1. Nefrologia Flashcards

1
Q

rola nerek - 5

A

1)wydalanie wody i elektrolitów -> regulacja objętości osocza i osmolalności osocza
[od osmolalności osocza i tkanek zależy w którym kierunku w organizmie przepływa woda)

2) wydalanie zbędnych produktów przemiany materii
3) reg. gospodarki KZ (RKZ)
4) wytwarzanie hormonów - EPO, aktywacja wit. D3
5) reg. gospodarki wapniowo-fosforanowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

fenestracje

A

takie dziurki w naczyniach włosowatych, przez które może być przefiltrowane osocze [FILTRACJA]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

GFR

A

wskaźnik filtracji w kłębuszkach (objętość osocza która jest przefiltrowywana w czasie) GFR= k (zależy od ilości żywych nefronów) x EFP (zależy od wartości ciśnień hydrostatycznego i onkotycznego)

  • skurcz t. odprowadzającej sprawia że wzrasta p. hydrostatyczne i wzrasta GFR
  • odwrotnie gdy skurcz t. doprowadzającej, spadek p. hydrostatycznego i spadek GFR
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

ciśnienie hydrostatyczne

A

to ciśnienie z jakim krew napiera na ścianę naczyń (prze na zewnątrz naczynia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

ciśnienie onkotyczne

A

związane jest z zawartością białek we krwi (wodę do siebie przyciąga)
-jego spadek wiąże się np. z marskością wątroby - upośledzona produkcja białek, ZESPÓŁ NERCZYCOWY -> wzrost GFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jaką zmianę ciśnień powoduje zaburzenie odpływu moczu?

A

wzrost p. hydrostatycznego w świetle kanalika, które będzie bardziej przeciwdziałało p. hydrostatycznemu w tętniczce (mniejsza różnica między nimi to spadek GFR)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

BARIERA KŁĘBUSZKOWA, 3 elementy

A

1) śródbłonek fenestrowany
2) błona podstawna
3) podocyty z wypustkami (które podczas długotrwałego wysiłku, w cukrzycy) tracą swoją jędrność i przepuszczają większe cząsteczki (większa szansa na przejście białka)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

jaka produkcja moczu pierwotnego na dobę?

ile ostatecznego?

A

ok. 180l pierwotnego

ok. 1,5l ostatecznego

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

zmiany ciśnień w tętniczce, która wyszła z kłębuszka i oplata kanaliki

A
  • osocze zostało przefiltrowane do kanalików (spadło p. hydrostatyczne)
  • zostały białka - a mniej płynu (wzrostu p. onkotycznego)

*odwraca się proporcja, taka tętniczka chce RESORBOWAĆ!

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

gdzie ciałko a gdzie pętla w przekroju

A

ciałka - kora
pętle - rdzeń (tutaj na zasadzie osmozy woda wypływa z ramienia zstępującego, które jest przepuszczalne i wąskie - zagęszczanie moczu), w grubym ramieniu, wstępującym, nieprzepuszczalnym dla wody, ale w nim resorpcja elektrolitów - ponowne “rozwodnienie” moczu bo spada poziom elektrolitów (a te elektrolity które wyjdą z kanalików pętli, wchodzą pomiędzy do rdzenia i nasilają jeszcze osmolarność, która zaciąga wodę)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

próg nerkowy

A

próg stężenia jakiejś substancji we krwi, powyżej którego nie jest ona w pełni resorbowana w nefronach i zaczyna pojawiać się w moczu ostatecznym (zaczyna się pojawiać w moczu ale nie tak jak jest w wartości transportu maksymalnego, gdzie da się to policzyć bo każda ilość powyżej niego się wydali)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

gdzie resorpcja glukozy?

i jaki jest jej próg nerkowy?

A

cała w kanaliku proksymalnym, chyba że wzrośnie jej próg nerkowy (180 mg/dl)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

transport maksymalny

A

to stan, w którym wszystkie transportery dla danej substancji w nerce są wysycone tą substancją, i dalsze jej zwiększanie spowoduje wydalanie tej sub. z moczem, dla glukozy to ok. 360 mg/dl

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

KLIRENS

A

mówi jak sprawnie jest przefiltrowywana dana substancja w nerce (sub. obecna we krwi) - pokazuje jak dobrze osocze jest oczyszczane z danej substancji ([jest to stężenie subst. X w moczu/ jej stężenie w osoczu] x objętość moczu wydalana w ciągu MINUTY]

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

INULINA

A

jej klirens odpowiada GFR owi, nie jest resorbowana; ale nie występuje naturalnie w organizmie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

eGFR

A

estimated GFR, ponieważ jest to oszacowana, trochę zawyżona wartość obliczona na podstawie klirensu kreatyniny; określa stopień zaawansowania PChN

