1. Nefrologia Flashcards
rola nerek - 5
1)wydalanie wody i elektrolitów -> regulacja objętości osocza i osmolalności osocza
[od osmolalności osocza i tkanek zależy w którym kierunku w organizmie przepływa woda)
2) wydalanie zbędnych produktów przemiany materii
3) reg. gospodarki KZ (RKZ)
4) wytwarzanie hormonów - EPO, aktywacja wit. D3
5) reg. gospodarki wapniowo-fosforanowej
fenestracje
takie dziurki w naczyniach włosowatych, przez które może być przefiltrowane osocze [FILTRACJA]
GFR
wskaźnik filtracji w kłębuszkach (objętość osocza która jest przefiltrowywana w czasie) GFR= k (zależy od ilości żywych nefronów) x EFP (zależy od wartości ciśnień hydrostatycznego i onkotycznego)
- skurcz t. odprowadzającej sprawia że wzrasta p. hydrostatyczne i wzrasta GFR
- odwrotnie gdy skurcz t. doprowadzającej, spadek p. hydrostatycznego i spadek GFR
ciśnienie hydrostatyczne
to ciśnienie z jakim krew napiera na ścianę naczyń (prze na zewnątrz naczynia)
ciśnienie onkotyczne
związane jest z zawartością białek we krwi (wodę do siebie przyciąga)
-jego spadek wiąże się np. z marskością wątroby - upośledzona produkcja białek, ZESPÓŁ NERCZYCOWY -> wzrost GFR
jaką zmianę ciśnień powoduje zaburzenie odpływu moczu?
wzrost p. hydrostatycznego w świetle kanalika, które będzie bardziej przeciwdziałało p. hydrostatycznemu w tętniczce (mniejsza różnica między nimi to spadek GFR)
BARIERA KŁĘBUSZKOWA, 3 elementy
1) śródbłonek fenestrowany
2) błona podstawna
3) podocyty z wypustkami (które podczas długotrwałego wysiłku, w cukrzycy) tracą swoją jędrność i przepuszczają większe cząsteczki (większa szansa na przejście białka)
jaka produkcja moczu pierwotnego na dobę?
ile ostatecznego?
ok. 180l pierwotnego
ok. 1,5l ostatecznego
zmiany ciśnień w tętniczce, która wyszła z kłębuszka i oplata kanaliki
- osocze zostało przefiltrowane do kanalików (spadło p. hydrostatyczne)
- zostały białka - a mniej płynu (wzrostu p. onkotycznego)
*odwraca się proporcja, taka tętniczka chce RESORBOWAĆ!
gdzie ciałko a gdzie pętla w przekroju
ciałka - kora
pętle - rdzeń (tutaj na zasadzie osmozy woda wypływa z ramienia zstępującego, które jest przepuszczalne i wąskie - zagęszczanie moczu), w grubym ramieniu, wstępującym, nieprzepuszczalnym dla wody, ale w nim resorpcja elektrolitów - ponowne “rozwodnienie” moczu bo spada poziom elektrolitów (a te elektrolity które wyjdą z kanalików pętli, wchodzą pomiędzy do rdzenia i nasilają jeszcze osmolarność, która zaciąga wodę)
próg nerkowy
próg stężenia jakiejś substancji we krwi, powyżej którego nie jest ona w pełni resorbowana w nefronach i zaczyna pojawiać się w moczu ostatecznym (zaczyna się pojawiać w moczu ale nie tak jak jest w wartości transportu maksymalnego, gdzie da się to policzyć bo każda ilość powyżej niego się wydali)
gdzie resorpcja glukozy?
i jaki jest jej próg nerkowy?
cała w kanaliku proksymalnym, chyba że wzrośnie jej próg nerkowy (180 mg/dl)
transport maksymalny
to stan, w którym wszystkie transportery dla danej substancji w nerce są wysycone tą substancją, i dalsze jej zwiększanie spowoduje wydalanie tej sub. z moczem, dla glukozy to ok. 360 mg/dl
KLIRENS
mówi jak sprawnie jest przefiltrowywana dana substancja w nerce (sub. obecna we krwi) - pokazuje jak dobrze osocze jest oczyszczane z danej substancji ([jest to stężenie subst. X w moczu/ jej stężenie w osoczu] x objętość moczu wydalana w ciągu MINUTY]
INULINA
jej klirens odpowiada GFR owi, nie jest resorbowana; ale nie występuje naturalnie w organizmie
eGFR
estimated GFR, ponieważ jest to oszacowana, trochę zawyżona wartość obliczona na podstawie klirensu kreatyniny; określa stopień zaawansowania PChN
wzór COCKROFTA-GAULTA
-stosowany u dorosłych pacjentów z PCHN, do stosowania leków, gdy ważne dokładne wartości
eGFR=[(140-wiek)xm.c.xK]/(stężenie kreatyniny w osoczu)
K=1,04 dla kobiet
K=1,23 dla mężczyzn
MDRD, CKD
kalkulatory do liczenia eGFR
PAH
substancja, która w 100% jest przefiltrowywana w nerkach, więc klirens PAH pokazuje ilość osocza, która dopłynęła do nerki - NERKOWY PRZEPŁYW OSOCZA (RPF-renal plasma flow)
RPF
nerkowy przepływ osocza; substancja, która w 100% jest przefiltrowywana w nerkach, więc klirens PAH pokazuje ilość osocza, która dopłynęła do nerki - NERKOWY PRZEPŁYW OSOCZA (RPF-renal plasma flow)
FF
frakcja filtracyjna - filtration fraction- wskazuje jaki odsetek krwi przepływającej przez nerkę został przefiltrowany i trafił do moczu pierwotnego
FF=GFR/RPF czyli FF=Ckrea/Cpah
regulacje funkcji nerek (3)
1)autoregulacja - w zakresie ciśnień 70-180mmHg
- wzrost BP -> skurcz t. doprowadzającej -> GFRconst
- spadek BP -> rozkurcz t. doprowadzającej -> GFRconst
2) RAAS (renina prod. w aparacie przykłębuszkowym - w kom. ziarnistych)
3) reg. nerwowa autonomiczna
czynniki pobudzające RAAS (3)
- spadek BP (też systemowego, np. we wstrząsie kardiogennym)
- (+) z układu współczulnego (rec. B1 przez A i NA){ W TYM MIEJSCU BETA-BLOKERY DZIAŁAJĄ NA UKŁAD RAAS, BLOKUJĄC GO)
- spadek stężenia Na w moczu w kanaliku dystalnym (gdy słaba filtracja i słaby GFR to mocz produkowany wolniej i dłużej przepływa i ma więcej czasu na resorpcję Na+) - sprzężenie kanalikowo-kłębuszkowe
ALDOSTERON - 3 działania takie sobie
- włóknienie serca i naczyń
- działanie prozapalne i prozakrzepowe
- obniża wydzielanie insuliny i zwiększa insulinooporność
