HC 1.5: Ethiek van besmettelijke ziekten Flashcards
welke zaken hebben invloed op het individuele gevoel van verantwoordelijk om anderen te beschermen en besmetting te voorkomen? dat hangt van een aantal criteria af:
- ernst van de ziekte
- mate van besmettelijkheid
- mogelijkheden van bescherming van jezelf
- wat mag van een ander verwacht worden t.a.v. zelfbescherming (afstand houden in tijden van griepepidemie?, modkapje bij zorgverlener die verkouden is?
- mate van belasting van wat jij moet doen of nalaten
- KORTOM: typisch ethiek: een relatieve verantwoordelijkheid!
perspectief van de arts:
- in de arts-patiëntrelatie: wat mag of wat MOET ik doen om verspreiding van een ernstige besmettelijke ziekte te voorkomen? WAAR DOE IK GOED AAN?
- in de professionele houding: hoe ver reikt mijn verantwoordelijkheid als arts om risico’s te lopen op besmetting?
een belangrijk onderdeel in de arts-patiëntrelatie ten aanzien van besmettelijke ziekten is het beroepsgeheim:
- als arts heb je een zwijgplicht, wat betekent dat alles wat jij als arts in de spreekkamer te horen krijgt van een patiënt, blijft in de spreekkamer. niks hiervan wordt buiten de spreekkamer gedeeld met anderen.
- waarom hebben we die zwijgplicht ingesteld? de zwijgplicht dient 2 waarden:
- privacybescherming van individuele patiënt
- maatschappelijke waarde van laagdrempelige toegang tot de zorg voor alle (potentiële) patiënten
- deze zwijgplicht is NIET ABSOLUUT: soms MAG de arts dit doorbreken, soms MOET de arts dit zelfs doen
regels omtrent het doorbreken van het beroepsgeheim:
- toestemming van de patiënt: moet vrije keuze zijn, moet nadrukkelijk gegeven worden, na uitleg over het doel, de inhoud en de gevolgen
- veronderstelde toestemming van de patiënt: na verwijzing huisarts naar specialist, worden de gegevens meegestuurd of gedeeld, instemming van patiënt mag hierbij verondersteld worden
- Wettelijke meldplicht: wet publieke gezondheid, een arts MOET melden als er sprake is van een besmettelijke ziekte, melden onder catogorie A aan GGD is verplicht, geen uitzondering!
- wettelijk recht om te melden: bijv bij ernstig vermoeden kindermishandeling/huiselijk geweld (geen plicht, maar recht. de arts moet afweging maken)
- conflict van plichten: dit is aan de orde als er andere belangen spelen bijv. voorkomen van ernstige schade voor een ander
conflict van plichten bij beroepsgeheim, er moet aan de volgende voorwaarden voldaan zijn:
- de arts heeft alles in het werk gesteld om toestemming tot doorbreking van het geheim te verkrijgen van de patiënt
- de arts verkeert in gewetensnood door het handhaven van de zwijgplicht
- er is geen andere weg dan doorbreking van het geheim om het probleem op te lossen (subsadiariteitsbeginsel)
- het niet-doorbreken van het geheim levert voor een ander ernstige schade op (proportionaliteitsbeginsel)
- het moet vrijwel zeker zijn dat door de geheimdoorbreking de schade aan de ander kan worden voorkomen of beperkt
- het geheim wordt zo min mogelijk geschonden
- zwaarwegend belang: denk aan informatie pver ernstige genetische aandoeningen
perspectief overheid: publieke gezondheid beschermen en bevorderen
- de overheid heeft de enorme taak om de publieke gezondheid te beschermen en bevorderen
- de overheid MAG en MOET soms ingrijpen in het kader van deze taak
- dit is echter niet vanzelfsprekend, want de overheid moet ook de individuele vrijheden van burgers waarborgen
- de rechtvaardiging van overheidsingrijpen ligt in het zgn SCHADEBEGINSEL: overheidsingrijpen kan gerechtvaardigd zijn om te voorkomen dat individuen anderen schade toebrengen
vergaande overheidsmaatregelen zijn niet vanzelfsprekend: er moeten morele en juridische afwegingen worden gemaakt, want er zijjn fundamentele waarden en rechten aan de orde.
wanneer de overheid wil ingrijpen, moeten er afwegingen gemaakt worden tussen collectieve belangen en individuele belangen.
belangrijke WAARDEN bij kindervaccinaties:
- WELDOEN: gezondheidsbescherming voor kind zelf
- SOLIDARITEIT/WELDOEN: voor andere kinderen
- VRIJHEID: van ouder in de opvoeding van hun kinderen
- RECHTVAARDIGHEID: gelijke toegang tot gezondheidsvoorzieningen zoals vaccinaties
