HC 4.3: Een kind met koorts en oorpijn

Question 1

otitis media:

Answer 1

middenoor ontsteking

Question 2

hoe ziet een normaal trommelvlies er uit?

Answer 2

• glanzend en doorschijnend
• kleur: kleurloos tot parelgrijs
• centrale positie hamersteel (als de hamersteel op een plaatje van het hoornvlies naar rechts wijst, dan is het het rechter oor)
• scherpe lichtreflex
• lucht in middenoor
• normale beweeglijkheid

Question 3

je hebt 3 vormen van otitis media:

Answer 3

• Acute Otitis Media (AOM)
• Otitis Media met Effusie (OME)
• Chronische Suppuratieve Otitis Media (CSOM)

Question 4

Acute Otitis Media (AOM)/ Otitis Media Acuta (OMA):

Answer 4

• is eigenlijk gewoon een bovenste luchtweginfectie
• het heeft alle kenmerken van een infectie
• het trommelvlies is rood, doet pijn, maakt pus aan en het zwelt op
• als je naar het trommelvlies kijkt, zie je dat het op spanning staat, dat het vaatinjectie heeft. dat het kan doorbreken en dat er dan pus uit komt

Question 5

Otitis Media met Effusie (OME):

Answer 5

• dat geeft een heel ander beeld dan de acute vorm
• hierbij is er ophoping van slijm in je middenoor
• het middenoor is gemaakt van slijmvlies en produceert dus ook slijm
• normaal gaat dat slijm via de buis van Eustachius naar je neus en daar slik je het door
• als dat slijm niet weg kan, dan blijft dat in het oor staan
• dit geeft vooral demping van het geluid
• het klinische kenmerk van een OME is dan ook gehoorverlies
• maar het heeft dus niet die inflammatoire kenmerken, zoals de OMA

Question 6

definitie en kliniek van OMA:

Answer 6

• definitie: is een ontsteking van het middenoor met ophoping van vocht in het middenoor en klachten en tekenen van een acute infectie
• kliniek: recent en acuut ontstane oorpijn, koorts, prikkelbaarheid en nachtelijke onrust. erythreem van het trommelvlies, vocht in het middenoor of otorroe

Question 7

risicofactoren voor OMA:

Answer 7

• passief roken
• crèche bezoek
• allergie
• afwijkende anatomie
• obstructie KNO gbied
• genetische aanleg
  zeldzaam: andere onderliggende oorzaak
• immuundeficiëntie
• ciliaire dyskinesie
• cystic fibrosis

Question 8

bij OMA, in tegenstelling tot OME, is er vaker sprake van een erfelijke aanleg. als je als kind vaak last hebt van oorontstekingen, kotm dat dus vaak door je ouders.

Question 9

incidentie OMA:

Answer 9

• één van de meest frequent gestelde diagnoses bij zieke kinderen bij huisartsen en kinderartsen
• 75% van alle kinderen heeft een episode OMA < 3 jaar
• en het is de meest frequente reden van antibiotische behandeling

Question 10

OMA verwekkers:

Answer 10

• bijna altijd viraal en soms bacterieel
• viraal: RSV, influenza, verkoudheidsvirussen
• bacterieel: streptococcus pneumoniae, H. influenza, Moraxella catarrhalis, groep A streptokokken

Question 11

beloop OMA:

Answer 11

• heeft een gunstig beloop
• bij ruim 80% zijn de ergste klachten na 2 tot 3 dagen over
• 4 tot 8% krijgt een loopoor
• ernstige complicaties zijn zeldzaam

Question 12

aanvullend diagnostiek bij OMA?

Answer 12

• kweken bij OMA doen we alleen op indicatie (zoals verdenking op resistentie, antibiotica falen, immuunstoorni, complicaties). routinematig kweken bij OMA is niet aanbevolen
• immunologisch onderzoek door de kinderarts (OMA met atypische presentatie, een ernstig of ongewoon chronisch beloop. in combinatie met andere infecties)

Question 13

behandeling OMA:

Answer 13

• vooral afwachten en kijken, wel pijnbestrijding als dat gewenst is
• pijnstilling middels paracetamol en bij neusverstopping xylometazoline of NaCl spoelen
• watchfull waiting dus

Question 14

wanneer geven we wel antibiotica bij OMA?

