszy lek zwężający naczynia,
  • stosowany przy spadku CTK podczas znieczulenia,
  • silnie pobudza OUN,
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

PSEUDOEFEDRYNA:

A
  • POŚREDNI SYMPATYKOMIMETYK,
  • izomer D EFEDRYNY,
  • bez działania ośrodkowego,
  • wykorzystywany do obkurczenia naczyń głównie w śluzówce,
  • obwodowo działa podobnie jak ADRENALINA,
  • ośrodkowo działa SŁABIEJ niż AMFA,
17
Q

ERGOTAMINA:

A
  • alfa ADRENOLITYK,
  • wykorzystywana w napadach migreny,
  • używana w krwawieniach połogowych, ale PO wydaleniu łożyska,
18
Q

DIHYDROERGOTAMINA:

A
  • alfa ADRENOLITYK,
  • wykorzystywana w napadach migreny,
  • stosowana w hipotonii ortostatycznej,
19
Q

DIHYDROERGOKRYPTYNA:

A
  • alfa ADRENOLITYK,

- wykorzystywana w profilaktyce migreny,

20
Q

DIHYDROERGOTOKSYNA:

A
  • mieszanka DIHUDROERGOTAMINY I DIHYDROERGOKRYPTYNY,
  • z dodatkiem DIHYDROERGOKRYSTYNY,
  • wykorzystywana w zaburzeniach sprawności mózgu,
21
Q

FENOKSYBENZAMINA:

A
  • alfa ADRENOLITYK,
  • NIEODWRACALNA blokada rec. alfa,
  • wykazuje długie działanie,
  • wykorzystywana w przełomach nadciśnieniowych,
  • stosowana w trakcie operacji guza chromochłonnego nadnerczy,
  • używany w leczeniu zaburzenia oddawania moczu (gdy zbyt mocna stymulacja na rec. alfa na zwieraczu cewki moczowej),
22
Q

FENTOLAMINA:

A
  • alfa ADRENOLITYK,
  • nieselektywnie, krótko blokuje rec. alfa,
  • stosowany w okresie okołooperacyjnym guza chromochłonnego nadnerczy,
23
Q

PRAZOSYNA:

A
  • SELEKTYWNY ANTAGONISTA rec. alfa1,
  • krótko działający,
  • przy leczeniu nadciśnienia jako monoterapia czy też jako składnik,
  • używany w chorobie Raynauda,
  • NIE blokuje receptorów alfa2 toteż nie zahamuje zwrotnego HAMOWANIA uwalniania NORADRENALINY dzięki czemu nie wywoła tachykardii,
  • może wystąpić efekt pierwszej dawki z gwałtownym spadkiem CTK,
24
Q

TERAZOSYNA,
BONAZOSYNA,
DOKSAZOSYNA:

A
  • SELEKTYWNI ANTAGONIŚCI rec. alfa1,
  • zalecenia takie jak w przypadku PRAZOSYNY,
  • o dłuższym czasie działania,
25
Q

URAPIDYL:

A
  • SELEKTYWNY ANTAGONISTA rec. alfa1,
  • wykorzystywany w stanach nagłych związanych z nadciśnieniem tętniczym,
  • wykazuje dodatkowe ośrodkowe działanie związane z pobudzeniem rec. 5-HT2A w ośrodku naczynioruchowym w OUN,
26
Q

TAMSULOZYNA,

ALFUZOSYNA:

A
  • SELEKTYWNI ANTAGONIŚCI rec. alfa1,
  • stosowane w łagodnym przeroście gruczoły krokowego, z racji występowania rec. alfa1A w zwieraczy pęcherza - powodują jego rozluźnienie,
27
Q

GUANETYDYNA:

A
  • SYMPATYKOLITYK,
  • “zamraża” NORADRENALINE, blokując jej uwalnianie z płytkich magazynów,
  • rzadko stosowany w nadciśnieniu,
  • raczej używany jako lek w odruchowej dystrofii mięśniowej,
28
Q

RAZERPINA:

A
  • SYMPATYKOLITYK,
  • alkaloid pozyskany z korzenia R. serpentina,
  • wiąże się stale z pęcherzykami w których są magazynowane aminy katecholowe w neuronach,
  • dodatkowo wypłukuje te aminy i serotoninę (po czym aminy są metabolizowane!),
  • jest to stary lek, rzadko obecnie używany iż wywoływał spadek też SEROTONINY, który to objawiał się depresją,
29
Q

KLONIDYNA,

GUANFACYNA:

A
  • SYMPATYKOLITYKI,
  • wywołują spadek CTK,
  • pobudzają rec. alfa2 ale w strefie presyjnej rdzenia,
  • dodatkowo pobudzenie rec. alfa2 presynaptycznego na obwodzie powoduje SPADEK NORADRENALINY, poprzez jej hamowanie,
  • wykorzystywany w nadciśnieniu tętniczym,
  • może wystąpić zespół odstawienia po zaprzestaniu stosowania,
30
Q

METYLDOPA:

A
  • SYMPATYKOLITYK,
  • metabolizowany do ALFA - METYLONORADRENALINY, która pobudza rec. alfa2,
  • wywołuje spadek aktywności neuronów adrenergicznych (jak KLONIDYNA),
  • jest bezpieczny dla płodu dlatego też stosowany w leczeniu nadciśnienia głownie w ciąży,
  • może dać anemie hemolityczną,
31
Q

beta-BLOKERY NIESELKTYWNE:

A
  • blokują oba receptory beta,
  • PROPRANOLOL,
  • NADOLOL,
  • SOTALOL,
  • BUPRANOLOL,
  • METYPRANOLOL,
  • PENBUTOLOL,
  • TYMOLOL,
32
Q

beta-BLOKERY KARDIOSELEKTYWNE:

A
  • blokują najsilniej rec. beta1 (nigdy w 100%),
  • BISPROLOL,
  • BETAKSOLOL,
  • NEBIWOLOL,
  • pozostałe niżej selektywne to: acebutolol, atenolol, talinolol, metoprolol, esmolol),
33
Q

CERIPROLOL:

A
  • beta-BOLKER WIELOFUNKCYJNY,

- jednocześnie ANTAGONISTA rec. beta1, i AGONISTA rec. beta2,

34
Q

NEBIWOLOL:

A
  • beta-BLOKER WIELOFUNKCYJNY,

- wykazuje działanie poprzez eNOS do syntezy NO,

35
Q

KARWEDYLOL:

A
  • beta-BLOKER WIELOFUNKCYJNY,
  • alfa1 ANTAGONISTA,
  • beta AGONISTA,
  • dzięki działaniu na rec. alfa1 powoduje spadek afterload,
  • jego działanie na rec. beta stabilizuje ich konformacje nie związana z białkiem Gs, co przekłada się na przerost kardiomiocytów i ich apoptozę (dlatego w grupie beta-lityków!)