Patellapathologie Flashcards
Wat is de Q angle?
= Hoek tussen patellapees en quadricepspees
Waarvoor is de Q angle verantwoordelijk?
Veroorzaakt een laterale kracht op de patella
- Patella heeft de tendens om naar lateraal te luxeren
- Des te grotere de Q hoek is, des te groter de tendens de patella heeft om te subluxeren naar lateraal
welke zijn de stabiliserende factoren om patella op zijn plaatst te houden?
o Vorm van trochlea
o Het mediaal retinaculum = mediale patellofemoraal ligament
o M. vastus medialis van m. quadriceps
Epidemiologie van patellaire chondromalacie?
• Vooral vrouwen < 30 jaar
Pathofysiologie van patellaire chondromalacie?
Overbelasting van kraakbeen van patella (vnl in knieflexie) –> anterieure kniepijn –> spierzwakte van quadriceps –> instabiliteit en patella maltracking –> overbelasting kraakbeen (vicieuze cirkel)
Afwijkingen op klinisch onderzoek bij patella chondromalacie?
o Pt. duiden extensor apartaat aan als pijnlokatie
o Zohlen Test
o Smiley apprehensietest
o Evaluatie van Q-angle: zo > 10° = argument voor patella instabiliteit
o Patella tracking
o Resp teken
Wat is de Zohlen test?
Druk proximaal van patella
Actieve quadricepscontractie
Wat is de smiley apprehensietest?
- Heup en knie in 90°
- druk op de patella van mediaal naar lateraal
- Vervolgens strekken van het been
-> we letten op pijn of opspanning van de quadriceps
Wat is een normale patella tracking?
Patella vormt een vlotte boog bij flexie van de knie
Wat is een abnormale patella tracking (patella malltracking)?
o In het begin: patella heeft neiging om te subluxeren
o Bij verdere flexie: patella wordt tegengehouden door de trochlea
Wat is het teken van Resp?
Patella heen en weer duwen van mediaal naar lateriaal
• Hoever kan hij gesubluxeerd worden?
• Knarsend gevoel indien beschadiging kraakbeen
Bijkomen onderzoek bij patellaire chondromalacie?
- RX face + profiel + patella incidentie
- CT en/of MRI: bepalen TAGT en tilt
Waarop wordt er gelet bij beeldvorming van patella?
- Hoogte van de patella
- Ligging van patella in groeve
- TAGT
Medische term voor te hoog gelegen patella?
patella alta
Criteria van patella alta?
Indien afstand tussen onderrand van patella en tuberositas tibiae > 20% groter is dan de doormeter van de patella
Wat is de TAGT?
- Coupe doorheen femur geprojecteerd op coupe doorheen tibia
- Afstand meten tussen diepste punt trochlea en tuberositas tibialis
Hoe wordt de TAGT beoordeeld?
- < 1,5 cm = normaal
- > 1,5 cm = teken van grote Q angle
Behandeling van patellaire chondromalacia?
- uitleg over oorzaak en preventie –> geen belasting met knie in flexie, benen zoveel mogelijk strekken.
- Kiné: quadricepsoefeningen met knie tussen 0-45° flexie
- Brace voor stabilisatie van patella in geval van risicoactiviteiten
–> heelkunde meestal niet nodig
Meest frequente richting van patellaluxatie?
lateraal
Risicofactoren van patellaluxatie?
- Hyperlaxiteit, ondiepe trochlea (door dysplasie), spierzwakte (vastus medialis quadriceps)
- Verhoogde Q-angle of verhoogde TAGT
Kliniek van patellaluxatie?
–> patella vaak al terug op zijn plaats bij aanmelding op spoedgevallen
o Patella niet op zijn plaats
o Hemartrose (arterie in mediaal retinaculum)
o Pijn mediaal retinaculum (ruptuur MPFL)
o Pijn laterale femurcondyl (botcontusie)
Bijkomend onderzoek bij patellaluxatie?
RX/CT of MRI–> opsporen van osteochondrale fracturen en kraakbeenavulsies
Acute behandeling van patellaluxaties?
o Reductie in urgentie (extensie knie + oplichten patella)
o Immobilisatie in 20° flexie 4 tot 6 weken
Behandeling van patella instabiliteit?
o Tuberositas tibialis transpositie naar mediaal en soms ook naar anterieur
o Herstel mediaal patellofemoraal ligament
o Vastus medialis transpositie distaal
o Trochleoplastiek: trochlea uitdiepen
Traumamechanisme van ruptuur quadricepspees?
- Quadriceps contractie met geblokkeerde geplooide knie
* Direct trauma
Kliniek van ruptuur quadricepspees?
o Actieve extensie deficit met behoud van passieve extensie
o Defect proximaal van de patella, patella baja, hemartrose
Bijkomend onderzoek ruptuur quadricepspees?
o Radiografie: soms botavulsie
o Echografie bij twijfel, maar kliniek primeert
Traumamechanisme van patellapeesruptuur?
- Jonge recreationele sportbeoefenaars
* Vaak avulsie thv de patella onderpool
Kliniek van patellapeesruptuur?
o Actieve extensie deficit, met behoud van passieve extensie
o Defect in de patella pees, patella alta, hemartrose
Bijkomend onderzoek bij patellapeesruptuur?
o Radiografie: soms botavulsie
o Echografie bij twijfel, maar kliniek primeert
Behandeling van ruptuur quadricepspees?
o Transosseuze punten of peeshechting
o Ankers in the bot van de patella
Behandeling van ruptuur patellapees?
o Transosseuze punten of peeshechting
o Ankers in the bot van de patella
o Versterking met cerclage door patella en tuberositas tibialis
