H14.1 Flashcards
Waar bestaat creatinine uit?
Creatine
Wat is creatine?
Stof dat in de spier voorkomen en in het lichaam gebruikt wordt als een soort batterij waarmee het lichaam energierijke fosfaatgroepen heen en weer kan vervoeren
Steady state x creatinine
Concentratie is nagenoeg constant
Waarvan is creatinine afhankelijk?
- Geslacht
- Leeftijd
- Etniciteit
- Lengte
Normale creatinine waarde
Onder 100 micromol/l
Hoe creatinine bepalen?
- Jaffé methode
- Enzymatische methode
Jaffé methode
- Omzetting van creatinine m.b.v. picrinezuur en NaOH (zorgt voor alkalisch milieu)
- Gevolg is kleurvorming in tijd
- Rood oranje complex bij een golflengte van 520 nm
Nadeel Jaffé methode
Gevoeligheid voor interferentie met meer dan 50 chromogenen
Positieve interferentie
- Uitslag foutief verhoogd
- Ketonen en cefoxitine (antibioticum) reageren direct met alkalisch picraat
- Geldt ook bij een hoog totaal eiwit en hyperglycemie
Negatieve interferentie
- Uitslag foutief verlaagd
- Bilirubine (icterus) patiënten
Enzymatische methode x patiëntgroepen
- DM type 1
- Icterus
Werking enzymatische methode
Er vinden een aantal reacties plaats waar uiteindelijk een chromogeen uit ontstaat waarmee de uiteindelijke creatininebepaling wordt gedaan
Verlaagd creatinine
- Lage spiermassa
- Malnutritie
- Interferentie door bilirubine
- Antibioticum
Verhoogd creatinine
- NI
- Hoge spiermassa
- Creatine supplementen
- Dieet met veel vlees
- Spierafbraak
- Hoge koorts
Nadelen van gebruik van creatinine als parameter
- Afhankelijk van leeftijd, geslacht, spiermassa en etniciteit
- Wordt voor een heel klein deel gesecreteerd door tubuli wat kan leiden tot overschatting van nierfunctie bij sterk afgenomen glomerulaire filtratie
- Bacteriën breken creatinine af bij urine langer aanwezig in kamertemperatuur
Toename creatinine in bloed
- Nierfunctie omlaag
- Zeer hoog eiwit gebruik
- Gebruik anabole steroïden
- Grote spiermassa
- Gebruik creatine supplementen
- Gebruik bepaalde medicatie zoals probenecid
Analyse urine
- Visualisatie
- Macroscopisch uiterlijk
- Chemische beoordeling
- Microscopische beoordeling
Waarvoor wordt proteïnurie gebruikt?
Indicator voor lekkage van eiwitten die terechtkomen in de urine
Classificatie proteïnurie
- Tubulaire proteïnurie
- Overflow proteïnurie
- Glomerulaire proteïnurie (meest voorkomend en significante vorm)
Tubulaire proteïnurie
- Filtratie door glomerulus
- Geen tubulaire reabsorptie van eiwitten
- Eiwit in urine
- Lage sensitiviteit met dipstick
- Laag-MW eiwitten in urine
- Disfunctie voornamelijk in PPT
Overflow proteïnurie
Massale aanvoer van eiwit door de glomerulus waarbij de tubulaire reabsorptie tekort schiet
Glomerulaire proteïnurie
Glomerulus is normaal effectief in het voorkomen van eiwitverlies
Hoe is glomerulus effectief?
- Grootte selectiviteit en ladingsselectiviteit voor eiwitten
- Albumine dat passeert wordt door de PT gereabsorbeerd
Normaalwaarde eiwitten in urine
30 mg/dag
Microalbuminurie
30-300 mg/dag
Nefrotisch syndroom
> 3500 mg/dag
Fout positieve interpretatie met dipstick
- pH van alkalische urine <7.0
- Ernstige hematurie
- Hoog soortelijk gewicht >1030 kg/l
- Oxiderende stoffen aanwezig
Fout negatieve interpretatie proteïnurie met dipstick
- Sterk verdunde urine
- Of ziektetoestand waarin het dominante eiwit geen albumine is
- Dipstick is gevoelig voor albumine
Sediment
Bezinksel van urine
Werking centrifuge
- Vloeistof eraf gedecanteerd
- Sediment met een beetje vloeistof op trillend rekje
- Sediment van vloeistof gescheiden
- Druppel onder microscoop
Onder microscoop kijken naar…
- Cilinders (cellen)
- Erytrocyten (monomorf)
- Lymfocyten (ontstekingsproces zoals blaasontsteking of glomerulonefritis)
Cilinders
Eiwit afgietsels van tubuli
Cellulaire cilinders
- Erytrocyten
- Leukocyten
- Epitheelcellen
Acellulaire cilinders
- Hyaline
- Vel
- Granulair
Waar worden cilinders gevormd?
Lis van Henle
Hoe ontstaan cilinders?
Door aanwezige Tom Horsfall eiwitten die kristallen vormen
Formule GFR
U*V/P
GFR x steady state
ALTIJD constant ongeacht of er sprake is van een goede of slechte nierfunctie
Wat gebruiken bij GFR schatten?
CKD-EPI methode
CKD-EPI methode
Schatting maken o.b.v. serum creatinine, leeftijd en geslacht
Chronische NI prerenaal of renaal?
RENAAL
Oorzaak is ooit prerenaal geweest, maar dan is de NI inmiddels renaal geworden (als blokkade wordt opgeheven blijft het probleem aanwezig)
Cystatine C
Alleen maar gefiltreerd door nier
Niet afhankelijk van leeftijd, geslacht, lichaamssamenstelling en spiermassa
Waarvan is cystatine C wel afhankelijk?
Kernhoudende cellen, omdat het wordt geproduceerd door deze cellen
Normaal weinig tot geen cystatine C in urine aangezien het volledig wordt gereabsorbeerd door de tubuli