Answer 14

• ernstig ziek kind of zieker worden
• kind is heel jong
• jonger dan 2 jaar met dubbelzijdige OMA
• na 3 dagen geen verbetering
• risicofactoren voor complicaties (< 6 maanden oud, syndroom van Down, status na ooroperaties)

Question 15

chirurgische behandeling OMA:

Answer 15

• plaatsen van buisjes
• die buisjes dienen puur ter symptoomverlichting, want je komt nog even veel in contact met verwekkers
• trommelvliesbuisjes
• onderliggende pathologie saneren (door het buisje, is de druk meteen weg bij een ontsteking. je krijgt direct een loopoor. je wordt minder ziek, minder koorts)

Question 16

waar letten we op als kinderen OMA hebben en erg ziek zijn:

Answer 16

• vooral op neurologische problemen
• nekstijfheid
• rood/gezwollen mastoïd met afstaand oor
• nystagmus/gehoorverlies
• hoofdpijn
• koorts
• ernstige oorpijn, vertigo, sufheid, verwardheid

Question 17

indeling van complicaties van OMA:

Answer 17

intracranieel:
- hersenabces
- meningitis
- sinustrombose
extracranieel
- n. facialis parese
- labyrinthitis
- mastoiditis
- gradenigo syndroom

Question 18

definitie en kliniek OME:

Answer 18

• definitie: is een ophoping van vocht in het middenoor zónder tekenen van een acute infectie
• kliniek:
  
  • slechthorendheid
  • gedragsproblemen
  • drukkend gevoel op de oren
  • spraak- en taalontwikkelings problemen

Question 19

incidentie OME:

Answer 19

• piek: leeftijd 6 maanden - 4 jaar (je groeit er overheen, als iemand 7 jaar is en dit heeft, dan klopt het dus niet helemaal)
• 4 episoden/jaar
• 17 dagen
• 40% herstel na 7 dagen
• 75-90% na 4 weken
• < 1ste verjaardag > 50%

Question 20

de huisartsen hebben in hun richtlijn staan, dat als ze een kind zien die dit heeft, dat ze er verder niks mee doen, tenzij:

Answer 20

• het langer dan 3 maanden bestaat
• er spraken is van een spraak- en taal ontwikkelingsachterstand
  –> dan verwijzen

Question 21

risicofactoren OME:

Answer 21

• allergie
• infectie
• meeroken
• reflux
• obstructie

Question 22

er zijn een aantal afwijkingen/syndromen die de functie van de buis van Eustachius kunnen beïnvloeden:

Answer 22

• syndroom van Down
• syndroom van Apert
• syndroom van Turner
• treacher colins
• Pierre-Robin anomalie
• velo-cardio-faciaal-syndroom
  –> dus eigenlijk alle craniofaciale afwijkingen, is de functie van de buis van Eustachius verminderd/slechter

Question 23

diagnostiek OME:

Answer 23

• otoscopie
• toonaudiometrie
• tympanometrie

Question 24

behandeling OME:

Answer 24

• mucus en cilia (bv CF) –> onderliggen lijden behandelen
• allergie –> nasale steroïden, anti-histaminica of decongestiva?
• infectie –> antibiotica?
• meeroken –> stoppen met roken
• reflux –> anti-reflux medicatie?
• obstructie –> verwijding (adenotomie)
  –> maar al deze medicamenteuze therapiën hebben eigenlijk geen effect
  –> er is dus geen medicamenteuze therapie voor
  –> de beste (en enige) behandeling is ook weer de trommelvlies buisjes. hierdoor loopt het vocht uit het oor komt er weer lucht in het middenoor en kan je weer beter horen

Question 25

wanneer geven we een kind met OME trommelvliesbuisjes?

Answer 25

• indien > 3 maanden en gehoorsverlies > 30 dB
• bij stoornis in (spraak)ontwikkeling

Question 26

Otitis Media conclusies:

Answer 26

• zeer veel voorkomend probleem op de kinderleeftijd
• maak onderscheid tussen OMA en OME
• klinisch beeld OMA: koorts en pijn
• verwekker OMA vaak viraal, in minderheid bacterieel (streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae)
• behandleing OMA is pijnstilling
• antibiotica op specifieke indicatie
• OME mechanisch van aard, klinisch beeld: gehoorverlies
• geen bewezen effectieve medicamenteuze therapie
• behandeling door KNO-arts: indien langdurig problemen of indien stoornissen in spraakontwikkeling