gastro-ustny Flashcards
ból brzucha - diagnostyka
- wywiad, charakter, lokalizacja
- wykluczenie ostrego brzucha
- badania pomocnicze:
- morfologia, elektrolity, kreatynina, glukoza, bad. ogólne moczu
- EKG - wykluczenie zawału
- USG
- ew. RTG
dysfagia - diagnostyka
zwłaszcza >45 r.ż. jest to objaw alarmujący
- GASTROSKOPIA - wykluczenie neo przełyku i wpustu
- diagnostyka uzupełniająca:
- RTG z fluoroskopowym badaniem aktu połykania (podanie środka cieniującego, diagnostyka dysfagii przedprzełykowej), zaburzeń motoryki przełyku
- manometrię (zwłaszcza diagnostyka zaburzeń czynnościowych LES)
- pH-metrię przełyku (pozwala wykluczyć ch. refluksową przełyku w celu rozpoznania dysfagii czynnościowej)
odynofagia
ból związany z przełykaniem
zwłaszcza >45 r.ż. jest to objaw alarmujący
-GASTROSKOPIA - wykluczenie neo przełyku i wpustu
*powodowany przez takie same przyczyny jak dysfagia
dyspepsja
ból w nadbrzuszu (od ≥1 mc.), któremu mogą towarzyszyć:
- poposiłkowe uczucie pełności
- wczesne uczucie sytości
- nudności, wymioty
IBS - zespół jelita drażliwego - objawy
nawracający ból brzucha (min. 1x/tydzień, przez ostatnie 3 mc., początek min 6 mc. temu)), bez towarzyszących objawów alarmowych; bez istotnych odchyleń w badaniu przedmiotowym
**ból ustępuje po wypróżnieniu
IBS -diagnostyka (9)
nie ma badania potwierdzającego, robi się badania w celu wykluczenia innych chorób
1-CRP, kalprotektyna w stolcu -> nieswoiste zap. jelit
2-TSH
3-bad. mikrobiologiczne i parazytologiczne stolca (różnicowanie przyczyn biegunki)
4-test oddechowy -SIBO (które często współwystępuje z IBS)
5-oznaczenie p-ciał EMA i/lub anty-TG2 - badanie serologiczne w kierunku celiakii -> PANENDOSKOPIA z biopsją błony śluzowej XII-cy - gdy dużo p-ciał
6-USG jamy brzusznej
7-KOLONOSKOPIA - gdy alarmujące objawy lub >45r.ż
8-alergologiczne gdy objawy alergii pokarmowej
9-bad. czynnościowe j. grubego i odbytu (gdy nawracające zaparcia niereagujące na leczenie standardowe lub objawy wskazujące na zab. czynności mm. dna miednicy)
IBS terapia
1)niefarmakologiczna
2)farmakologiczna jeśli 1)nie przyniosła rezultatów
prokinetyczne na zaparciowe IBS - antagoniści rec. serotoninowych 5-HT4
p-biegunkowe na biegunkowe IBS - loperamid (działając na receptory opioidowe w ścianie jelita, powoduje zmniejszenie uwalniania prostaglandyn i acetylocholiny oraz zwiększenie resorpcji wody i elektrolitów przez komórki ściany jelita)
IBS def, obj, przyczyna
jest przewlekłą chorobą jelita cienkiego i grubego należącą do czynnościowych zaburzeń pp,
objawiającą się:
1)bólem brzucha i zaburzeniami rytmu wypróżnień, które nie są uwarunkowane zmianami organicznymi lub biochemicznymi.
Przyczyna nie jest znana. Najważniejszymi czynnikami patofizjologicznymi są
- zaburzenia regulacji osi mózg–jelito,
- wzmożenie czucia trzewnego,
- zaburzenia czynności motorycznej i wydzielniczej jelit,
- zaburzenia składu mikrobioty jelitowej,
- przebycie biegunki infekcyjnej (powoduje poinfekcyjny zespół jelita drażliwego; częściej u kobiet, szczególnie przyjmujących wcześniej antybiotyki i z lękiem lub depresją w wywiadzie).
*****U 70–90% chorych występują zaburzenia psychiczne (m.in. zaburzenia osobowości, niepokój lub depresja).
Zakażenie Clostridioides difficile
objawia się biegunką o różnym nasileniu.
-zakażenie drogą pokarmową - fekalno-oralną + antybiotykoterapia szerokospektralna (klindamycyna, fluorochinolony, cefalosporyny [szczególnie II i wyższych generacji])
Rzekomobłoniaste zapalenie jelit - jedna z cięższych manifestacji zakażenia C. difficile - to choroba biegunkowa o ostrym przebiegu, cechująca się występowaniem szarożółtych tarczek (błon rzekomych) na powierzchni błony śluzowej jelita grubego (najcięższa postać biegunki związanej z antybiotykoterapią
Clostridioides difficile - co produkują?
toksyny A i B wytwarzane przez beztlenowe Gram-dodatnie laseczki C. difficile, nadmiernie rozmnażające się w jelicie w wyniku stosowania antybiotyków o szerokim zakresie działania przeciwbakteryjnego.
Zakażenie Clostridioides difficile - objawy
biegunka, o różnym nasileniu – od nielicznych luźnych stolców do 30 wodnistych wypróżnień na dobę; rzadko domieszka świeżej krwi w kale.
- Ponadto kurczowy ból brzucha w dolnych kwadrantach, gorączka, w cięższych przypadkach odwodnienie i wstrząs.