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

wzór COCKROFTA-GAULTA

A

-stosowany u dorosłych pacjentów z PCHN, do stosowania leków, gdy ważne dokładne wartości
eGFR=[(140-wiek)xm.c.xK]/(stężenie kreatyniny w osoczu)
K=1,04 dla kobiet
K=1,23 dla mężczyzn

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

MDRD, CKD

A

kalkulatory do liczenia eGFR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

PAH

A

substancja, która w 100% jest przefiltrowywana w nerkach, więc klirens PAH pokazuje ilość osocza, która dopłynęła do nerki - NERKOWY PRZEPŁYW OSOCZA (RPF-renal plasma flow)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

RPF

A

nerkowy przepływ osocza; substancja, która w 100% jest przefiltrowywana w nerkach, więc klirens PAH pokazuje ilość osocza, która dopłynęła do nerki - NERKOWY PRZEPŁYW OSOCZA (RPF-renal plasma flow)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

FF

A

frakcja filtracyjna - filtration fraction- wskazuje jaki odsetek krwi przepływającej przez nerkę został przefiltrowany i trafił do moczu pierwotnego
FF=GFR/RPF czyli FF=Ckrea/Cpah

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

regulacje funkcji nerek (3)

A

1)autoregulacja - w zakresie ciśnień 70-180mmHg

  • wzrost BP -> skurcz t. doprowadzającej -> GFRconst
  • spadek BP -> rozkurcz t. doprowadzającej -> GFRconst

2) RAAS (renina prod. w aparacie przykłębuszkowym - w kom. ziarnistych)
3) reg. nerwowa autonomiczna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

czynniki pobudzające RAAS (3)

A
  1. spadek BP (też systemowego, np. we wstrząsie kardiogennym)
  2. (+) z układu współczulnego (rec. B1 przez A i NA){ W TYM MIEJSCU BETA-BLOKERY DZIAŁAJĄ NA UKŁAD RAAS, BLOKUJĄC GO)
  3. spadek stężenia Na w moczu w kanaliku dystalnym (gdy słaba filtracja i słaby GFR to mocz produkowany wolniej i dłużej przepływa i ma więcej czasu na resorpcję Na+) - sprzężenie kanalikowo-kłębuszkowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

ALDOSTERON - 3 działania takie sobie

A
  • włóknienie serca i naczyń
  • działanie prozapalne i prozakrzepowe
  • obniża wydzielanie insuliny i zwiększa insulinooporność
25
Q

gdzie działają tiazydy/tiazydopodobne?

A

-kanalik dalszy nefronu

26
Q

ANP - działanie

A

(+++)RAAS -> dużą objętość krwi -> też w sercu, więc wydzielany ANP, który:

  • zmniejsza wydzielanie aldosteronu przez nadnercza
  • obkurcza t. odprowadzającą (zwiększa GFR)
  • hamuje resorpcję Na+
27
Q

działanie prostaglandyn na kłębuszki nerkowe

A

cox-1 i cox-2
AA——————->prostaglandyny (rozszerzenie t. doprowadzającej)
dlatego przewlekłe NLPZy mogą spowodować niewydolność nerek (zmniejszyć przepływ przez nie)

28
Q

NO

A

rozszerzenie t. doprowadzającej

29
Q

adenozyna

A

skurcz t. doprowadzającej (obniża GFR)

30
Q

pH moczu

A

5,0 - 6,0

31
Q

ciężar właściwy moczu - co nam mówi?

A

jak wydolnie nerka zagęszcza mocz [1,010 g/ml - >1,035 g/ml]

32
Q

fizjologiczna utrata białka z moczem

A

<150 mg/dzień, tyle powinno być w dobowej zbiórce moczu

<30 mg/dzień albumin

33
Q

białko w moczu - 3 drogi utraty:

A
  • przednerkowa - Hb, mioglobina, łańcuchy immunoglobulin
  • nerkowa (uszkodzenie kłębuszków lub cewek)
  • zanerkowa - fizj. białko Tamma-Horfalla, stan zapalny dróg moczowych (uszkodzenie nabłonków)
34
Q

wskaźnik białko/kreatynina lub albumina/kreatynina

A

chodzi o to, żeby oznaczyć poziom wydalanego białka/ albuminy w pojedynczym siku, a nie trzeba było robić zawsze dobowej zbiórki - st. białka odnosi się do klirensu kreatyniny
prawidłowe stężenia to:
-<150 mg/g dla białka
-<30 mg/g dla albumin

35
Q

białko/kreatynina lub albumina/kreatynina w BIAŁKOMOCZU NERCZYCOWYM

A

> 3000 mg/g dla białka

> 2200 mg/g dla albuminy

36
Q

glukoza w moczu (3)

A
  • hiperglikemia
  • ciąża (spada próg)
  • flozyny
37
Q

ketony w moczu

A

kwasica ketonowa, nieleczona cukrzyca

38
Q

azotyny w moczu

A

bakterie gram (-) w moczu

39
Q

barwniki żółciowe w moczu

A

mogą być tylko te sprzężone w wątrobie z kwasem glukuronowym, np. w niedrożnościach