- Ciężki przebieg zakażenia rozpoznaje się, gdy liczba leukocytów we krwi obwodowej wynosi ≥15 000/µl lub stężenie kreatyniny >1,5 mg/dl (132,6 µmol/l).
- W przypadku wystąpienia hipotensji lub wstrząsu, niedrożności jelit lub ostrego rozdęcia okrężnicy (megacolon toxicum) rozpoznaje się przebieg piorunujący.
Zakażenie Clostridioides difficile - diagnostyka
1) metody immunoenzymatyczne (o bardzo dużej czułości) – dehydrogenaza glutaminianowa (GDH) w kale (uwaga: GDH jest produkowana zarówno przez szczepy wytwarzające toksyny, jak i niewytwarzające toksyn), toksyny A/B w kale
2) badania molekularne – amplifikacja kwasów nukleinowych (np. PCR) wybranego regionu genów toksyny A/B (NAAT)
3) hodowla w celu wykrycia produkcji toksyn przez wyizolowany szczep C. difficile.
Zakażenie Clostridioides difficile - leczenie
Pierwsze zachorowanie: gdy objawy nie ustępują po odstawieniu antybiotyku, w przypadku potwierdzonego związku choroby z C. difficile, a także w oczekiwaniu na wyniki badań mikrobiologicznych u chorych z dużym prawdopodobieństwem zakażenia:
- wankomycyna p.o., fidaksomycyna p.o. lub dny one nie dostępne to METRONIDAZOL p.o.
- postać piorunująca - wankomycyna p.o. + metronidazol i.v.
dyspepsja
nie ma związku z piciem kawy i alkohomu, niewielku z paleniem
wymioty ostre i przewlekłe
ostre - 1-2 dni (infekcje, leki, toksyny)
przewlekłe - >7dni (ch. przewlekłe)
wymioty - powikłania
- odwodnienie
- hipokalcemia i hipochloremia
- zasadowica metaboliczna
wymioty - leczenie
- wyrównanie zaburzeń elektrolitowych
- rozpoznanie przyczyny i leczenie przyczynowe
- leczenie objawowe jeśli konieczne (w zależności od przyczyny: p-histaminowe 1 generacji H1; pochodne fenotiazyny, haloperidol, leki prokinetyczne, antagoniści 5-HT3 - setrony, GKS i.v.)
zespół Mallory’ego - Weissa - co to?
krwawienie z pęknięć błony śluzowej brzusznej ściany przełyku oraz proksymalnej części żołądka (3-10% krwawień z GOPP), spowodowane stanami, w których nagle dochodzi do wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej
zespół Mallory’ego - Weissa - przyczyny
- 75% - obfite, gwałtowne wymioty (alkoholizm, bulimia, niepowściągliwe wymioty ciężarnych)
- czkawka
- kaszel
- poród
zespół Mallory’ego - Weissa - leczenie
90% ustępuje samoistnie
- ostrzyknięcia adrenaliny
- klipsy hemostatyczna
- IPP
krwawienie z GOPP - objawy i postępowanie
- fusowate lub krwiste wymioty
- smoliste lub podbarwione krwią stolce
- ból nadbrzusza lub całego brzucha
- zlewne poty, osłabienie, zawroty głowy, osłabienie
*utrzymanie stabilności hemodynamicznej (płynoterapia, przetaczanie składników krwi (koncentrat krwinek czerwonych, świeżo mrożone osocze, koncentrat krwinek płytkowych) oraz diagnostyczna endoskopia, która pozwoli znaleźć źródło i leczyć przyczynę)
krwawienie z GOPP
- 80% krwanień z PP
- powyżej więzadła Treitza (przełyk, żołądek i XII-ca)
- M>K (2:1)
- zapadalność wzrasta z wiekiem
krwawienie z GOPP - przyczyny
1) wrzód żołądka lub dwunastnicy (50-75% krwawień, cześciej XII-cy),
2) ostra gastropatia krwotoczna (nadżerkowa) 10-20%,
3) żylaki przełyku lub żołądka ok. 10% - NAJBARDZIEJ PRAWDOPODOBNA PRZYCZYNA KRWAWIENIA U OSOBY Z MARSKOŚCIĄ WĄTROBY
4) zespół Mallory’ego i Weissa 3-7%
5) owrzodzenia przełyku w przebiegu choroby refluksowej,
6) rak przełyku lub żołądka,
7) GASTROPATIA WROTNA uszkodzenie błony śluzowej żołądka spowodowane przewlekłym nadciśnieniem wrotnym
8) zmiany naczyniowe przewodu pokarmowego: teleangiektazje, zmiana Dieulafoy, żołądek arbuzowaty [GAVE], tętniaki (aorty, tętnicy śledzionowej, tętnicy trzustkowo-dwunastniczej),
9) uraz przełyku,
10) zaburzenia krzepnięcia (w tym małopłytkowość i przyjmowanie leków przeciwzakrzepowych)
11) przetoka aortalno dwunastnicza
12) hemobilia (krwawienie z dróg żółciowych)
13) rak brodawki Vatera
gastropatia krwotoczna
niezapalne uszkodzenie błony śluzowej żołądka i czasem XII-cy, spowodowane niedokrwieniem lub działaniem czynników drażniących błonę śluzową:
- NLPZ
- alkohol
- żółć
- toksyny mocznicowe
- chemioterapia
wrzód Camerona
owrzodzenie zlokalizowane w przepuklinie rozworu przełykowego
fusowate wymioty
mają kolor ciemnobrązowy dzięki obecności HEMATYNY, która powstała przez interakcję hemoglobiny z HCl