40
Q

RBC w moczu norma

A

< 3 wpw

41
Q

patognomoniczny obraz dla KZN (kłębuszkowych zapaleń nerek) (3)

A

krew, białkomocz i erytrocyty dysmorficzne (np. wałeczki erytrocytarne)

42
Q

WAŁECZKI SZKLISTE

A

bez znaczenia

43
Q

WAŁECZKI ZIARNISTE i NABŁONKOWE

A

mogą świadczyć o uszkodzeniu miąższu nerki (np. w nerkowych AKI)

44
Q

WAŁECZKI LEUKOCYTOWE

A

mogą świadczyć o OOZN

-zwłaszcza gdy dodatni posiew moczu

45
Q

WAŁECZKI ERYTROCYTOWE

A

patognomoniczne dla KZN

46
Q

WAŁECZKI NABŁONKOWE

A

mogą świadczyć o uszkodzeniu cewek

47
Q

WAŁECZKI TŁUSZCZOWE

A

mogą świadczyć o ZESPOLE NERCZYCOWYM

48
Q

WAŁECZKI WOSKOWE

A

mogą świadczyć o ciężkim uszkodzeniu

49
Q

ZESPÓŁ NERCZYCOWY

A

uszkodzenie kłębuszków nerkowych (GLOMERULOPATIE), które prowadzi do masywnej utraty białka z moczem;
>3,5g/1,73m2/dobę
A/K >2200 mg/g
B/K >3000 mg/g

dodatkowe objawy

  • hipoalbuminemia
  • obrzęki
  • hiperlipidemia (wątroba widzi utratę białek więc jest nadprodukcja, w tym VLDL (lipoproteiny), które zwiększają poziom Tg we krwi
  • stan prozakrzepowy
  • duże ryzyko infekcji
50
Q

o co chodzi z ryzykiem zakrzepowym w zespole nerczycowym?

A

1) duża utrata czynników krzepnięcia - jako białka - z krwi: IX, X, XI, XII, białko S i C (przeciwkrzepliwe), plazminogen
2) zwiększona produkcja w wątrobie V, VIII, vWF, FIBRYNOGENU

51
Q

co jeszcze tracimy z moczem w ZN? 2

A
  • z moczem uciekają białka transportujące wit. D3 (niedobór)

- tracone IgG - infekcje

52
Q

GLOMERULOPATIE PIERWOTNE (5)

A

stanowią 70% wszystkich

  • błoniaste KZN - dorośli
  • submikroskopowe KZN - dzieci
  • FSGS - ogniskowe, segmentowe stwardnienie kłębuszków
  • błoniasto-rozplemowe KZN
  • RPGN - gwałtownie postępujące KZN
53
Q

GLOMERULOPATIE WTÓRNE (6)

A
  • cukrzyca, amyloidoza
  • SLE, z. Sjogrena, zapalenia naczyń
  • polekowe
  • nowotwory - chłoniaki, białaczki, szpiczaki, guzy lite
  • infekcje - IZW, gruźlica, kiła, HBV, HCV, HIV, EBV
  • zab. przepływu krwi - ZŻnerkowych, NT złośliwe, niewydolność serca
54
Q

GLOMERULOPATIE WRODZONE (3)

A
  • zespół Alporta
  • ch. Fabry’ego
  • wrodzony zespół nerczycowy
55
Q

rozpoznanie zespołu nerczycowego na podstawie:

A
  1. białkomocz >3.5g/1,73m2,dobę
  2. hipoalbuminemia
  3. hiperlipidemia
  4. lipiduria
  5. OBRZĘKI
56
Q

rozpoznanie zespołu nerczycowego U DZIECI na podstawie:

A
  • BIAŁKOMOCZ NERCZYCOWY: *>50mg/kg/24h lub
  • WSKAŹNIK B/K >2mg/mg (>200mg/mmol) lub
  • wynik testu paskowego 3+
  • HIPOALBUMINEMIA <25g/l
57
Q

leczenie zespołu nerczycowego (4)

A
  1. zachowawcze: dieta - mało soli, tłuszczu
  2. moczopędne:
    TIAZYDY + AMILORYD
    FUROSEMID (tu trzeba pamiętać że taki pacjent może mieć mało płynu w łożysku, dlatego trzeba podać mu w razie hipotensji, spadku GFR - 100ml 20% albumin
    CEL: spadek m.c. ok 0,5 kg/dzień
    3.STATYNY (na hiperlipidemię)
    4.ACEI/ARB (redukcja białkomoczu)
58
Q

badanie osadu moczu: świeże RBC

A

np. w zanerkowych AKI

59
Q

badanie osadu moczu: eozynofilia

A

np. w OŚZN, świadczy o uczuleniu